مفاهیم قرآنی جان‌مایه شعر آئینی است
یک شاعر آئینی گفت: مفاهیم قرآنی، روایی و نکات دستوری که از جانب خداوند و اهل‌بیت(ع) به ما رسیده است جان‌مایه شعر آئینی و ولایی است.
حجت‌الاسلام سیدابوالفضل مبارز، شاعر آئینی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی در رابطه با نحوه بیان مفاهیم قرآنی در اشعار آئینی اظهار کرد: اگر در شعر، مستقیم به آیات و روایات پرداخته شود، جایگاهی نخواهد داشت، اما اگر به‌صورت تلمیح، اشاره و یا در لایه‌های عمیق شعر از این مفاهیم استفاده و آن نگرش در شعر ارائه شود، همان چیزی است که ما به‌دنبال آن هستیم و باید این مطلب خود را در شعر امروز ما نشان دهد.
وی در خصوص وضعیت شعر آئینی امروز در کشور بیان کرد: شعر آئینی کشور، امروز در شرایط بسیار روشن و شفافی قرار دارد و شاعران جوان در این زمینه از لحاظ کیفی و کمی رشد قابل توجهی داشته‌اند، بیشترین جریانات شعری در زمینه شعر آئینی اتفاق افتاده است و امروز از مرحله مقایسه با سایر جریانات هم گذر کرده‌ایم و دلیلش این بوده است که این حرکت، حرکتی پرشتاب و جدی بوده و همچنین هیچ تحرکات دیگری در سایر جریان‌ها و زمینه‌ها مانند زمینه‌های فکری، شعری، زبانی و سایر دغدغه‌مندی‌های حوزه ادبیات نداشته‌ایم و جریانی که امروز به چشم می‌آید و خودنمایی می‌کند، جریان شعر ولایی و اهل‌بیتی است.
این شاعر آئینی در رابطه با نامگذاری‌های مختلف بر اشعار آئینی، تشریح کرد: اینکه از چه تعبیر و اصطلاحی برای نامگذاری این اشعار استفاده شود زیاد جای بحث ندارد، ما می‌خواهیم یک رویکرد خاص را در شعر داشته باشیم و تفاوتی نمی‌کند که به آن شعر آئینی، ولایی، دینی، معنوی یا اهل‌بیتی و... بگوییم؛ چرا که به‌دنبال آن هستیم که ایده و نگاه خود را در شعر ارائه کنیم، اما اگر بخواهیم دقیق‌تر نگاه کنیم این موضوع مطرح می‌شود که تعریف شعر آئینی باید تعریفی گسترده داشته باشد و منحصر به اشعار ولایی و اهل‌بیتی نشود، هر شعری که به اخلاق، روابط اجتماعی افراد از حیث تکریم جایگاه آن‌ها و ... بپردازد، جزو شعر آئینی قرار می‌گیرد و به نظر بنده تمام شئونات ما را باید شعر آئینی در بر بگیرد، اما آنچه که امروز بیشتر جلوه می‌کند، شعر ولایی و اهل‌بیتی است و از این ترکیب بیشتر استفاده می‌شود.
مبارز تصریح کرد: شعر باید موضع‌مند باشد و شاعر، هدفمند و با رویکرد خاص خودش به وقایع نگاه کند و به پدیده‌های اطراف خود واکنش نشان دهد و طبیعتاً هر شاعری نسبت به شعر خود نگرانی‌هایی دارد، تا اینکه شعرش رشد کند و به جایگاه قابل توجهی برسد و شاعر آئینی هم نباید از این نکته نباید غافل باشد و باید شعر خود را از جهت شعری و از جهت مفاهیم اعتقادی، مذهبی و دینی ارتقا دهد و مطالعات خود را در این زمینه‌ها افزایش دهد تا شعر او شعری صرفاً احساسی و برآمده از عواطف او نباشد و کاملاً عالمانه باشد.
وی افزود: هر چقدر ارتباط بین شاعر و پایگاه‌های مذهبی بیشتر و قوی‌تر باشد، آگاهی‌های او در زمینه‌های دینی بیشتر می‌شود و البته این موضوع منحصر به این نکته هم نیست و شاعر می‌تواند به مطالعه بپردازد و خود را در زمینه تقویت کند.
آغاز جریان شعر آئینی در نیمه دوم قرن اول هجری قمری
این شاعر آئینی در رابطه با تاریخچه شعر آئینی بیان کرد: اگر بخواهیم به سیر تاریخی شعر آئینی بپردازیم به نحوی که در حوصله این بحث بگنجد باید بگویم آغاز این ماجرا با شعر شاعران عرب شکل گرفت و در ابتدای دعوت پیامبر به اسلام، حضرت ابوطالب بود که در وصف و منقبت پیامبر و دین اسلام و همچنین هجو دشمنان پیامبر اشعار و ابیاتی را سرود که امروز هم در این اشعار در کتابی به‌صورت مدون و جامع به چاپ رسیده است.
مبارز اظهار کرد: در ادامه در نیمه دوم قرن اول هجری قمری شاعرانی مانند حسّان بن ثابت و عبدالله بن رواحه به این زمینه ورود پیدا کردند و اشعاری را در مدح و منقبت پیامبر اکرم(ص) در راستای گسترش دین مبین اسلام سرودند، اما رشد اصلی شعر آئینی از قرن دوم به بعد شکل گرفت و جریان‌های شعری گسترده در شعر ولایی و اهل‌بیتی را از قرن دوم به بعد با حضور شاعرانی مانند سیداسماعیل حِمیَری، کُمِیت بن زید اسدی و دعبل خزاعی می‌بینیم که تأثیر زیادی بر شعر آئینی در ادبیات عرب گذاشتند.
وی ادامه داد: به استناد مطالبی که از پژوهشگران به ما رسیده است، آغاز فعالیت شعر فارسی در مدح و منقبت اهل‌بیت(ع) از قرن چهارم با ابیات و اشعار کسایی مروزی شروع می‌شود و در ادامه روز به روز این حرکت گسترش پیدا می‌کند تا در عصر صفویه بلوغ شعر مذهبی و آئینی را می‌بینیم.
این شاعر آئینی بیان کرد: آنچه که در طول سالیان متمادی، شاعران جهان شعر اهل‌بیت را حول خود جمع کرده است، یک نکته بیشتر نبوده و آن محبت نسبت به اهل‌بیت بوده است، در شعر اهل‌بیتی و ولایی بیشتر با مدح این بزرگان روبه‌رو هستیم، به دلیل اینکه بسیاری از شاعران ولایت علی بن ابی طالب(ع) را قبول نداشتند، در تقیه بودند و یا اینکه بعضی از آن‌ها با اینکه ولایت این حضرت را قبول داشتند، شیعه دوازده امامی نبوده‌اند و آن چیزی که ما از آن به‌عنوان جریان شعر ولایی و اهل‌بیتی در شعر فارسی یاد می‌کنیم بحث مدح، منقبت و مرثیه اهل‌بیت است.
مبارز اضافه کرد: ما نباید ذوب در افراد و اشخاص شویم و آنچه که باید برای مهم باشد مطالب قطعی است که از اهل‌بیت(ع) به ما رسیده است و اگر کسی به این مطالب اشاره کند، بسیار مهم، کارگشا و کلیدی خواهد بود، اما اگر قرار باشد ذوب در اعتقادات و تفکرات شخصی افراد بشویم، برای ما فایدهای نخواهد داشت و در برخی موارد ممکن است به ما، اعتقادات و نگرش شعر ما آسیب بزند.
وی در رابطه با وضعیت شعر آئینی در مشهد نیز اظهار کرد: شعر امروز مشهد از پیکره کلی شعر آئینی کشور جدا نیست و با همان کیفیت در حال رشد است، اما آن چیزی که وجود دارد توقع ما از شعر خراسان و مشهد است، پیش از این شاعران خراسان در عرصه شعر و ادبیات فارسی پیشگام بوده‌‌اند، هرچند در حال حاضر هم شخصیت‌های بزرگ و ممتازی مانند استاد موید، شفق و ... وجود دارند که ان‌شاءالله خدا حفظشان کند و شاعران جوان ما نیز بیشتر و پیشتر از بقیه شهرها در این زمینه فعالیت می‌کنند اما این، آن چیزی که ما از شعر خراسان انتظار داریم نیست و قطعاً شاعران این خطه ظرفیت این را دارند که خیلی بیشتر از آن چیزی که وجود دارد، رشد کنند که البته این موضوع نیاز به حمایت دارد، این حمایت باید هم از طرف خود شاعر از شعرش، حمایت از شعر دوستان شاعرش و حمایت نهادهای مربوطه در حد بضاعت خود از شاعران باشد و بیشتر به استعدادها بها بدهند.
انتهای پیام
