مفهوم «صبر جمیل» چیست

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة و مفسر قرآن کریم، در نشست مجازی که امروز، 16 اردیبهشت‌ماه، با موضوع «صبر جمیل» برگزار شد، اظهار کرد: «صبر» اکسيری است که آدمی با استفاده از آن می‌تواند از آن دسته پيشنهادهايی که به مصلحت او نيستند و ايمان و انسانيت او را خدشه‌دار می‌کنند، دست بکشد و به پيشنهادهای عقلی و شرعی که انجام آنها ايمان و انسانيت او را حفظ می‌کنند، هرچند در آن لحظه مطلوب آدمی نباشند، تن دهد.

وی ادامه داد: انسان تربيت‌شده و رشديافته در هماوردی و کشاکش ميانِ نفس اماره و برهان عقل و شرع، با استمداد از اکسير صبر، طرف عقل و شرع را می‌گيرد و از لذات زودگذر درمی‌گذرد. صبر به معنای انفعال، توقف و ايستادن نيست، بلکه صبر به معنای مهار نفس از انجام کارهايی است که نفس اماره بدان دستور می‌دهد و چنين صبری همواره زيباست. 

انصاری بیان کرد: واژه «جَمِيلٌ» می‌تواند صفت کلی صبر باشد. يعنی بر خلاف آنکه می‌گويند صبر تلخ است، بسيار شيرين است. اگر کسی به مقام شکيبايی برسد و طعم صبر را بچشد و لذت صبر را درک کند، نگاهش به امور دنيا متفاوت می‌شود و همه چيز در زندگی برايش رنگی ديگر می‌يابد. چنين انسانی احساس می‌کند بسيار چيزهايی که مردم نازيبا و ناروا می‌بينند، زيبا و رواست. روش و منش انسان صبور با ديگران متفاوت است و دنيا در نظر او چهره‌ای ديگر دارد. چه ناخوشی‌هايی که برای انسان در سایه صبر، به خوشی و جلوه‌ای از عنايت و لطف الهی تبديل می‌شود.

این مفسر قرآن کریم افزود: از طرف دیگری «جَمِيل» می‌تواند به مراتبی از صبر اشاره کند که در آن، انسانِ صبور از درد و رنجی که به خواست خالق متعال دچارش شده است، نزد خلق سخن نمی‌گويد و شکايت نمی‌کند، بلکه تنها با حضرت الله زمزمه می‌کند و مشکلاتش را با او در میان می‌گذارد. از اين فراتر، انسانی که صبر جميل دارد، اصلا گله و شکايتی نمی‌کند و نزد خداوند نيز زبان به شکايت نمی‌گشايد. زیرا او جز زيبايی و خير و نيکويی چيزی نمی‌بيند. 

وی گفت: چنين ديدگاهی از آن انسان‌هايی است که به مقام تسليم و رضا رسيده‌اند؛ بزرگانی که ابراهيم‌وار گوش به فرمان حضرت حق می‌دهند و تيغ بر گلوی فرزند خويش می‌نهند، يا زينب‌وار در قبال آن همه مصيبت و درد و رنج، «مَا رَأَيْتُ إِلَّا جَمِيلاً» می‌گويند.