کلام خدا همه دارایی معلم قرآن/ شیطنت دانش‌آموزان و تدبیر معلم
گروه فعالیت‌های قرآنی: هفته بزرگداشت مقام معلم بهانه‌ای شد تا با یکی از معلمان قرآن که خاطرات تلخ و شیرین زیادی از دوران خدمت خود در آموزش و پرورش داشته است به گفت‌وگو بنشینیم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، «محمدصادق پیروز» معلم قرآن که بیش از دو دهه فعالیت در حوزه آموزش عمومی قرآن را در سوابق شغلی خود دارد، هم‌اکنون در دبیرستان نمونه دولتی شهید همت منطقه 19 تهران مشغول به تدریس قرآن است و با امسال بیست و یک سال است که به عنوان معلم قرآن داشته‌های خود در حوزه قرآن را در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد. هفته بزرگداشت مقام معلم، بهانه‌ای شد تا از میان معلمان قرآن کشورمان که در مناطق دور و نزدیک به آموزش کلام خدا اهتمام دارند و در هیاهوی دروس دیگر به دانش‌آموزان یادآور می‌شوند که از قرآن غافل نشوند با این معلم قرآن به نمایندگی از تمامی معلمان قرآن کشورمان همکلام شدیم.
آغاز تدریس قرآن از روستای قلعهرئیسی
سال 72 در سن 19 سالگی تحصیلات خود را در رشته دبیری تربیت معلم قرآن در دانشگاه قم آغاز کرد و مدرک کارشناسی ارشد خود را نیز در همین رشته گرفت؛ از همان ابتدا به دلیل تعهدی که به وزارت آموزش و پرورش برای خدمت در این نهاد مقدس داشت جذب آموزش و پرورش شد و پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، چهار سال اول خدمت خود در نظام آموزشی کشور به استان کهگیلویه و بویراحمد رفت و تدریس قرآن به دانش‌آموزان را از روستای قلعهرئیسی از توابع شهرستان دهدشت استان کهگیلویه و بویراحمد آغاز کرد.
در دوران تحصیل حضور پررنگی در برنامه‌های فرهنگی داشت و همین مسئله زمینه‌ای شد تا زمانی که در استان کهگیلویه و بویراحمد به عنوان معلم قرآن فعالیت داشت با کمیته امداد امام خمینی(ره)، سپاه و جهاد کشاورزی استان همکاری داشته و در اجرای برنامه‌های فرهنگی آنها را یاری کند اما با این حال بیشتر وقت خود را در کلاس قرآن مدرسه روستای قلعهرئیسی می‌گذارند تا شاید تأثیری در تربیت قرآنی کودکان و نوجوانان آن منطقه محروم داشته و دانش‌آموزان خود را با قرآن مأنوس کند.
پذیرش مسئولیت مدیری و معلمی دارالقرآن آموزش و پرورش
بعد از اینکه در کهگیلویه و بویراحمد جا افتاد و کم‌کم به عنوان معلم قرآن در آن شهرستان معرفی شد چند سالی نیز در یکی از دارالقرآن‌های آموزش و پرورش که آن سال‌ها هم فعالیت داشتند به عنوان مدیر و معلم قرآن مشغول به فعالیت شد؛ طی دو سالی که به عنوان مدیر و معلم قرآن در دارالقرآن آموزش و پرورش استان فعالیت داشت، به آموزش تخصصی قرآن در حوزه‌های؛ روخوانی، روان‌خوانی، تجوید، وقف و ابتدا، فهم قرآن، تفسیر و... برای دانش‌آموزان می‌پرداخت و این دارالقرآن را تبدیل به یک پایگاه فرهنگی در زمینه معارف قرآن و اهل بیت(ع) کرده بود.
از همان دوران دانشجویی بی‌تاب درس‌های آیت‌الله العظمی جوادی آملی بود و خیلی دوست داشت که هر هفته از جلسات ایشان استفاده کند و زمانی هم که در قم بود سعی می‌کرد هیچکدام از جلسات ایشان را غیبت نکند اما زمانی که در استان کهگیلیویه و بویراحمد بود توفیق شرکت در جلسات این مفسر قرآن را از دست داده بود و همین مسئله موجب شد تا تصمیم به انتقالی بگیرد و در برگه انتقالی خود سه شهر تهران، اصفهان و قم را انتخاب کرد تا در صورت موافقت انتقالی خود با هر یک از این استان‌ها، بتواند رفت و آمد داشته باشد و از محضر آیت‌الله العظمی جوادی آملی بهره‌مند شود.
شاگردی در محضر آیت‌الله العظمی جوادی آملی
محمدصادق پیروز می‌گوید: «خیلی دوست داشتم هفته‌ای یک یا دو بار آیت‌الله العظمی جوادی آملی را از نزدیک ببینم و به همین دلیل نامه درخواست انتقالی را به وزارت آموزش و پرورش فرستادم و خداوند توفیق داد تا با درخواست انتقال بنده به تهران موافقت شد و از همان ابتدا با اینکه محل زندگی خود را شهر مقدس قم انتخاب کردم اما برای تدریس به منطقه 19 آموزش و پرورش شهر تهران می‌آمدم و همزمان امکان آن را داشتم که از جلسات تفسیر آیت‌الله العظمی جوادی آملی نیز بهره بگیرم».
«ماهی، قدر آب را نمی‌داند و از دریا که خارج می‌شود تازه می‌فهمد چه نعمتی را از دست داده است»؛ این بخشی از جملات معلم قرآن در وصف آیت‌الله العظمی جوادی آملی و جلسات تفسیر ایشان است و این جملات را اینطور ادامه می‌دهد: «از سال 81 تا 84 به صورت مرتب در جلسات تفسیر ایشان شرکت کردم و در آن سال‌ها همزمان که برای تدریس درس قرآن به تهران می‌آمدم دانشجوی کارشناسی ارشد در دانشگاه قم هم بودم».
وی با بیان اینکه خلاء کارهای فرهنگی را در آن سال‌ها واقعاً در تهران احساس می‌کردم، می‌گوید: «اشتیاق زیادی برای تدریس قرآن در مدارس تهران داشتم و قبل از شروع ساعت رسمی کلاس‌هایم، همیشه زمانی را برای تبلیغ دین می‌گذاشتم و حتی برای نیم ساعت هم که شده از فرصت استفاده می‌کردم تا دانش‌آموزان را به قرآن و معارف قرآنی و دینی جذب کنم».
عطر قرآن در فضای تمامی مدارس باید استشمام شود
این معلم قرآن که معتقد است عطر قرآن باید در فضای تمامی مدارس و کلاس‌های درس به خوبی استشمام شود، با اشاره به خطبه 176 نهج‌البلاغه، می‌گوید: «براساس این خطبه شریف، قرآن، نصیحت‌کننده‌ای است که نمی‌فریبد و هدایت‌‌کننده‌ای است که گمراه نمی‌کند و سخنگویی است که دروغ نمی‌گوید و کسی با قرآن ننشست مگر اینکه چیزی به او افزوده شد و یا چیزی از او کم شد؛ به هدایت او افزوده شد و از گمراهی او کاسته شد».
وی درباره جایگاهی که معلمان قرآن دارند، می‌گوید: «یک معلم قرآن، کلام خدا را دارد؛ اگر کسی به خدا دست پیدا کرد همه چیز را دارد همانطور که بزرگترین شاگرد مکتب قرآن هم خود پیامبر(ص) بوده است که ایشان فرموده‌اند: بهترین شما کسی است که قرآن را بیاموزد و به دیگران هم یاد بدهد».
پیروز با بیان اینکه اشراف به آیات قرآن و زندگی با این آیات، توفیقی است که خداوند به معلمان قرآن داده است به وظیفه معلمان قرآن در قبال این توفیقات به دست آمده، می‌گوید: «معلم قرآنی که به تمامی آیات قرآن اشراف دارد و با این آیات زندگی می‌کند، می‌تواند تأثیرات زیادی بر روی دانش‌آموزان نیز داشته باشد. عمل به آیات قرآن تنها وظیفه معلمان قرآن است؛ چرا که عمل به آیات قرآن که از سوی معلمان قرآن که به آموزش کلام خدا می‌پردازند موجب می‌شود تا دانش‌آموزان تأثیر عملی آیات را در زندگی معلم خود احساس کنند و خودبه‌خود به این سمت و سو کشیده شوند».
فعل معلمان قرآن باید مؤید قولشان باشد
وی ادامه می‌دهد: «به یاد دارم زمانی که آیت‌الله العظمی جوادی آملی می‌خواست طلبه‌ها را برای تبلیغ اعزام کند به آنها می‌گفت؛ «امروز مردم در دورترین نقاط کشور می‌دانند چه چیزی حلال و چه چیزی حرام است پس مردم باید عمل شما را ببینند»، اگر فعل ما مؤید قولمان باشد دانش‌آموزان بیشتر به قرآن جذب می‌شوند، این تأکید خود قرآن است».
این معلم قرآن با تأکید بر لزوم خودسازی معلمان قرآن به آیه 44 سوره بقره أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتابَ أَفَلا تَعْقِلُونَ، اشاره می‌کند و می‌گوید: «خداوند در این آیه می‌فرماید: «آیا مردم را به نیکى فرمان مى‌دهید و خود را فراموش مى‌کنید، با این که کتاب آسمانى را تلاوت مى‌کنید؟ آیا درنمى‌یابید؟». اگر معلمی در فضای قرآن، زندگی کند، آثار این نوع زندگی را به شدت در دانش‌آموزان می‌بیند و به خوبی احساس می‌کند. خداوند توفیق دهد همه معلمان قرآن اینگونه باشند».
محمدصادق پیروز که مهم‌ترین کار خود را آموزش قرآن به دانش‌آموزان می‌داند و شغل اصلی او معلمی قرآن است، درباره ارتباط خود با دانش‌آموزان می‌گوید: «در دبیرستان نمونه دولتی شهید همت منطقه 19، معلم قرآن هستم اما در کنار درس قرآن با بچه‌ها در مسابقات مختلف ورزشی از جمله، فوتبال، والیبال و... نیز شرکت می‌کنم، گاهی استخر می‌رویم، گاهی اوقات هم اردوهای تفریحی با عناوین مختلف داشته‌ایم و بارها پیش آمده که دانش‌آموزانم را به دیدار آیت‌الله العظمی جوادی آملی برده‌ام تا از نزدیک با ایشان آشنا شوند».
وی ادامه می‌دهد: «بنده ارادت خاصی به آیت‌الله العظمی جوادی آملی داشته‌ام و به دلیل معرفی خوبی که از ایشان به بچه‌ها داشته‌ام هرساله دانش‌آموزانم تمایل زیادی نشان می‌دهند تا با هم به جلسات تفسیر ایشان برویم و آخرین بار نیز اواخر سال 93 بود که به همراه 40 نفر از دانش‌آموزان به محضر ایشان رسیدیم و آن دیدار برای دانش‌آموزان بسیار لذت‌بخش و فراموش‌نشدنی بود».
نوآوری‌هایی در آموزش قرآن و معارف دینی
این معلم قرآن با سابقه‌ای که در حوزه تدریس قرآن در آموزش و پرورش دارد، طی سال‌های گذشته نوآوری‌های خوبی داشته است که اجرای طرح «بصیرت دینی» با محوریت قرآن و عترت از جمله این نوآوری‌ها بوده است و محمدصادق پیروز هرساله این طرح را با مشارکت 40 دانش‌آموز اجرا می‌کند؛ نحوه اجرای این طرح به این شکل است که علاوه بر دانش‌آموزان، خانواده‌های آنها نیز درگیر این طرح شده و در قالب این طرح به دانش‌آموزان می‌آموزیم که دین از سه ضلع اخلاق، عقاید و احکام تشکیل شده است و دانش‌آموزان در اختتامیه این طرح بر دستان پدر و مادر خود بوسه می‌زنند.
وی درباره سختی‌های کار معلمی قرآن هم می‌گوید و ادامه می‌دهد: «گاهی پیش می‌آید که دانش‌آموزان در کلاس درس ما به خوبی با قرآن انس می‌گیرند و با معارف قرآن کریم آشنا می‌شوند اما زمانی که می‌بینند جامعه بر محور قرآن پیش نمی‌رود خیلی اذیت می‌شوند و بیشترین سختی کار ما معلمان قرآن همین است و باید سعی کنیم تا برخی اتفاقات ناخوشایند در جامعه که بر محور قرآن نیست روی دانش‌آموزان تأثیر منفی نگذارد و سبب دوری آنها از قرآن نشود؛ گاهی اوقات به دلیل اتفاقاتی که در جامعه رخ می‌دهد روح لطیف بچه‌ها آزار می‌بیند که این مسئله من را که معلم قرآن هستم را نیز اذیت می‌کند».
محمدصادق پیروز، خاطرات تلخ و شیرین زیادی از دوران خدمت خود به عنوان معلم قرآن در آموزش و پرورش دارد و اولین خاطره‌ای که از دوران تدریس خود بیان می‌کند مربوط به نخستین سالی است که در دبیرستان نمونه دولتی شهید همت مشغول به کار شد و در آن سال با دانش‌آموزانی روبرو شد که از معلم دینی و قرآن قبلی خود زده شده بودند و با خود عهد بسته بودند که معلم دینی و قرآن سال آینده خود را اذیت کنند.
وی در نقل این خاطره خود می‌گوید: «در نخستین روزهای ورود به دبیرستان شهید همت متوجه شدم که دانش‌آموزان قصد ندارند با من کنار نیایند اما خداوند توفیق داد و لطف خدا شامل حال بنده شد و در جلسات اول به گونه‌ای با بچه‌ها ارتباط برقرار کردم که همان دانش‌آموزانی که برای من نقشه کشیده بودند خیلی مجذوب من شدند و بعد از آن نیز ارتباط ما با هم قطع نشد و همه آن دانش‌آموزان نیز در رشته خوب و در دانشگاه خوبی قبول شدند و برخی از آنها نیز درس طلبگی می‌خوانند».
وی در بیان خاطره دیگری از دوران خدمت خود به عنوان معلم قرآن می‌گوید: «زمانی که در دارالقرآن آموزش و پرورش استان کهگیلویه و بویراحمد تدریس می‌کردم بیشتر به نوجوانان و جوانان توجه داشتم و به خردسالان کمتر توجه می‌کردم تا اینکه شبی یکی از بزرگان را در خواب دیدم و ایشان تأکید داشت که باید برای خردسالان هم کلاس داشته باشم؛ از آن پس که به کلاس قرآنی‌ام می‌رفتم حال عجیبی به من دست می‌داد و زمانی که بچه‌ها را در کلاس می‌دیدم گریه می‌کردم و آن کلاس، محلی برای معراج من بود که روی زمین نباشم».
این معلم قرآن سخنان خود را با خاطره تلخی که از دوران معلمی خود دارد، به پایان می‌رساند و می‌گوید: «شروع یکی از سال‌های تحصیلی و نخستین روز از مهرماه بود که به دانش‌آموزان گفتم تا از آرزوهایشان صحبت کنند که یکی از دانش‌آموزان گفت؛ من ناراحتی قلبی دارم و آرزو دارم هر چه زودتر حالم خوب شود اما آن دانش‌آموز بعد از مدتی فوت کرد و این یکی از بدترین و تلخ‌ترین خاطرات عمرم بود».
