چرا برخی انسان‌ها از مسیر خدا منحرف می‌شوند؟
گروه اجتماعی: با وجود اینکه فطرت خداجویی در هر بشری نهادینه است اما همیشه عده زیادی از مردم از اطاعت الهی و هدایت ربانی سرباز زده و به‌دنبال هوای نفس و اطاعت از شیطان بوده‌اند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، با اینکه خداوند سبحان دوست دارد همه انسان‌ها مؤمن بوده و عاقبت بهشتی شوند؛ لذا پیامبران را فرستاد، کتاب‌های آسمانی را نازل کرد، امامان را به‌عنوان حجت‌های خود در زمین و هادیان مردم انتخاب نمود، عالملان ربانی را هدایت‌گر مردم قرار داد، عقل را به‌عنوان پیامبر باطنی در انسان قرار داد.
با وجودی‌که فطرت خداجویی در هر بشری نهادینه است اما با این وجود همیشه عده زیادی از مردم از اطاعت الهی و هدایت ربانی سرباز زده و به‌دنبال هوای نفس و اطاعت از شیطان بوده‌اند.
خداوند متعال در آیه 100 سوره بقره در این رابطه فرموده است: «أَوَکُلَّمَا عَاهَدُواْ عَهْدًا نَّبَذَهُ فَرِیقٌ مِّنْهُم بَلْ أَکْثَرُهُمْ لاَ یُؤْمِنُونَ؛ و مگر نه این بود که [یهود] هرگاه پیمانى بستند گروهى از ایشان آن‌را دور افکندند بلکه [حقیقت این است که] بیشترشان ایمان نمی‌آورند».
همچنین در آیه 243 بقره خداوند متعال در این رابطه می‌فرماید: «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ خَرَجُواْ مِن دِیَارِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللّهُ مُوتُواْ ثُمَّ أَحْیَاهُمْ إِنَّ اللّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لاَ یَشْکُرُونَ؛ آیا از [حال] کسانى‌که از بیم مرگ از خانههاى خود خارج شدند و هزاران تن بودند خبر نیافتى پس خداوند به آنان گفت تن به مرگ بسپارید آن‌گاه آنان را زنده ساخت آرى خداوند نسبت به مردم صاحب بخشش است ولى بیشتر مردم سپاسگزارى نمی‌کنند».
همچنین، در آیه 102 سوره اعراف نیز در این رابطه آمده است: «وَمَا وَجَدْنَا لأَکْثَرِهِم مِّنْ عَهْدٍ وَإِن وَجَدْنَا أَکْثَرَهُمْ لَفَاسِقِینَ؛ و در بیشتر آنان عهدى [استوار] نیافتیم و بیشترشان را جدا نافرمان یافتیم».
در این‌جا این سؤال مطرح می‌شود که عوامل انحراف اکثر بشریت چیست؟ چرا اکثر انسان‌ها از سعادت در دنیا و آخرت محروم می‌شوند؟ چرا بشر مطیع دستورات صاحب این جهان و خالق همه انسان‌ها نیست؟
با اینکه انسان می‌تواند از قدرت عقل استفاده کند و راه را از چاه بشناسد ولی اکثراً این کار را انجام نمی‌دهند چنان‌که خداوند متعال در آیه 24 سوره محمد(ص) در این رابطه فرموده است: «أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا؛ آیا به آیات قرآن نمی‌اندیشند یا [مگر] بر دل‌هایشان قفل‌هایى نهاده شده است».
همچنین، در آیه 179 سوره اعراف آمده است: «وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کَثِیرًا مِّنَ الْجِنِّ وَالإِنسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لاَّ یَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْیُنٌ لاَّ یُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لاَّ یَسْمَعُونَ بِهَا أُوْلَئِکَ کَالأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلَئِکَ هُمُ الْغَافِلُونَ؛ و در حقیقت بسیارى از جنیان و آدمیان را براى دوزخ آفریدهایم [چرا که] دل‌هایى دارند که با آن [حقایق را] دریافت نمی‌کنند و چشمانى دارند که با آنها نمیبینند و گوش‌هایى دارند که با آنها نمیشنوند آنان همانند چهارپایان بلکه گمراهترند [آرى] آنها همان غافلماندگانند». پس می‌توان نتیجه گرفت که تفکر نکردن و تدبر ننمودن یکی از مهمترین عوامل انحراف بشریت است.
جهل و ناآگاهی از عوامل انحراف انسان‌ها
حجت‌الاسلام محمدتقی صرفی‌پور، از کارشناسان مذهبی در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا جهل و ناآگاهی را یکی از عوامل انحراف انسان‌ها دانست و افزود: خداوند متعال در آیه 28 سوره سباء در این رابطه فرموده است: « وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا کَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِیرًا وَنَذِیرًا وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ؛ و ما تو را جز [به‌سمت] بشارت‌گر و هشداردهنده براى تمام مردم نفرستادیم لیکن بیشتر مردم نمی‌دانند».
وی اظهار کرد: خداوند متعال در آیه 8 سوره زمر نیز فرموده است: «وَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِیبًا إِلَیْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِیَ مَا کَانَ یَدْعُو إِلَیْهِ مِن قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَادًا لِّیُضِلَّ عَن سَبِیلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِکُفْرِکَ قَلِیلًا إِنَّکَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ».
وی افزود: وقتی از یک معتاد سؤال می‌کنی چرا دنبال اعتیاد رفتی مگر از زیان‌های این مسأله آگاهی نداشتی؟ جواب می‌دهد: نه. نمی‌دانستم و هنگامی‌که از خانواده‌ای که دارای چند بچه عقب‌مانده هستند می‌پرسی چرا بعد از تولد بچه اول که عقب مانده بود دوباره اقدام به تولد فرزندان دیگر کردید می‌گویند که نمی‌دانستیم.
این کارشناس مذهبی اضافه کرد: هنگامی‌که از خانواده‌هایی که فرزندان بدی تربیت کردند می‌پرسی چرا دقت نکردید؟ می‌گویند: نمی‌دانستیم و هزاران نفر از افراد منحرف در پاسخ سؤال چرا منحرف شدید؟ می‌گویند: نمی‌دانستیم! لذا در اسلام علم را نور و جهل و ناآگاهی را تاریکی و دشمن بشر می‌داند.
تبعیت از هوای نفس از عوامل انحراف انسان
صرفی‌پور تبعیت از هوای نفس را از دیگر عوامل انحراف برشمرد و اضافه کرد: خداوند متعال در آیه 25 سوره صاد در این رابطه فرموده است: «فَغَفَرْنَا لَهُ ذَلِکَ وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ؛ و بر او این [ماجرا] را بخشودیم و در حقیقت براى او پیش ما تقرب و فرجامى خوش خواهد بود».
این کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه دانشمندانی هستند که منحرف شدند زیرا از نفسشان تبعیت نمودند و عاقلانی هستند که منحرف شدند زیرا اسیر نفس اماره شدند، ادامه داد: باید با سلاح تقوی و کمک گرفتن از قرآن و اهل‌بیت(ع) به جنگ نفس اماره برویم و باید بدانیم که علم به تنهایی نجات دهنده نیست و باید علم با تقوی همراه شود.
ترجیح دادن دنیا بر آخرت و ترجیح دادن نقد بر نسیه از عوامل انحراف انسان
وی ترجیح دادن دنیا بر آخرت و ترجیح دادن نقد بر نسیه را از دیگر عوامل انحراف انسان دانست و افزود: بعضی از افراد می‌گویند ما فعلاً همین نقد را بگیریم، معلوم نیست آخرتی در کار باشد! این‌ها منکر قیامت بوده یا در قیامت شک دارند.
این کارشناس مذهبی با اشاره به آیات 37 تا 39 سوره نازعات با این مضمون «فَأَمَّا مَن طَغَى﴿۳۷﴾ وَآثَرَ الْحَیَاةَ الدُّنْیَا﴿۳۸﴾فَإِنَّ الْجَحِیمَ هِیَ الْمَأْوَى»، اظهار کرد: البته این قبیل افراد در همین دنیا با مشکلات فراوانی مواجه می‌شوند و معمولاً زندگی راحتی ندارند پس خسر الدنیا و الاخره هستند.
