کمبود نیروی انسانی و مدارس دوشیفته؛ چالش‌های جدی آموزش ابتدایی خراسان رضوی
زهرا شوشتری با اشاره به ریشه‌دار بودن مشکلات امروز آموزش ابتدایی در سوء‌مدیریت‌های گذشته، گفت: بازنشستگی گسترده معلمان در سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ و رشد جمعیتی مشهد موجب کمبود نیرو و افزایش مدارس دوشیفته شده است که ضرورت نگهداشت نیروهای بازنشسته، توجه به بازماندگان از تحصیل، ارتقای جایگاه معلمان و تجهیز کلاس‌های درس به شیوه‌های نوین آموزشی را می‌طلبد.
زهرا شوشتری، معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، اظهار کرد: شرایط خاصی که امروز در حوزه آموزش ابتدایی با آن مواجه هستیم، به‌ویژه در بحث نیروی انسانی، ریشه در سوء‌مدیریت‌هایی دارد که طی سال‌های گذشته رخ داده است. در سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸، با موج بازنشستگی تعداد زیادی از همکاران، شرایطی به وجود آمد که اکنون اثرات آن را شاهد هستیم. در آن زمان، بسیاری از نیروها اصرار بر بازنشستگی و خروج از مجموعه داشتند و همین مسئله کمبودهایی را رقم زد. خوشبختانه امروز با تأکیدات وزیر آموزش و پرورش، سیاست نگهداشت نیروهای بازنشسته‌ای که هنوز امکان خدمت دارند در دستور کار قرار گرفته است. در واقع، زمانی می‌توان بازنشستگی را قطعی دانست که دستگاه دیگر نیازی به حضور نیرو نداشته باشد، حال آنکه ما اکنون به ماندن همکاران نیاز داریم و این همکاران نیز همراهی و مشارکت خوبی با ما دارند.
وی ادامه داد: در حوزه مدارس دوشیفته، به‌ویژه در مقطع ابتدایی، اکثر مدارس مشهد در این مقطع به صورت دوشیفته فعالیت می‌کنند. این مسئله ناشی از رشد جمعیتی مشهد است، هرچند نرخ رشد جمعیت در استان و کشور سالانه حدود ۱۰ درصد کاهش دارد. این کاهش موجب می‌شود که در سال‌های آتی تمرکز جمعیت دانش‌آموزی به سمت متوسطه اول برود و در نتیجه مدارس دوشیفته بیشتری در آن مقطع شکل بگیرد. این یک فرآیند طبیعی است و به این معنا نیست که اکنون با کمبود فضا برای حضور دانش‌آموزان مواجه باشیم.
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی در خصوص ظرفیت استاندارد دانش‌آموز در کلاس درس ابتدایی، گفت: بسته به فضای فیزیکی و شرایط هر کلاس، متغیر است، اما به‌طور معمول در سامانه ما ۲۵ تا ۳۵ نفر در نظر گرفته شده است. با این حال، واقعیت این است که حضور ۳۰ یا ۳۵ دانش‌آموز در یک کلاس زیاد است و اگر بخواهیم به شکل ایده‌آل نگاه کنیم، ظرفیت کلاس نباید بیش از ۲۰ تا ۲۵ دانش‌آموز باشد.
شوشتری افزود: از دیگر مسائل مهم موضوع بازماندگان از تحصیل است. خوشبختانه امروز حساسیت و توجه دستگاه‌های مختلف نسبت به این موضوع بیشتر شده که نمونه آن را در بیلبوردهای سطح شهر مشهد می‌بینیم. در همین راستا طرح «مشهد مهربان» راه‌اندازی شد که یکی از مسئولیت‌های اصلی خود را حمایت از بازماندگان از تحصیل می‌داند و جلسات متعددی در این زمینه برگزار شده است. انتظار ما این است که همان‌طور که نسبت به بازماندگان حساسیت ایجاد شد، نسبت به جایگاه معلمان نیز تغییر نگرش اجتماعی صورت گیرد. متأسفانه به دلیل برخی تخریب‌ها و عملکرد رسانه‌های غیررسمی، جایگاه فرهنگیان تنزل پیدا کرده است. در حالی که مقام معظم رهبری بارها بر ضرورت معرفی جایگاه رفیع معلم تأکید کرده‌اند.
وی اظهار کرد: در مورد ثبت‌نام کلاس اولی‌ها، آمار موالید استان نشان می‌دهد که ۱۱۹ هزار دانش‌آموز ورودی داریم و تاکنون حدود ۸۶درصد آن‌ها ثبت‌نام کرده‌اند. بخشی از خانواده‌ها هنوز برای سنجش مراجعه نکرده‌اند و برخی نیز با وجود مراجعه به پایگاه سنجش، به دلایل مختلف، دانش‌آموز را ثبت‌نام نکرده‌اند. لازم است خانواده‌ها آگاه شوند که محروم کردن کودک از آموزش در سن قانونی می‌تواند آسیب‌های جدی به همراه داشته باشد.
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی گفت: از سوی دیگر، برخی خانواده‌ها به دلیل تک‌فرزند بودن، وابستگی بیش از حد کودک به خود، یا نگرانی از ورود به محیط اجتماعی، ثبت‌نام را به تأخیر می‌اندازند. در حالی که معلمان ما آمادگی دارند تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان را مدیریت کنند و خانواده‌ها باید فرصت آموزش را از فرزندان دریغ نکنند. در این زمینه، نیازمند همکاری دستگاه‌هایی همچون ثبت احوال و علوم پزشکی هستیم تا اطلاعات لازم در اختیار آموزش و پرورش قرار گیرد و بتوانیم دانش‌آموزان بازمانده را شناسایی کنیم.
شوشتری بیان کرد: در حوزه فضا و تجهیزات آموزشی، مدارس شهری ما همگی حداقل یک کلاس مجهز به امکانات فناوری دارند. حتی در مدارس عشایری نیز این امکانات فراهم شده است. با این حال، در برخی مدارس حاشیه‌ای هنوز کمبودهایی وجود دارد. باید توجه داشت که توسعه فضای آموزشی تنها به ساخت بنا محدود نمی‌شود، بلکه تجهیز آن به امکانات آموزشی نیز ضرورت دارد.
وی تصریح کرد: یکی از موضوعات مهم در این بخش، تغییر در چیدمان کلاس‌هاست. در چشم‌انداز آینده، نیمکت‌های تک‌نفره و چیدمان پویا و تعاملی جایگزین چیدمان سنتی خواهد شد. البته حتی با امکانات موجود نیز معلمان ما می‌توانند با خلاقیت، کلاس را به فضایی فعال و مشارکتی تبدیل کنند. نکته اصلی این است که معلم نقش تسهیل‌گر و هدایت‌گر را ایفا کند، نه صرفاً انتقال‌دهنده دانش.
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی گفت: در مجموع، جهت‌گیری آموزش ابتدایی استان بر مبنای سند تحول بنیادین است و تلاش ما این است که مدارس خراسان رضوی را در تراز تحول قرار دهیم. این امر تنها با همت جمعی و همراهی همه معلمان، خانواده‌ها و دستگاه‌های همکار محقق خواهد شد.
انتهای پیام
