امام رضا(ع) به حقوق اقلیت‎ها توجه داشت

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حسین فرحی، معاون اسبق وزارت امور خارجه، استاد و تحلیلگر حقوق بین‎الملل و اولین دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی جمهوری اسلامی ایران، در چهارمین نشست علمی کنفرانس ملی امام رضا(ع) تحت عنوان «بنیادهای حقوقی در سیره و تعالیم امام رضا(ع)» که امروز 12 آذرماه، به همت آستان قدس رضوی و دانشگاه بین‎المللی امام‌رضا(ع)، به ‎صورت آنلاین برگزار شد، اظهار کرد: نخستین چیزی که در سیره رضوی در بحث حقوق بین‌الملل مطرح می‎شود، «حقوق بشر» است.

وی با اشاره به طرح این سؤال که منظور از حقوق بین‌الملل چیست، بیان کرد:  حقوق بین‌الملل به مجموعه‌ای از قوانین اطلاق می‌شود که در بردارنده همه جوامع بین‌المللی است و همه این کره خاکی را در بر می‌گیرد و لازم‌الاجراست.

فرحی افزود: اعضای جامعه بین‌المللی همه کشورها، جوامع و حتی همان کشور 44 کیلومتری واتیکان در دل ایتالیا را تشکیل می‌دهد و حول حقوق بین‌الملل، موضوعات زیادی از جمله «حقوق بشر»، «حقوق سازمان‌های بین‌المللی»، «حقوق مسئولان بین‎المللی دولت» و غیره مطرح است.

این تحلیلگر حقوق بین‌الملل، ادامه با اشاره به اینکه در بین موضوعات حقوق بین‎الملل، حقوق بشر اصلی‌ترین و اولین موضوع است، اما تعریف حقوق بشر چیست، تصریح کرد:  حقوق بشر، مجموعه حقوق برای جامعه بشری را شامل می‎شود که مهمترین موضوع در بحث حقوق بشر وجود حق حیات است.

وی با تأکید براینکه دو سند مهم برای حقوق بشر مطرح است، گفت: از زمانی که انسان متولد می‎شود، خارج از ملیت، مذهب، نژاد و... مشمول حقوق بشر می‌شود که این حقوق به خاطر انسان بودن ذاتی و به عنوان یک حق جهان‌شمول مطرح است. در ماده 55 منشور ملل که قانون اساسی ملل جهان است از یک سو و در اعلامیه جهانی حقوق بشر که در سال 1948 شکل گرفت، حقوق بشر تبیین شده است.

این تحلیلگر حقوق بین‌الملل، اضافه کرد: حق حیات، کرامت، تعلیم و تربیت، آزادی مسئولانه، مساوات در برابر قانون و... زیر مجموعه حقوق بشر است، اما در واقع با وجود این دو سند می‌توان به جرئت گفت حقوق بشر به طور ثابت در جهان وجود ندارد، چرا که برای موضوع انسانیت تعابیر متفاوتی شده است و در مجموع تفاهم در موضوع انسانیت وجود ندارد و براساس تعاریف متفاوت از موضوع انسانیت در جامعه کنونی، حقوق بشر ماهیت حقیقی و واقعی ندارد.

وی با بیان اینکه آنان که امروز از حقوق بشر دم می‌زنند خود نیز ناقضان حقوق بشر هستند، تصریح کرد: آنان که پیرو مکاتب مادی هستند، وقتی با ارزش‌های اسلامی مواجه می‎شوند، سعی در زشت جلوه دادن آن دارند و هر چند آن ارزش‌ها را قبول دارند، اما به دنبال فریب افکار عمومی هستند. در مجموعه موضوعات حقوق بشر حقی به عنوان حقوق جنگ داریم که در آن زنان، کودکان، سالخوردگان و افراد بیمار باید در مصونیت باشند، اما با نگاهی به اوضاع یمن و کشتار زنان و کودکان شاهد نقض این حقوق انسانی هستیم.

رفتار و سکنات حضرت رضا(ع) آموزش حقوق بشر بود

معاون اسبق وزارت امور خارجه در ادامه بیان کرد: مهمترین ضمانت اجرایی حقوق بشر ایمان به خداوند است و ایمان چنان در وجود امام رضا(ع) رخنه کرده بود که تمام رفتار و سکنات حضرت آموزش حقوق بشر بود.

وی گفت: با نگاهی در سیره رضوی می‌بینیم که امام(ع) در برخورد با مأمون برای احقاق حقوق مظلومان هیچ باکی نداشت و درباره رفتار حضرت در کتاب «عیون اخبار الرضا(ع)» از ابراهیم بن عباس نقل است که گفت: «هرگز ندیدم و نشنیدم علی بن موسی الرضا(ع) به کسی از روی ظلم و جفا کلام بدی بگوید و درشتی کند، ندیدم سخن کسی را قبل از اینکه گفتارش به پایان رسد قطع کند، در رفع نیازمندی مردم در صورت توانایی حاجت کسی را رد نمی‌کرد، هیچ‌گاه ندیدم در حضور اشخاص و یا در مجالس پاهای خود را دراز کند و در جایی ندیدم که همنشینان وی تکیه گاهی نداشته باشند به چیزی تکیه دهد، هیچگاه نشنیدم به خدمتکاران و اطرافیان خود حرف بد بزند و دشنام دهد».

فرحی توجه حضرت به حقوق اقلیت‌ها را نیز از دیگر موارد اهمیت دادن امام رضا(ع) به حقوق بشر برشمرد و بیان کرد: در دوران امام رضا(ع) وقتی به وصیت یک ثروتمند زرتشی که اشاره‌ای به دین فقرا نشده بود، اموالش توسط والی نیشابور بین فقرای مسلمان تقسیم شد، حضرت فرمودند به مقدار آن از بیت‌المال مسلمانان برای فقرای زرتشتی تقسیم شود.