هوای نفس؛ رهزن دین حق
گروه معارف - هواهای نفسانی از عوامل مهم گردن فرازی و تکبر در برابر پیامبران و دین حق است، چنان که در آیه ۸۷ سوره بقره، خواهش‌های دل، زمینه‌ساز تکذیب و کشته شدن انبیای الهی دانسته شده است.
به گزارش ایکنا از اصفهان، خداوند در آیه 87 سوره بقره می‌فرماید: وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَي الْکِتابَ وَ قَفَّيْنا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَ آتَيْنا عيسَي ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّناتِ وَ أَيَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَ فَکُلَّما جاءَکُمْ رَسُولٌ بِما لا تَهْوي أَنْفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَريقاً کَذَّبْتُمْ وَ فَريقاً تَقْتُلُونَ؛ ما به موسی کتاب ( تورات) دادیم و بعد از او، پیامبرانی پشت سر هم فرستادیم و به عیسی بن مریم دلایل روشن دادیم و او را به وسیله روح القدس تأیید کردیم. آیا چنین نیست که هر زمان، پیامبری چیزی بر خلاف هوای نفس شما آورد ، در برابر او تکبر کردید (و از ایمان آوردن به او خودداری نمودید) پس عده‌ای را تکذیب کرده ، و جمعی را به قتل رساندید؟!
این آیه خطاب به بنی اسرائیل است: آنان فرزندان حضرت یعقوب(ع) بودند که برخی از آنان در صدر اسلام در مدینه و سرزمین‌های مجاور آن مانند خیبر حضور داشتند. با وجود آنکه منتظر ظهور پیامبر آخرالزمان بودند، پس از بعثت آن حضرت اغلب به مخالفت و مبارزه با او پرداختند و حتی جنگ‌هایی را ضد مسلمانان پدید آوردند.(آیه 89 بقره)
ابن‌عباس می‌گوید بیش از اسلام در برابر اوس و خزرج، انتظار آمدن رسول خدا را داشتند و او را مایه پیروزی خود می‌دانستند. هنگامی که خداوند، پیامبر خود را از بین عرب برگزید و بنی‌اسرائیل مشاهده کردند که پیامبر از آنان نیست، در صدد انکار برآمده، آنچه قبلا می‌گفتند، منکر شدند.
نکات تفسیری
انبیای بنی‌اسرائیل
چون آیه خطاب به بنی‌اسرائیل است. سیر جریان نبوت را از حضرت موسی تا حضرت عیسی بیان کرده است. رسولان فراوانی که در این بین مبعوث شدند، انبیای بنی‌اسرائیل بودند.
2. تکذیب انبیا
هرگاه انبیای بنی‌اسرائیل، فرمان و سخنی برخلاف خواسته‌های نفسانی می‌‌آورند، بنی‌اسرائیل آنان را تکذیب می‌کردند و اگر می‌توانستند، پیامبران خدا را می‌کشتند. از جمله زمانی که پیامبرآخرالزمان – که موعود تورات وانجیل بود و یهود در انتظار بعثت او بودند- مبعوث شد، به تکذیب او پرداختند و حتی در پی قتل او برآمدند.
3. چرا خداوند، تکذیب و قتل رسولان قبلی را به بنی‌اسرائیل زمان پیامبر(ص) نسبت می‌دهد؟
اگر کسی از عمل ظالمانه دیگری خشنود باشد، در آن عمل شریک است. بنی‌اسرائیل در زمان پیامبر(ص) پیامبری را نکشته بودند، ولی خداوند، قتل را به آنان نیز نسبت می‌دهد، چون آنان از عملکرد پیشینیان خود راضی بودند.
این آیه، گرچه خطاب به بنی‌اسرائیل است، ولی پیام آن، به آنان اختصاص ندارد. امام باقر(ع) درباره این فرمود:
«حضرت موسی و پیامبران پس از او و عیسی، مثالی برای امت محمد(ص) است. خداوند چنین فرموده است: « اگر محمد(ص) چیزهایی برای شما آورد که هواهای نفسانی شما نمی‌پسند(درباره ولایت علی(ع)، پس گروهی از آل محمد(ص) را تکذیب می‌کنید و گروهی را به قتل می‌رسانید».
تاریخ نیز این موضوع را آشکارا به نمایش گذاشته است که جانشینان پیامبر(ص) چگونه مورد تکذیب و قتل و آزار قرار می‌گرفتند.
روشن است چنین برخوردی سبب محرومیت جامعه از هدایت‌های خداوند و گرفتار شدن به پی آمدهای ناگوار اعمال خواهد بود.
پیام‌ها:
1.اگر دین و آیینی موافق مجموعه خواهش‌های دل بود، قطعا دین حق نخواهد بود، زیرا یکی از ویژگی‌های پیامبران خدا و دین حق آن است که آموزه‌ها و برنامه‌های ایشان، نوعا با خواسته‌های نفسانی افراد منطبق نیست(مانند تقوا، دفاع و جهاد، انفاق و عفو و ...).
2.هواهای نفسانی از عوامل مهم گردن فرازی و تکبر در برابر پیامبران و دین حق است، چنان که در این آیه، خواهش‌های دل، زمینه‌ساز تکذیب و کشته شدن انبیای الهی دانسته شده است. ( أَ فَکُلَّما جاءَکُمْ رَسُولٌ بِما لا تَهْوي أَنْفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَريقاً کَذَّبْتُمْ وَ فَريقاً تَقْتُلُونَ).
انتهای پیام
