تازه‌های نشر نیمه اول اسفند/ رکود کرونایی در بازار نشر ایران
تازه‌های نشر نیمه نخست اسفند نشان می‌دهد این بازار متأثر از شیوع ویروس کرونا، بار دیگر رکود بیشتری را تجربه کرد.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ انتشار ویروس کرونا در بسیاری از استان‌های کشورمان، تأثیر منفی بر زندگی روزمره و کسب و کار گذاشته است، به طوری که بسیاری از مشاغل مربوط به کالا‌های مصرفی و خدماتی به حالت تعطیل یا نیمه تعطیل درآمده‌اند. زیرا بسیاری از مردم از حضور در اماکن عمومی پرهیز می‌کنند و هم کتابفروشی‌ها نمونه‌ای از این اماکن است. بسیاری از رویداد‌های فرهنگی و هنری نیز لغو شده، نمایشگاههای بزرگ جهان نظیر بولونیا، فرانسه، نیویورک و البته ایران به زمان دیگری موکول شده است، بنابراین وضعیت نشر ایران نیز از همین اتفاقات تأثیر پذیرفته و با کاهش تولید و به عبارتی با رکود مواجه شده است. در گزارش پیش رو، معرفی و مروری بر تازه‌های نشر حوزه دین و اندیشه داریم که در نیمه نخست اسفندماه به چاپ رسیده‌اند.
آیین بندگی و دلدادگی
کتاب «آیین بندگی و دلدادگی» پاره‌ای از اسرار معرفتی، سلوکی، فردی، اجتماعی و تمدنی نماز برگرفته از دروس اسرار الصلاة سید یدالله یزدان‌پناه مشتمل بر هشت فصل است که قلم حجت الاسلام والمسلمین سعید هلالیان تدوین شده و به همت مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی و نشر کتاب فردا به زیور طبع آراسته شده است. در این نوشتار تلاش شده تا برخی حکمت‌ها و اسرار معرفتی و دقایق سلوکی، اجتماعی، فرهنگی و تمدنی نماز به دور از پیچیدگی‌های فنی و اصطلاحات تخصصی تبیین شود و در عین حال، عمق و محتوای مباحث نیز در حد امکان محفوظ بماند.
جلد ۵۱ تفسیر تسنیم
جلد ۵۱ تفسیر گرانسنگ تسنیم اثر آیت الله العظمی جوادی آملی، با همکاری پژوهشگاه علوم وحیانی معارج و مرکز بین‌المللی نشر اسرا، منتشر شد. سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان کنفرانس اسلامی آیسسکو در سال ۱۳۸۵ این تفسیر را به عنوان «تحقیق برتر در عرصه مطالعات اسلامی و قرآنی» برگزیده است. این مجلد به تفسیر آیات یک تا پنجاه سوره مبارکه کهف اختصاص دارد.
مبادی فقه‌شناسی
جدیدترین اثر حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، عضو هیئت علمی گروه فقه و مبانی اجتهاد مرکز تخصصی آخوند خراسانی و از نخبگان پژوهشی حوزه علمیه مشهد با عنوان «مبادی فقه شناسی» به همت چاپ و نشر بین‌الملل چاپ و منتشر شد. این کتاب در ۱۷ فصل «دانش مبادی فقه»، «شکل گیری کتاب‌های فقهی و سیر تطور آن»، «اصطلاحات کتاب‌های فقهی و رجالی»، «کتاب‌های مهم فقهی»، «کتاب‌های درسی حوزه علمیه»، «مصادر فقه»، «قواعد فقه و نقش آن در فقه»، «علوم مورد نیاز در اجتهاد»، «سیر تطول علم اصول فقه»، «منابع حدیثی فقه»، «سیر تطور فقه و مکتب‌های فقهی متقدمان»، «فقهای متأخر»، «فقهای متأخری المتأخرین»، «تخفیف در نام کتاب‌ها و تقسیم فقه»، «رموز کتاب‌های فقهی»، «تاریخ وفات فقهای شیعه و کتاب‌های معروف آن‌ها» و «شرح پاره‌ای از اصطلاحات فقهی، اصولی» در ۲۴۰ صفحه منتشر در اختیار علاقه‌مندان به مباحث فقهی قرار گرفته است.
هندسه روحانی
کتاب «هندسه روحانی»، رساله‌ای در فلسفه هنر خوشنویسی به قلم علامه حسن‌زاده آملی و مجموعه مقدمه‌های مخطوط وی بر کتاب‌های علمی است که با تلاش حجت‌الاسلام سید مرتضی حسینی کمال‌آبادی، گردآوری و تعلیق شده است. وی در این رساله به فلسفه هنر خوشنویسی از منظر دین و فلسفه پرداخته است و در آنجا خط را به گفته حکیم افلاطون، هندسه روحانی دانسته که در قالب ابزار مادی ظهور کرده و نام کتاب نیز از همین جمله انتخاب شده است. قسمت دوم کتاب مجموعه مقدمه‌های مخطوط ایشان بر کتاب‌های علمی است. از این مقدمه‌ها در سنت حوزوی با عنوان «تقریظ» یاد می‌شود. این مقدمه‌ها در محور‌های بیان موضوع کتاب با شرح آیه‌ای از قرآن‌کریم و روایتی از معصومان(ع) و معرفی کتاب حاضر و تشکر از نویسنده آن نگاشته شده است.
زیبایی این نگاشته‌ها به آن است که با دستخط زیبای حضرت علامه است، به گونه‌ای که ناشران نیازی به حروف چینی نمی‌دیدند و به چاپ دستخط بسنده می‌کردند. محقق کتاب علاوه بر گردآوری این مخطوطات بر حروف چینی و حاشیه‌نگار، نکات و لغات مشکل آن اهتمام داشته‌اند.
عرفان در آیینه قرآن و روایات: عرفان عملی
کتاب «عرفان در آیینه قرآن و روایات: عرفان عملی» به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین حسن رمضانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن منتشر شد. در معرفی این کتاب آمده است؛ در مقام بیان خاستگاه عرفان اسلامی می‌توان بر دو امر تکیه و تأکید کرد، نخست، فطرت و نوع خلقت انسان‌هاست که ایجاب می‌کند هر انسانی بتواند به اندازه قابلیت و تلاشش، ذوقیات و کمالات عرفانی را تجربه و در خود شکوفا کند؛ دوم، فرهنگ غنی و تعالیم ناب اسلام، قرآن و روایات اهل بیت(ع) است که مطمئن‌ترین بستر و نیز بهترین عامل برای رشد و به فعلیت رسیدن قابلیت‌های انسانی و بهترین شیوه و مصون‌ترین راه برای رسیدن به سرمنزل مقصود است. در واقع این اثر سعی دارد اسلامی و قرآنی بودن این میراث گرانقدر را روشن سازد و ابر‌های تیره و تار بدبینی‌ها و سوءتفاهم‌ها را بزداید و بدین‌گونه راه را برای کمال‌جویان و حق‌طلبان هموار کند و موانع را از سر راه آنان بردارد.
جلد ۲۶ حدیث روزگار
جلد بیست و ششم از مجموعه «حدیث روزگار» خاطرات مستند سید هادی خسروشاهی درباره آیت الله سید علی خامنه‌ای (مقام معظم رهبری) از سوی انتشارات کلبه شروق قم منتشر شده است. حجت الاسلام سیدهادی خسروشاهی برخی زوایای پیدا و پنهانی از سلوک و شخصیت و نظرات و دیدگاه‌های آیت‌الله خامنه‌ای (چه در دوران قبل از انقلاب، چه دوره ریاست جمهوری و چه دوره رهبری) بیان می‌کند که برای شناخت شخصیت و دیدگاه‌های رهبر انقلاب و حتی مشکلات و مسائل حکومت داری مناسب است. استاد خسروشاهی در این کتاب از نظریات رهبر انقلاب درباره برخی شخصیت‌های برجسته انقلاب و جهان اسلام و علما و شخصیت‌های معاصر حوزوی و دانشگاهی و… سخن می‌گوید.
این کتاب در شش بخش خاطراتی درباره زندگی و مبارزات آیت الله خامنه‌ای؛ گفتگوی مفصل درباره آیت الله خامنه‌ای، فتوای تاریخی درباره عزاداری؛ افق معنوی روشن یک فتوای تاریخی، درباره سید قطب و ترجمه آثار وی در ایران، شهید نواب صفوی؛ اسلام باید حکومت کند، اعلامیه‌ها و گزارش‌های استاد خسروشاهی که در آن به نوعی به رهبر معظم انقلاب نیز مرتبط می‌شود: مردم مسلمان ایران پپسی کولا نمی‌نوشند، درباره استاد محیط طباطبایی، مطبوعات ضد انقلاب، مرکز اسلامی در لندن، کتابخانه مهدیه در همدان، پروژه مجله العالم، مسجدی برای مردم ولنجک، امام خمینی(ره) و عبدالناصر، شیخ الازهر و مسئله کمپ دیوید، آخرین نامه و درباره دارالتقریب قاهره، اسناد و عکس‌ها تنظیم و تدوین شده است.
خسروشاهی در مقدمه کتاب نوشته است: آنچه که در این رساله آمده است، همه خاطرات من درباره آیت الله خامنه‌ای نیست، بلکه فقط نکاتی است که به هنگام گفتگوی خاصی به خاطر آمد و مکتوب و نقل شد.
الهی‌نامه
«الهی‌نامه» علامه حسن‌زاده آملی به زبان عربی با عنوان «الهی نامج» پس از ۳۰ سال تجدید چاپ شد. طعم شیرین الهی‌نامه وقتی با زبان قرآن بیان شده، دو چندان شده است. این اثر هم اکنون به همت پژوهشکده ادیب فقه جواهری و به اهتمام حجت الاسلام حسینی کمال آبادی برای دومین بار پس از سی سال چاپ شده است. این اثر با ترجمه اسماعیل ترابی به همت انتشارات پژوهشکده ادیب فقه جواهری در قطع پالتویی و کاملاً رنگی و زیبا منتشر شده است.
دفاع از عقلانیت
کتاب «دفاع از عقلانیت» پاسخی به پرسش‌ها و شبهات رایج درباره فلسفه اسلامی تألیف محمد فنایی اشکوری در ۹۵ صفحه به بهای ۱۸۰ هزار ریال به همت مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شد. برخی عناوین کتاب شامل فلسفه چیست، فلسفه‌هراسی، فلسفه اصول عقاید نیست، فلسفه رقیب دین نیست، تقلید در فلسفه راه ندارد، فقه و کلام با فلسفه ناسازگار نیست، پیامد‌های مخالفت با تفکر فلسفی و ... است. در قسمتی از مقدمه کتاب آمده است: در زمان ما که شاهد اقبال بی‌سابقه‌ای از سوی جوانان به فلسفه اسلامی هستیم جریان مخالف با فلسفه نیز به شدت برای مبارزه با فلسفه فعال شده است و فلسفه‌هراسی را در میان دانش پژوهان علوم و معارف اسلامی ترویج و آنان را از آشنایی با فلسفه اسلامی منع می‌کند. از آنجا که فلسفه‌ورزی چیزی جز عقل‌ورزی نیست، مبارزه با فلسفه مبارزه با تعقل است که مورد تأیید و تأکید اسلام است. از این رو جریان فلسفه‌ستیز با روح تفکر اسلامی و خاصه شیعی که بر عقلانیت پافشاری می‌کند، سازگار نیست و فلسفه را در تقابل با دین قرار دادن پیامد‌های فکری و اجتماعی زیانباری دارد.
نقش حضرت مسیح(ع) در دولت مهدوی
کتاب «نقش حضرت مسیح(ع) در دولت مهدوی» به همت انتشارات موعود عصر منتشر شد. این اثر سعی کرده است تا ضمن بررسی نظرات دین مسیحیت در این زمینه، به نقش مقدر شده حضرت مسیح(ع) از سوی خداوند متعال بر اساس آموزه‌های دین مبین اسلام نیز بپردازد. در مقدمه این کتاب آمده است: اعتقاد به ظهور منجی موعود در پایان تاریخ، یکی از باور‌های کهن بسیاری از ادیان و مکاتب الهی و بشری است. بر همین اساس، دیدگاه‌های مختلفی نیز دراین‌باره مطرح شده است. در دین مسیحیت، رستاخیز عیسی مسیح(ع) که به یکی از موضوعات پر دامنه در کتاب مقدس بدل شده است در پیوندی عمیق با آموزه بازگشت عیسی(ع) به مثابه منجی موعود در آخرالزمان است. به همین دلیل می‌توان گفت دین مسیحیت بر اساس باوری کاملاً موعودگرایانه شکل گرفته است.
موعود فطرت
کتاب «موعود فطرت؛ پژوهشی در فطری‌بودن انتظار» به همت انتشارات موعود عصر منتشر شد. این اثر تلاشی است برای اثبات اینکه اندیشه مهدویت و انتظار و چشم داشت آمدن یک منجی و مصلح بزرگ آسمانی و جهانی و امید به آینده‌ای روشن و استقرار صلح و عدل و امنیت، پیش از آنکه به عوامل بیرونی، اجتماعی، اقتصادی یا تاریخی مرتبط و وابسته باشد، امری فطری و طبیعی است که با ذات سرشت آدمی سر و کار داشته و با آفرینش هر انسانی همراه است.
اندیشه و عمل سیدموسی صدر
کتاب «اندیشه و عمل سیدموسی صدر» که در ۱۹۲ صفحه تدوین شده، شامل خلاصه درس گفتار‌های اندیشه و عمل است که تعدادی از اساتید حوزه و دانشگاه درباره امام موسی صدر بیان کرده‌اند. این درس‌گفتار‌ها از سال ۱۳۹۰ تاکنون در مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر برگزار شده و ادامه دارد. مجموع درس‌گفتار‌های برگزار شده تا بهمن ۱۳۹۸، ۶۱ جلسه است که خلاصه سخنرانی ۵۰ جلسه آن تدوین و در این کتاب منتشر شده است. اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در طول سال‌های گذشته دیدگاه‌های امام موسی صدر در حوزه‌های دین‌شناسی، اسلام‌شناسی، انسان‌شناسی، تفسیر، مقاومت، گفتگو، اقتصاد و توسعه، مسئله زن، عاشورا، تبلیغ، تربیت و جوانان، امنیت، اخلاق و … را در درس‌گفتار‌های اندیشه و عمل بازخوانی و گاه نقد کرده‌اند.
کارنامه اهل بیت(ع) در قرآن‌شناسی
کتاب «کارنامه اهل بیت(ع) در قرآن‌شناسی» به قلم محمدهادی یعقوب‌نژاد و به همت انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و معارف قرآن منتشر شد. این اثر پرداختی جست‌وجوگرانه به آن بوده و به مباحثی مانند اقدام برای جمع و حفظ قرآن موجود؛ درست‌خوانی و ارجاع به قرآن متداول؛ احیای مفاهیم، محتوا معارف؛ فهم و تفسیر، شرح و بسط جزئیات و تحکیم گزاره‌ها و ارائه آموزه‌های نوپدید و پاسداشت حریم ارزش‌های قرآنی در نظر و عمل؛ کار ویژه‌های عترت در ترویج و نشر قرآن و اجرای ارزش‌های وحیانی به عنوان الگوی عملی در جامعه اسلامی و نیز نقش بی‌مانند عترت در قرآن‌پژوهی و ماندگاری معارف آن، پی‌ریزی بنیان‌های قرآن‌شناسی با موقعیت‌های ویژه و حضور علمی ایشان به اقتضای زمان، مکان و تحلیلی اختصاص یافته است.
دفتر اول، بخش اول با عنوان «طرح رسالت برای بقای اسلام» دوراندیشی پیامبر(ص) را برای حفظ و بقای اسلام، پیوند میان قرآن و عترت دانسته و در بخش دوم با بازنمودی از قرآن و عترت، ثبات حتمی قرآن را در مقایسه با کتاب‌های آسمانی دیگر گوشزد کرده و با واژه‌شناسی اهل بیت(ع) و ویژگی‌های آن‌ها در قرآن‌شناخت، هم‌آوایی قرآن و عترت را اثبات کرده است.
دفتر دوم، بخش اول با عنوان «اهتمام عترت به نگاهداشت قرآن» توجه ویژه اهل بیت(ع) به قرآن متداول در میان مسلمانان و برنامه‌ریزی کاربردی برای پاسداری از آن را با فعالیت‌های اثربخشی مانند اهتمام به گردآوری و حفظ قرآن موجود و درست‌خوانی آن نیز ارجاع مردم به قرآن یادآور شده است و در بخش دوم با عنوان «احیای مفاهیم و محتوای قرآن» اثرگذاری اهل بیت(ع) در احیای معارف قرآن را در چند فصل بررسی کرده است.
در بخش سوم با عنوان «پاسداشت حریم ارزش‌های قرآنی در نظر و عمل» کارکرد‌های ویژه عترت در ترویج و نشر قرآن و همچنین اجرای ارزش‌های وحیانی به عنوان الگوی عملی در جامعه اسلامی را به بحث گذاشته است. چهارمین بخش نیز به نقش عترت در قرآن‌پژوهی و ماندگاری فرهنگ آن اختصاص یافته و اثربخشی اهل بیت(ع) را در این مسیر اثبات کرده است.
پانصد صندلی خالی
کتاب «پانصد صندلی خالی» روزنوشت‌های زنی است به نام لیلی علام‌الدین اسود که در محاصر سه سال الفوعه نوشته شده و به قلم رقیه کریمی ترجمه و در قطع رقعی و ۸۸ صفحه، به همت انتشارات شهید کاظمی منتشر شده است. یادداشت‌های محاصره روایت زندگی در سه سال محاصره کامل جبهه النصره است. محاصره سنگین و کامل دو روستای شیعه‌نشین کفریا و الفوعه که ساکنانش مردم عادی و زنان و کودکان بی‌دفاع بودند. روزنوشت‌هایی از قلب محاصره، خاطراتی بین مرگ و زندگی و لحظات دست و پنجه نرم کردن با گرسنگی و مرگ مردمی که یکباره با سقوط ادلب به محاصره افتاده بودند و حالا گذران زندگی برای آن‌ها دیگر شبیه سابق نبود. یادداشت‌های محاصره به قلم زنی از الفوعه نگاشته شده است. آنچه در یادداشت‌های محاصره می‌بینیم، فقط روایت سه سال محاصره کامل، بیم و امید و گرسنگی و سایه مرگ بالای سر ملتی در محاصره کیلومتر‌ها دورتر از ایران نیست. یادداشت‌های محاصره یک قسمت از تاریخ است. قسمتی دردناک و سخت از تاریخ پرفراز و نشیب شیعه.
آخرین پرنده، آخرین سنگ
کتاب «آخرین پرنده، آخرین سنگ» به نویسندگی سیدمهدی شجاعی از کتاب‌های انتشارات پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ ششم رسید. این کتاب، روایت واقعه حمله این فرمانده یمنی به مکه برای تخریب کعبه است و شرح سنگباران شدن او و سپاهش از سوی پرندگان که بیان آن در قرآن و در سوره فیل آمده است. زنده‌یاد علی اصغرزاده، طراحی و سازندگی لوح‌های کتاب «آخرین پرنده، آخرین سنگ» را برعهده داشته و اولین بار در سال ۱۳۷۸ منتشر شده است، این کتاب مناسب کودکان بالای ۱۱ سال است.
یادواره تراز
کتاب «یادواره تراز»، یادواره شهدا در تراز انقلاب اسلامی از منظر مقام معظم رهبری است که به همت واحد پژوهش‌های شبکه ملی وارثون (فعالان مردمی عرصه جهاد و شهادت) تدوین شده و انتشارات شهید کاظمی آن را روانه بازار نشر کرده است. این اثر اولین دستاورد پروژه «گردآوری دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب درباره جهاد و فرهنگ جهادی» محسوب می‌شود و به مهمترین مسائل در زمینه زنده نگاه داشتن یاد شهدا به ویژه در قالب برگزاری محافل و یادواره‌ها پرداخته است. مجموع این فراز‌ها در هشت فصل طبقه‌بندی شده‌اند؛ چیستی یادواره، ضرورت برگزاری، اهمیت برگزاری، اهداف برگزاری، آثار یادواره‌ها، سلول‌های بنیادین یادواره، ارکان یادواره‌ها و آسیب‌ها مورد توجه معظم‌له قرار گرفته است.
جلد بیست و هفتم دانشنامه جهان اسلام
جلد بیست و هفتم دانشنامه جهان اسلام حاوی بخشی از مقالات حرف «ش» از مدخل «شرق‌شناسی» تا «شهادت ۱» به تازگی با سرویراستاری غلامعلی حداد عادل، مشارکت اعضای علمی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی و همراهی جمع کثیری از استادان و پژوهشگران حوزه و دانشگاه منتشر شده است. تعداد مقالات منتشر شده در این مجلد ۳۰۹ مقاله است که ذیل ۲۷۷ مدخل اصلی و ۳۲ مدخل فرعی تدوین شده و ۸۹ مدخل در این مجلد، ارجاعی است. از مجموع ۳۰۹ مقاله، ۱۴۰ مقاله به همت اعضای هیئت علمی بنیاد، ۱۲۹ مقاله از پژوهشگران سراسر کشور و ۸ مقاله از مؤلفان ایرانی غیر مقیم و ۱۰ مقاله از مؤلفان غیرایرانی و ۲۲ مقاله مشترک بین مؤلفان داخل و خارج بنیاد تدوین شده‌اند. همه مقالات منتشر شده در این مجلد تألیفی است.
انتهای پیام
