نوآوری کتاب «حجاب در صدر اسلام» بررسی اشعار عصر جاهلیت است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، مهدی مجاهدی استادیار دانشگاه فردوسی مشهد، شامگاه گذشته، 21 تیرماه در مراسم رونمایی، نقد و بررسی کتاب «حجاب در صدر اسلام»، نوشته محمدرضا شاه‌سنایی که در سالن اجتماعات روزنامه قدس برگزار شد، اظهار کرد: مسئله محور بودن، دغدغه روز داشتن، دامنه مناسب و روش مناسب برای تحلیل و بررسی اشعار عصر جاهلیت از نکات مثبت کتاب «حجاب در صدر اسلام» است، اما از نظر کیفیت، نقدهای جدی در جهت شکل، بدیهیات و ابتدائیات پژوهش بر این کتاب وارد است.

وی ادامه داد: همینطور که نویسنده کتاب اشاره کرده است، درباره این موضوع کتاب، چندنفر کار کرده‌اند که نام یک نفر از آن‌ها بر روی جلد آمده است که بلافاصله پس از چاپ کتاب در فضای گروه‎های تخصصی این بحث مطرح شد که چرا اسم یک فرد خاص بر روی جلد آمده است، اما به نظرات افراد دیگر که با کیفیت بیشتر بر روی این مسائل کار کرده‌اند توجهی نشده است.

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: در پیشینه‌ای که در کتاب آمده، بسیاری از کتاب‌ها معرفی شده است، اما به دلیل اینکه معمولا در پژوهش‌ها، پیشینه در انتهای کتاب نوشته می‌شود، وقت کمی برایش لحاظ می‌شود و امیدوارم در چاپ بعدی فعالیت‌هایی که اعراب و ایرانی‌ها نسبت به بحث حجاب انجام داده‌اند، به یک فصل تبدیل شود و منابعی که در پیشینه آمده است مشخص شود که در چه سال‎‌هایی چاپ شده است و اعتبار اشعار جاهلی نیز از موضوعات مهم است که باید در چاپ‎های بعدی روشن شود.

مجاهدی در رابطه با ایرادات نگارشی این کتاب تصریح کرد: در بحث ویرایش نیز مشکلاتی وجود دارد و ویراستار کتاب در بعضی قسمت‎های کتاب به جای استفاده از ویرگول از سکون استفاده کرده است و مشخص است که این کار عمدا صورت گرفته است و باید در این مورد در چاپ‎های بعد تجدید نظر صورت بگیرد.

فرهنگ پوشش در عصر جاهلیت

در بخش دیگری از این جلسه حجت‌الاسلام سید محمدکاظم طباطبائی، دانشیار دانشگاه علوم قرآن و حدیث قم که به صورت ویدئو کنفرانس در جلسه حضور داشت، در رابطه با کتاب «حجاب در صدر اسلام» تصریح کرد: آقای شاه‌سنایی در کتاب «حجاب در صدر اسلام» وجود فرهنگ پوشش در عصر جاهلیت را اثبات کرده است و تلاش فراوانی در پیداکردن منابع و اشعار عصر جاهلیت انجام داده‌ که چون پیش از این به آثار و اشعار اعراب جاهلی پرداخته نشده بود و منبع مهم دیگری برای این موضوع وجود ندارد، باید به ایشان خداقوت گفت.

وی در رابطه با کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر (ص)» که کتاب «حجاب در صدر اسلام» در جهت نقد آن نوشته شده است، بیان کرد: کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص)» که توسط امیرحسین ترکاشوند نوشته شده است، بحث مرتبط با حجاب را وارد مرحله جدیدتری کرد و با یک جریانی روبه‌رو شدیم که درصدد اثبات شرعی بودن حجاب حداقلی بودند، اما به نظر می‌رسد که توانستند مباحث مرتبط با حجاب را دقت بیشتری ببخشند و باید به این روند آفرین گفت و سخن شهید مطهری در دوره قبل از انقلاب در دانشگاه‌ها را می‌شود اینجا به کار برد که گفته بودند حرف زدن درباره اشکالات و عیب‌جویی برای یک فرهنگ استوار اسلامی ضرری نخواهد داشت و پاسخگویی به آن‌ها سبب مطرح شدن و دقیق‌تر شدن آن نیز خواهد شد و زمانی که ما به خوبی به این شبهات پاسخگو باشیم عقاید و تفکراتمان استحکام پیدا می‌کند.

طباطبائی تصریح کرد: کتاب آقای ترکاشوند درصدد بیان این مطلب است که فرهنگ برهنگی در عصر جاهلیت را اثبات کند، هرچند دلایلی که ایشان مطرح می‌کند نمی‌تواند فرهنگ برهنگی را اثبات کند و اتفاقا گزارش موارد اندک در موارد برهنگی می‌تواند این موضوع را مطرح کند که این اتفاق‌ها خلاف فرهنگ بوده است و آقای شاه‌سنایی برای روشن کردن این مسئله در کتاب «حجاب در صدر اسلام» تلاش کرده‌اند.

رد کردن شبهات؛ از ویژگی‌های مهم کتاب «حجاب در صدر اسلام»

در قسمت دیگری از این این جلسه همچنین، یحیی بوذری‌نژاد، دانشیار دانشگاه تهران که او نیز به صورت ویدئو کنفرانس در جلسه حضور پیدا کرده بود، با بیان اینکه کتاب «حجاب در صدر اسلام» با بیان حقایق، شبهات را رد می‌کند، خاطرنشان کرد: کتاب «حجاب در صدر اسلام» از این بابت بسیار دارای اهمیت است که در مقابل نقدها ایستاده و با ادله و بیان حقایق تمام شبهات را رد می‌کند.

وی تصریح کرد: برای اینکه به اهمیت تالیف این کتاب پی ببریم لازم است که ابتدا سالهای پیروزی انقلاب اسلامی در ایران را در نظر داشته باشیم که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، عده‌ای از روشنفکران که آیین و دستورات فقهی اسلام را با تفکرات کشورهای غربی سازگار نمی‌دیدند، تصمیم گرفتند که قرائت جدیدی از دستورات و اصول دین ارائه دهند و تصور کردند که با این کار می‌توانند مردم را نیز با خود همراه کنند.

دانشیار دانشگاه تهران اضافه کرد: برای مثال قبل از انقلاب، نقدهایی بر موضوع حجاب صورت گرفت و گفته می‌شد که قرآن وحی است و سپس به تحلیل شرایط زمان وحی و فرهنگ مردم آن زمان می‌پرداختند و این امر را برای دوره‌ای خاص روا می‌دانستند.