نسخه‌هایی برای ارتقای فعالیت‌های قرآنی
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با اشاره به اینکه این شورا وظایف خود را درباره تهیه اسناد پشتیبان و تدوین راهبردها و افق‌ها انجام داده است، گفت: شورا وظیفه‌ای برای اجرای این اسناد ندارد و باید دستگاه‌ها آنها را اجرا کنند.
به گزارش ایکنا، برنامه زنده تلویزیونی «مصباح» شب گذشته، 22 آذر، به مناسبت سالروز تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی، به روی آنتن شبکه قرآن و معارف سیما رفت.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی بیان کرد: انقلاب اسلامی ایران بیشتر انقلابی فرهنگی بود. بر همین اساس طبیعی بود یکی از مطالبات جدی حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری، راهبری تحولات فرهنگی باشد. لذا ستاد انقلاب فرهنگی در آغاز انقلاب شکل گرفت تا این راهبری را انجام دهد. چهار سال بعد از شکل‌گیری این ستاد به پیشنهاد مقام معظم رهبری، که در آن سال رئیس‌جمهور بودند، این ستاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر نام داد. این شورا به عنوان بالاترین رکن سیاستگذاری، تنظیم قوانین، مقررات و نظارت بر فعالیت‌های علمی و فرهنگی کشور تأسیس شده است.
محمدی با تأکید بر اینکه تمامی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در حکم قانون بوده و لازم‌الاجرا بودن مصوبات از نکات مهم است، افزود: ضمانت اجرای مصوبات هم خود مقام معظم رهبری است که بارها تأکید فرموده‌اند که اراده سران سه قوه، وزرا و سایر شخصیت‌های فرهنگی کشور، که عضو شورا هستند، بالاترین ضمانت اجرایی است.
وی با اشاره به سه وظیفه اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی که مبتنی بر سیاستگذاری، تنظیم مقررات و نظارت بر امور حوزه علم و فرهنگ است، گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در حوزه علم و هم فرهنگ فعالیت دارد. آنچه شما به عنوان تحولات علمی بعد از انقلاب مشاهده می‌کنید، محصول مصوبات شوراست. نقشه جامع علمی کشور، سندهای متعددی که در بحث‌های مختلف نانو، هسته‌ای، داروهای جدید و ذیل این شورا، تدوین و اسناد آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شده است تا از سوی دستگاه‌ها اجرا شود. لذا اگر امروز وضعیت علمی ممتازی در سطح منطقه و جهان داریم به سبب مصوبات این شوراست.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با تأکید بر اینکه این عملکرد در حوزه فرهنگ به قوت حوزه علم نبوده است، ادامه داد: شورای عالی انقلاب فرهنگی 33 جلسه فقط به نقشه مهندسی فرهنگی کشور پرداخت تا آن را به تصویب برساند، در نهایت این سند 9 سال قبل ابلاغ و سپس هفت سال قبل بازنویسی و ابلاغ مجدد شد، اما هنوز اجرا نشده و اخیراً ستاد راهبری این نقشه راه‌اندازی شده و طبیعی است که نواقص فرهنگی کنونی محصول اراده نداشتن دستگاه‌ها برای اجرای مصوبات است.
وی با ذکر اینکه در بخش سیاستگذاری در حوزه فرهنگی بی‌نقص نیستیم، اما نقص اصلی در دستگاه‌های مجری است، بیان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی مانند مجلس نمی‌تواند، از وزرا بازخواست کند یا دیوان محاسبات ندارد، تنها اراده سران سه قوه و وزرا ضامن اجرایی مصوبات است. لذا کسانی که همه مشکلات کشور در حوزه فرهنگ را متوجه شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌دانند، متوجه نیستند که این شورا وظیفه‌ای در حوزه اجرا ندارد. اگر اجرا نمی‌شود باید دستگاه مربوطه را بازخواست کرد.
گزارش ایکنا حاکی است محمدی به سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش به عنوان یکی از سندهای مهم اشاره کرد و افزود: این سند فوق‌العاده حساس و مهم و تحولات آموزشی ما در آموزش عمومی ذیل آن است. براساس این سند از پیش‌دبستانی تا متوسطه دوم ذیل این سند است و اگر درست اجرا شود، بسیاری از مشکلات ما در آموزش و پرورش از بین می‌رود.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با تأکید بر اینکه اگر سند تحول بنیادین آموزش پرورش به خوبی اجرا شود دیگر نیازی به اسنادی همچون 2030 و ... نداریم، بیان کرد: باید به دنیا سند بدهیم. ما با ایدئولوژی و مکتب عالی خود، باید برای دنیا سند تهیه کنیم و دیگران باید سر این سفره بنشینند و متنعم شوند. چقدر باید دچار وادادگی شده باشیم که گدایی سند در حوزه فرهنگ و دین از بیرون داشته باشیم. سند 2030 قطعاً یکی از انحرافات بزرگ بوده است و مقام معظم رهبری تمام قد مقابل آن ایستادند و جلوی اجرای آن را گرفتند اما این تخلف در کشور اتفاق افتاد.
منشور توسعه فرهنگ قرآنی؛ آرزوی 30 ساله جامعه قرآنی
وی با اشاره به اینکه در شورای عالی انقلاب فرهنگی سه ستاد «علم»، «فرهنگ» و «قرآن» وجود دارد، بیان کرد: حدود 11 سال قبل در سال 88 سندی به نام «منشور توسعه فرهنگ قرآنی» تصویب شد که این سند، آرزوی 30ساله جامعه قرآنی بود. 30 سال منتظر بودند سندی بیاید تا در سیاستگذاری تمرکز ایجاد شود. این سند سیاست‌های کلان را اعلام کرد و در بند 9 آن اعلام شده که تمام مصوبات سند برای دستگاه‌های عمومی، دولتی و مردمی لازم‌الاجراست.
محمدی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی تنها کشوری در جهان است که مجلس قرآنی دارد، اظهار کرد: مصوبات ما بعد از نهایی شدن در شورا در حکم قانون است. ما سه رویکرد اصلی در منشور داریم که یکی هماهنگ‌سازی است، کاری که منشور باید انجام دهد، این است که بین دستگاه‌ها هماهنگی ایجاد کند. این اتفاق با کارهایی که در منشور صورت گرفته تقریباً اجرایی شده است و ارتقای قرآنی در بسیاری از بخش‌ها را شاهد بوده‌ایم، بعد از منشور در بیش از 10 دستگاه ارتقای ساختار قرآنی را شاهد بوده‌ایم. بودجه قرآنی اگر در سال 90 کلید زده شد به خاطر منشور بود.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی دومین رویکرد منشور را فرهنگسازی دانست و گفت: منشور به دنبال آن بود که در حوزه فرهنگسازی توسعه آموزش عمومی و توسعه تبلیغ و ترویج را ارتقا دهد و تلاش‌های خوب و اقدامات اساسی انجام شد که نتایح آن را دیده‌ایم. رویکرد سوم هم نظام‌سازی است که بر زمین مانده و این وظیفه حوزه و دانشگاه است. این دو نهاد معتبر باید در حوزه نظام‌سازی کار کنند. امسال حدود یک میلیارد تومان برای این کار تخصیص یافته است.
محمدی با اشاره به اینکه منشور تلاش می‌‌کند که در این سه حوزه گام‌هایی بردارد تا به توسعه فرهنگ قرآنی منجر شود، افزود: توسعه فرهنگ قرآنی هم یک مثلث است که شامل توسعه معرفت قرآنی، توسعه ایمان قرآنی و توسعه رفتار قرآنی می‌شود. رشد متوازن این سه ضلع هدف اصلی است. شورا امر سیاستگذاری، تعیین ضوابط و نظارت را در حوزه قرآن انجام داد. امروز جمهوری اسلامی در چهار حوزه مهم چهار سند بسیار مهم سند توسعه آموزش عمومی قرآن کشور، سند توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن، سند آموزش عالی پژوهش‌های قرآنی و سند پژوهش‌های قرآنی در حوزه سلامت را تدوین کرده است. به واسطه این اسناد، امروز جمهوری اسلامی می‌داند که راهبردها در تمام عرصه‌های قرآنی، راهکارهای تحقق آنها و افق در همه این زمینه‌ها چیست؟ این وظیفه شورا با تأخیر انجام شد. در بُعد سیاست و برنامه کلان و حتی برنامه‌های ملی هیچ مشکلی نداریم و مشکل اساسی در اجرا نشدن است.
راهبری کلان و سیاستگذاری؛ کار اصلی شورا
محمدی شورای توسعه فرهنگ قرآنی را به یک مربی فوتبال تشبیه کرد که امکان حضور در بازی را ندارد و گفت: در بازی فوتبال مربی نمی‌تواند در بازی حضور یابد و گل بزند، بلکه فقط راهبردها و تاکتیک‌ها را می‌گوید. شورا نیز کارش راهبری کلان و سیاستگذاری است. شاید سؤال شود که امروز فعالیت شورا در مسیر تعیین شده است؟ اگر در مسیر هستیم یک‌سری اشکالات وجود دارد و باید سرعت را زیاد کنیم تا به اهداف برسیم. اگر در مسیر نیستیم دو حالت دارد؛ کار شورا اشکال دارد یا دستگاه‌ها اراده‌ای برای انجام کار ندارند.
محمدی با انتقاد از تشکیل نشدن جلسات برخی کمیسیون‌ها بعد از سه تا پنج سال، تصریح کرد: اگر اشکال در کار شورا باشد، می‌توانیم به تشکیل یک سازمان متمرکز برای اجرای اسناد قرآنی فکر کنیم، اما اگر اراده‌ای از سوی دستگاه‌ها برای اجرای اسناد نیست، می‌توانیم دستگاه‌های متصدی اجرای اسناد را تغییر دهیم. البته متقاضی برای تصدی کمیسیون‌ها فراوان است و کار هم انجام می‌دهند. هنوز نظرمان این است که کار شورایی جواب می‌دهد، اما باید جراحی‌هایی اتفاق بیفتد، مانند اینکه کمیسیون‌ها به مجمع مشورتی تبدیل و سیاست‌ها در مجمع مشورتی متمرکز شود. چنین اقداماتی را می‌توانیم انجام دهیم. احساس می‌کنم با وجود دستاوردهایی که در طول 11 سال داشته‌ایم، هنوز حوزه شورایی جواب می‌دهد، اما باید این تجربه را تکمیل و سال بعد ارزیابی کنیم که با وجود تغییرات، کار شورایی ادامه یابد یا سازمان متمرکزی راه‌اندازی شود.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به بحث بودجه اشاره کرد و گفت: دستگاه‌ها دو نوع بودجه دارند، یکی بودجه دستگاه است که افزایش می‌یابد و دیگری بودجه اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی است که از 200 میلیارد تومان در سال 91 به 20 میلیارد تومان رسیده و ضمناً در طول سال‌هایی که بودجه منشور مصوب شده تخصیص‌ها کمتر از 11 درصد بوده است.
وی به مصوبه ستاد نقشه مهندسی فرهنگی کشور پرداخت و افزود: در ستاد نقشه مهندسی کشور مصوبه‌ای وضع شده است تا تمامی بودجه‌های قرآنی دستگاه‌ها با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه به دبیرخانه شورای توسعه بیاید و در راستای تحقق اهداف منشور هزینه شود.
انتهای پیام
