کامران شرفشاهی، پژوهشگر و نویسنده حوزه ادبیات آیینی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه از مشهورترین اشعار حضرت اباالفضل(ع) میتوان به ارجوزههای بلیغ ایشان اشاره کرد که در اوج زیبایی محتوایی سروده شده است، عنوان کرد: حضرت عباس(ع) برادر گرامی سید الشهدا و علمدار واقعه عاشورا، آیینه استقامت، ایثار، وفاداری، شجاعت و عالیترین جلوههای اخلاق و ادب است چنانکه پس از گذشت سدههای متمادی ازآن واقعه شگفت و شورانگیز همچنان شخصیت آن حضرت به عنوان الگویی زنده و ناب مورد توجه تمامی انسانهای حقطلب و آزاده است.
وی افزود: در گستره ادبیات ذکر این نکته حائز اهمیت است که در طول تاریخ شخصیتهای بسیاری ظهور کردهاند اما تمامی آنان نتوانستهاند گام در قلمرو ادبیات نهاده و ماندگار شوند و یا اگر اشعاری درباره آنان سروده شده پس از چندی رفته رفته به فراموشی سپرده شدهاند ولی به گواه تاریخ ادبیات، آن حضرت از زمان حیات تا امروز حضوری مستمر و موثر در قلمرو هنر و ادبیات داشتهاند و با گذشت زمان ارادت اهل ادب و هنر به ساحت مقدس آن حضرت نه تنها کاستی نیافته بلکه به مرور زمان رو به فزونی نهاده و شمار بیشتری از شاعران با سرودن آثار متعدد کوشیدهاند تا نسبت به ساحت مقدس آن حضرت ادای دین کرده باشند به گونهای که امروز در هیچ مجموعه عاشورایی نمیتوان اثری درباره آن حضرت را مشاهده نکرد.
این پژوهشگر ادبیات آیینی همچنین تأکید کرد: یکی از دیگر نکاتی که درباره آن حضرت حائز اهمیت است این است که ایشان از خاندانی برخاسته بودند که جملگی در شمار فصیحترین و بلیغترین مردمان روزگارشان بودند و به گواه کتابهای به یادگار مانده از آن عصر اشعاری از آن حضرت ثبت و به آیندگان رسیده است که از جمله مشهورترین اشعار منسوب به ایشان میتوان از ارجوزهها یاد کرد.
شرفشاهی ادامه داد: به عنوان نمونه آن حضرت در هنگام نبرد برای شکستن روحیه دشمنان رجزهایی را قرائت میکردند که این رجزها در اوج زیبایی و معنا قرار دارد.
وی تصریح کرد: حتی هنگامی که دست مبارک آن حضرت در میدان جنگ از بدن جدا شد و دشمن گمان برد که با این کار دیگر روحیه ایشان از بین رفته است، باز هم حضرت با قرائت رجزی دیگر در دفاع از خاندان پاک وحی و حضرت سیدالشهدا(ع) دشمن را به شگفتی واداشت و روحیه سپاهیان عمر بن سعد را بیش از پیش تضعیف کرد.
شرفشاهی افزود: این شعر علمدار کربلا بسیار معروف است که میفرمایند، «به خدا سوگند اگر دست راست مرا قطع کنید همانا از دفاع و حمایت دین دست برنمیدارم و از پای نخواهم نشست و از امامی که به راستی به یقین رسیده است و از نوه پیامبر پاک امین حمایت خواهم کرد.»
این نویسنده و محقق ادبیات آیینی گفت: در کتابهای مختلفی مانند «مقاتل الطالبین» آمده است که نخستین کسی که درباره حضرت عباس(ع) مرثیه سرود مادر مکرمه ایشان حضرت امالبنین(س) بود که بانویی با فضیلت بود و اشعار خود را در قبرستان بقیع واقع در مدینه در حضور جمع و بی هیچ هراسی قرائت میفرمود و آن چنان سوزناک و غمانگیز بود که حتی اشخاصی مانند مروان را که به قساوت قلب مشهور بود متاثر میکرد.
وی افزود: امالبنین در سرودههای خویش از شهامت و شجاعت و ایثار و وفاداری حضرت ابوالفضل(ع) میسرود و اشعارش مورد استقبال شیعیان و حقطلبانی بود که از خاندان بنی امیه بیزار بودند.
شرفشاهی گفت: فضل بن حسین از نوادگان حضرت اباالفضل(ع) از شمار نخستین کسانی است که با اشعاری بلند به ستایش عظمت شخصیت ایشان برخاست و این جریان در ادبیات عرب همچنان تداوم یافت و شاعران بسیاری از آن روزگار تا به عصر ما با سرودههای متعدد کوشیدند تا هریک جلوهای از شخصیت تابناک آن بزرگوار را به تصویر بکشند.
وی افزود: در ادبیات فارسی از قرن چهارم به بعد رفته رفته شاهد آثاری هستیم که به موضوع واقعه عاشورا پرداخته است و این جریان همچنان در ادب پارسی روندی شکوهمند داشته است چنانکه به ویژه در چند دهه اخیر شاهد جهشی عمیق و چشمگیر در این زمینه بودهایم و به ویژه آثار فراوانی از زوایای گوناگون درباره حضرت باب الحوائج(ع) خلق شده است.