ترویج گسترده اشرافی‌گری مانع تأثیر پیام‌های نمایشی است / برخی برنامه‌های سیما ویژه پولدارهاست

داریوش بابائیان، تهیه‌کننده سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با ایکنا ضمن بیان اینکه سینما و تلویزیون باید مروج ساده‌زیستی باشند، گفت: آثاری که در سینما و رسانه ملی به نمایش درمی‌آیند باید روایتگر زندگی آحاد مردم باشند. در حقیقت اگر بتوانیم در آثار نمایشی زندگی واقعی توده مردم را نشان دهیم به چند امتیاز مهم دست‌ یافته‌ایم.

وی افزود: نکته اول، در شرایط فعلی که جامعه به‌شدت درگیر مشکلات اقتصادی است، کار‌هایی که در آن ساده‌زیستی تبلیغ می‌شود، مرهم درد مردم خواهد بود، اما اگر در این زمان زندگی اشرافی را دائماً تصویرسازی کنیم آیا آنچه به دست می‌آید نشاط عمومی است یا اینکه جامعه را به سرخورده‌گی سوق داده‌ایم؟ نکته دوم، اگر قرار است ساده‌زیستی را در کارهایمان نشان دهیم باید به شکلی درست آن را انجام دهیم نه این‌که با شعار بخواهیم حرف‌های تکراری بزنیم.

 

شعار ساده‌زیستی و رفتار اشرافی‌گری
تهیه‌کننده فیلم سینمایی «چپ‌دست» با بیان این‌که ساده‌زیستی باید در عمل بیان شود نه گفتار، گفت: در برخی فیلم‌ها و سریال‌ها فردی که منادی ساده‌زیستی است، خود زندگی اشرافی دارد. این موضوع باعث می‌شود تماشاگر نه ‌تنها پیام را باور نکرده، بلکه مقابل آن نیز جبهه بگیرد. 
بابائیان تأکید کرد: هیچ‌کس منکر نقش پول و مادیات در زندگی بشر نیست، اما این‌که تصور کنیم همه خوشبختی‌ها با پول به دست می‌آید اشتباه محض است. توصیه من این است فیلم‌هایمان باید در کنار نمایش لذت‌های مادی، مسائل و مشکلات آن‌ها را هم ترسیم کند. توجه کنیم که نفی اشرافی‌گری به معنای روی آوردن به فقر نیست، چون این رویکرد نیز باعث نخوت جامعه خواهد شد و میل به پیشرفت را از بین می‌برد.

 

ساده‌زیستی در شرایط دارایی زیباست
این سینماگر با بیان اینکه ساده‌زیستی در زندگی مرفه هم می‌تواند رخ دهد، گفت: می‌شود آدم ثروتمندی بود، اما زندگی ساده داشت. این موضوع اگر به شکلی صحیح در متون نمایشی مورد توجه قرار گیرد به نظرم اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد، چون تماشاگر درمی‌یابد پول و ثروت در کنار آسایش فردی قادر است آسایش اجتماعی را به همراه داشته باشد، به شرطی که فرد مورد نظر این موضوع را دریافته باشد.

این سینماگر که برای فیلم «کاکلی» جوایز متعدد بین‌المللی به دست آورده است با بیان این‌که تبلیغات بازرگانی هم بخش دیگری از موضوع است، ابراز کرد: شاید تلویزیون برای درآمدزایی نیاز داشته باشد تبلیغات تلویزیونی پخش کند، اما بیایید بررسی کنید چند درصد تبلیغاتی که این روز‌ها از سیما می‌بینیم همسو با ساده‌زیستی است. نکته جالب‌تر اینکه حتی در شکل پخش این کار‌ها نیز دقت نظر لازم را نداریم! برای مثال سریالی دینی یا ارزشی روی آنتن است، اما در وسط برنامه، تبلیغاتی پخش می‌شود که کاملاً ذهن تماشاگر را منحرف می‌کند. این اتفاق بار‌ها رخ‌ داده، اما گوش شنوایی برای برطرف کردن آن وجود ندارد.

 

بی‌توجهی برنامه‌های غیرنمایشی به سبک زندگی
‌این تهیه‌کننده ادامه داد: این معضل در برنامه‌های غیر‌نمایشی هم قابل ‌مشاهده است. برای نمونه به برنامه‌های خانواده‌محوری که بعدازظهر روی آنتن می‌رود، اشاره می‌کنم، چراکه در برنامه‌های آشپزی از ارزاقی استفاده می‌شود که شاید هم ‌اکنون برخی از بخش‌های جامعه قادر به تأمین آن نباشند. این معضل هم در امتداد همان تجمل‌گرایی است که درباره آن حرف زده شد.

 

بابائیان افزود: مستند، گونه‌ای جذاب است که ما قدر آن را به اکتفا نمی‌دانیم، به نظرم این اتفاق انتظار می‌رود، قدم‌های خوبی برای ترویج سبک زندگی موردنظر باشد. نه فقط در مورد سبک زندگی، بلکه در حوزه‌هایی، چون موضوعات استراتژیک هم انتظار می‌رود این اتفاق رخ دهد، به‌ویژه در مباحث رویداد محور، اما شکل نگاهمان به این حوزه به نظرم آن‌چنان‌که باید مقبول نیست.

 

وی اضافه کرد: جشنواره‌هایی که در حوزه مستند انجام می‌شود تا حدی تلاش دارند سبک زندگی مورد نظر را تبلیغ کنند. برای مثال انتظار می‌رود جشنواره فیلم کوتاه تهران که در حال برگزاری است در جهت اهداف تبلیغی قدم بردارد. پیشنهاد من این است در هر دوره موضوعی نظیر سبک زندگی در جشنواره‌های مستند در قالب یک بخش مدنظر باشد تا در طول زمان کار‌های بسیاری در این رابطه داشت.

 

جشنواره موضوعی، مقطعی نباشند
تهیه‌کننده «مزاحم» متذکر شد: برگزاری جشنواره‌های موضوعی، دیگر اقدامی است که می‌توان در تبلیغ سبک زندگی موردنظر مفید باشد، اما متأسفانه چنین جشنواره‌هایی عموماً چند دوره برگزار نمی‌شود. برای حل این مشکل پیشنهاد من این است که بودجه‌ای مجزا برای جشنواره‌های استراتژیک در نظر گرفته شود تا محدودیت‌های مالی اجرای آن را مخدوش نکند.

وی در انتهای این گفت‌وگو تأکید کرد: برای تبلیغ ساده‌زیستی، تمام تمرکز خود را معطوف به سینما و تلویزیون نکنیم، بلکه جامعه را هم مد‌نظر داشته باشیم، چون وقتی از بیلبورد‌های تبلیغاتی گرفته تا عکس‌هایی که روی اتوبوس‌ها استفاده می‌شود، همگی مروج اشرافی‌گری است، دیگر نباید انتظار داشت برنامه‌های نمایشی در رسیدن به پیامشان موفق باشند.