نگاه امیرالمؤمنین علی(ع) به دنیا و معاد

به گزارش ایکنا از خراسان‌رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة، در نشستی که محتوای آن از کانال‌های مجازی منتسب به این مفسر قرآن کریم منتشر می‌شود، با موضوع «برپایی قیامت از معاد جسمانی و روحانی تا نشر اعمال انسان‌ها» اظهار کرد: در خطبه شریف هشتاد و سوم نهج‌البلاغه، امام علی(ع) به بیان وصفی از دنیا می‌پردازند، دنیایی که اگر نگرش و روش انسان نسبت به آن اصلاح نشود، آسیب‌زا خواهد بود، مگر آنکه دید انسان نسبت به دنیا، دیدگاهی الهی و صحیح باشد. دنیا باید به منزله معبری برای عبور و گذر از این مرحله موقت باشد، نه مقصد نهایی.

 

وی ادامه داد: پیامبر رحمت(ص) با بیانی دل‌نشین و تکان‌دهنده می‌فرماید: «خدایا، دنیا را همت اول و نهایت علم و فهم ما قرار مده». لذا دنیا وسیله‌ای برای تأمین آینده و بستر مناسبی برای حرکت به سوی سرای جاودان و ابدیت و پلی است برای رسیدن به اهداف معنوی و جاودانه. نگرش درست به دنیا به ما کمک می‌کند که در استفاده از مواهب دنیوی به حد تعادل عمل و از غفلت و غرق‌شدن در تعلقات دنیا پرهیز کنیم. اگر این تعادل به‌هم بخورد، دنیا به مکدر و لغزنده‌ای تبدیل می‌شود که راه رسیدن به حقایق را دشوار می‌سازد.

 

انصاری افزود: در ادامه، حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) به حقیقتی تلخ اشاره می‌کند، اینکه همه انسان‌ها سرانجام گرفتار مرگ می‌شوند، مرگی که نه فقط پایان عمر، بلکه آغاز حساب و رسیدگی به اعمال است، همانگونه که گذشتگان روش‌های نادرست خود را ادامه می‌دهند، آیندگان نیز به همین مسیر ادامه می‌دهند و از این جهت، مرگ اعمال جایگزین مرگ اجل می‌شود.

 

وی گفت: خطبه ادامه می‌یابد و حضرت به پایان روزگار اشاره می‌کند، جایی که تمام امور دنیا پایان می‌یابد و آنچه باقی می‌ماند، عالم نشور و قیامت است. نشور به معنای بازگشایی و منشور شدن است و برخلاف دنیا که همه چیز پیچیده و مخفی است، در قیامت همه اسرار و حقایق آشکار می‌شود.

 

صاحب تفسیر مشکاة تصریح کرد: حضرت با زبانی لطیف بیان می‌دارند که خداوند انسان‌ها را از قبرها بیرون می‌آورد، از لانه پرندگان و خانه درندگان و میدان‌های هلاکت و فنا. این بیان، تأکید بر معاد جسمانی دارد، اینکه انسان در قیامت با جسمی زنده خواهد شد، نه صرفاً روحی که بدون جسم در عالم باقی بماند. آیات قرآن و سخنان پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) همگی بر این نکته تأکید دارند که معاد حقیقی، بازگشت جسمانی انسان است. هرچند جسم انسان در قبر متلاشی می‌شود، خداوند توان آن را دارد که حتی ریزترین ذرات را جمع‌آوری کند و بدن را به همان شکلی که بوده، احیا کند.

 

وی بیان کرد: امیرالمؤمنین(ع) به این نکته مهم نیز اشاره دارند که ساختار سلولی انسان (دی‌ان‌ای) به‌عنوان اجزای اصلی بدن، به گونه‌ای است که می‌تواند برای بازسازی بدن کافی باشد و این حقیقت امروزه نیز با پیشرفت‌های علمی در حوزه شبیه‌سازی همخوانی دارد.

 

صاحب تفسیر مشکاة گفت: در نهایت، حضرت با نگاهی عمیق و معرفتی به عالم قیامت، تصویری از وضعیت انسان‌ها پس از مرگ ارائه می‌دهند، تصویر حقیقی و یقینی که حاصل تجربیات و شناخت‌های عمیق ایشان است. این سخنان نه صرفاً کلامی ادبی، بلکه تأییدی بر باورهای راسخ دینی و علمی درباره سرنوشت انسان است.