محمد بابایی، مدیر نشر مرکز طبع و نشر قرآن کریم در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، درباره چشماندازی که برای ارزانسازی قرآن کریم ترسیم شده است عنوان کرد: موضوع حقالتألیف و حق نگارش قرآن از گذشته تاکنون، مبحثی جدی در میان ناشران بوده است که برای کتابت قرآن لازم به شمار میآید که البته این صنف باید هزینه قابل توجهی را برای کتابت قرآن توسط کاتبان پرداخت کنند.
وی با بیان این مطلب ادامه داد: به طور طبیعی، ناشر این هزینه را در همه زمینههای تولید سرشکن میکند و به تبع آن قیمت قرآن افزایش پیدا خواهد کرد. البته در گذشته برخی از قرآنها از جمله قرآن با خط عثمانطه به رایگان در اختیار ناشران قرار میگرفت، ولی بسیاری از کاتبان هزینههایی را در این حوزه دریافت میکنند و به تبع آن قیمت تولید نیز افزایش مییابد.
بابایی با اشاره به اینکه در بحث ترجمه قرآن نیز با همین موضوع روبرویم، افزود: بسیاری از ترجمههای قرآن حقالترجمه دارند و هزینههای تولید را افزایش میدهند. ترجمه آیتالله الهی قمشهای در این حوزه جزء استثنائات به شمار میآید. در سالهای اخیر هم برخی از مترجمان به این نهضت پیوستهاند که از آن جمله میتوان به استاد حسین انصاریان، آیتالله محمد یزدی، ابوالفضل بهرامپور و ... اشاره کرد که ترجمههای خود را به رایگان در اختیار ناشران چاپکننده قرآن قرار میدهند و به کاهش هزینه تولید کمک میکنند.
مدیر نشر مرکز طبع و نشر قرآن کریم در ادامه توضیحاتش از دو مؤلفه ترجمه و کتابت قرآن در کنار دیگر مؤلفههای این حوزه به عنوان موارد کمک کننده برای کاهش بهای تولید قرآن یاد و عنوان کرد: مرکز طبع و نشر قرآن با چنین نگاهی تلاش میکند که فایلهایی از قرآن را در شکلهای متنوع و متناسب با نیاز امروز جامعه و سلایق مختلفی که وجود دارد تولید کند و در اختیار مجموعهها قرار دهد. سازمانها و ناشران نیز میتوانند این قرآنها را به چاپ برسانند و هزینهای برای کتابت قرآن پرداخت نکنند.
این کارشناس حوزه چاپ قرآن کریم ادامه داد: مرکز طبع و نشر قرآن در سالهای اخیر ترجمهای را در همین راستا تهیه کرده و در اختیار سازمانها قرار داده است که به رایگان قابل چاپ است. همچنین زینکهایی را که در چاپخانهها داریم به رایگان در اختیار ناشران قرار میدهد که به کاهش هزینههای تولید کمک میکند و هزینه لیتوگرافی را نیز از چرخه تولید حذف میکند؛ چرا که فایل صحیح در اختیار چاپخانه قرار میگیرد و ناشر هزینهای برای لیتوگرافی و تصحیح پرداخت نمیکند.
بابایی گفت: این مؤلفههای مهم در تولید و چاپ قرآن کریم، هزینهها را 25 تا 30 درصد کاهش میدهد. شاید 10 درصد هزینهها برای لیتوگرافی و تصحیح هر مصحف صرف شود و در رفت و برگشتی که به طور طبیعی هر مصحف دارد، بالغ بر 25 درصد هزینهها کاهش یابد.
وی با بیان اینکه باید در این باره از ناشران، خریداران و علاقهمندان قرآن کریم نگاه حمایتی داشته باشیم، افزود: این سیاست اتخاذ شده است و با قدرت دنبال میشود و تلاش بر آن است که این رویه را تقویت کنیم و تعداد چاپخانههایی که میتوانند زینکهای مرکز را در اختیار قرار دهند بیشتر کنیم.
بابایی ادامه داد: خطهایی را که در دارالکتابه کتابت میشود نیز باید وارد این چرخه کرد که به عقیده من این اقدامات موثر واقع شده؛ چرا که در سالهای اخیر حدود 25 میلیون از قرآنهای این مرکز چاپ و توزیع شدند و شاید یکی از علتها همین موضوعاتی باشد که پیش از این بیان شد که هزینه تولید قرآن مرکز را در مقایسه با دیگران کاهش میدهد.
وی در پاسخ به اینکه آیا آماری درباره این رویکرد در اختیار دارد یا خیر، گفت: برخی از سازمانها از جمله سازمان دارالقرآن الکریم چنین وضعیتی دارند و چند خط را در اختیار دارند که به رایگان در اختیار ناشران قرار میدهند و به این موضوع کمک میکنند؛ این در حالی است که اگر ناشر بخواهد قرآنی را به کاتب سفارش دهد، باید مبلغ قابل توجهی را هزینه کند.
بابایی همچنین بیان کرد: برخی از کاتبان قرآن، حقالزحمه دریافت میکنند که این موضوعی قابل توجه است و هزینههایی که پس از آن مترتب میشود، ممکن است حدود 30 درصد با قرآن ناشرانی که از خط آزاد و بیامتیاز استفاده میکنند یا برای دریافت فایل قرآن به سازمان دارالقرآن مراجعه میکنند متفاوت باشد.
وی تاکید کرد: انتظار داریم که سازمانها از کتابت قرآن حمایت کنند. دارالکتابه حدود 10 نسخه از قرآنهای کتابت شده توسط کاتبان ممتاز را مورد حمایت قرار داده است. اگر دستگاهها وارد این حوزه شوند و امتیاز این خطها را از کاتبان خریداری کنند، میتواند انتظار داشت که هزینهها کاهش یابد.
بابایی با اشاره به اینکه معیشت کاتبان از همین راه میگذرد و نباید انتظار داشت که کاتب از جیب خود هزینه کتابت را پرداخت کند، تصریح کرد: اگر دستگاهها از کتابت قرآن حمایت و خطها را آزاد و هزینههای کاتبان را پرداخت کنند و این خطها در کنار همه فونتها و خطهایی که تولید شده و به رایگان در اختیار قرار گرفته است در بانک قرار گیرد، میتوان در آینده شاهد سرمایه عظیمی در این حوزه باشیم.