ویژگی‌های قانون‌مداری در اسلام چیست
صاحب تفسیر مشکاة گفت: سه ویژگی مهم در خصوص قانون‌مداری در اسلام مطرح است که شامل یکسان بودن افراد در مقابل قانون، مسئولیت افراد در مقابل عملکرد خودشان و قاطعیت اجرای قانون است.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة و مفسر قرآن کریم، در نشست مجازی که امروز 11 اردیبهشت‌ماه، با موضوع «قانون‌مداری در اسلام» برگزار شد، اظهار کرد: سه ویژگی مهم در اسلام در مواجهه با قانون وجود دارد؛ که اولین ویژگی آن در این خصوص است که همه در پيشگاه قانون يکسان‌اند. يعنی هرکس با هر جايگاهِ علمی، مالی، سياسی و اجتماعی، با هر رنگ، نژاد، سن و جنسيت، در برابرِ اِعمال قانون يکسان است و به هيچکس حاشيۀ امنی داده نمی‌شود و برای شخص خاصی توصيه ويژه‌ای نمی‌گردد.
وی در خصوص ویژگی دوم بیان کرد: دومین ویژگی مهمی که در این موضوع بیان می‌شود در این خصوص است که بر اساس قوانين اسلامی، نمی‌توان کسی را به جای کس ديگری مجازات کرد. بلکه هرکس مسئول عملکرد خويش است و بايد پاسخگوی اعمال نادرست خود باشد؛ خداوند متعال هم در آیه 123 سوره «نساء» فرموده است: «لَيْسَ بِأَمَانِيِّكُمْ وَلَا أَمَانِيِّ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ يَعْمَلْ سُوءًا يُجْزَ بِهِ وَلَا يَجِدْ لَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا؛ [کیفر و پاداش] نه بر وفق آرزوهایِ [واهیِ] برخی از شما [مسلمانان] است، و نه بر وفق آرزوهایِ [پوچِ] اهل کتاب. هر کس مرتکب کار زشتی شود، به آن کیفر داده می شود؛ و جز خدا سرپرست و یاوری برای خود نخواهد یافت.»
انصاری ادامه داد: قانون کلی در مورد هر انسانی در دنيا و آخرت همانی است که خداوند در آیه 46 سوره «فصلت» فرموده است: «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ۗ وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ؛ هرکس کار نیکی کند به نفع خود و هر که بد کند بر ضرر خویش کرده است و خدا هیچ بر بندگان ستم نخواهد کرد.» همچنین این نکته حائز اهمیت است که بار گناه هيچ کس بر دوش کس ديگری نمی‌افتد و هيچ باربرداری بار سنگين گناه ديگری را برنمی‌دارد.
این مفسر قرآن کریم در خصوص سومین ویژگی قانون مداری در اسلام، ادامه داد: در اجرای قانون قاطعيت وجود دارد و کسی نمی‌تواند با ميانجيگری و شفاعتگری از اِعمال قانونی که تعيين شده است جلوگيری کند. قانون سفارش‌پذير نيست و نمی‌توان به خاطر هم‌قبيله، هم‌کيش و هم‌شهری بودن از اجرای آن صرف نظر کرد. برای نمونه پس از اينکه آيه «وَ السَّارِقُ وَ السَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا؛ و مرد دزد و زن دزد، دستشان را قطع کنيد.» نازل شد، زنی از قبيله بنی‌مخزوم مرتکب سرقت شد و قرار شد که پيامبر صلوات‌الله‌علیه حد قطع دست را بر او جاری کند. از آنجا که زن سارق از خانواده‌های بزرگ قريش بود، قريشيان از او حمايت کردند و از رسول خدا(ع) خواستند که اجرای حکم را متوقف کند. حتی آنها از أُسامة بن زيد که محبوب رسول خدا صلوات‌الله‌علیه بود و جايگاهی نزد ايشان داشت، خواستند از ايشان بخواهد که اين حکم را درباره آن زن جاری نکند. نبی مکرم اسلام(ص) فرمود: «أَتَشْفَعُ فِي حَدٍّ مِنْ حُدُودِ اللهِ؟؛ آيا در حدّی از حدود خداوند شفاعت و پادرميانی می‌کنی؟)
وی گفت: برای انسانی كه می‌خواهد با استواری و نیت صادقانه در اجرای قوانین خداوند بكوشد، به حدود خدا و حقوق خلق بی‌توجه نباشد، صبورانه در سختی‌ها و ابتلائات حركت كند، رضای الهی را در آغوش كشد و به رستگاری ابدی دست یابد، پشتوانه‌ای محكم و نیرومند وجود دارد. این پشتوانه، یقین به معاد است كه ضامن اجرای احكام، قوانین و دستورهای خداوند است.
انتهای پیام
