به گزارش ایکنا، در چهارمین شب از برنامه «ضیافت» رمضانی شبکه قرآن و معارف سیما سیره علمی، عملی و مبارزاتی مرحوم سید محمدباقر حجتالاسلام شفتی از عالمان و فقهای بزرگ قرن سیزدهم هجری قمری و اولین کسی که به لقب «حجتالاسلام» مشهور شد، مورد بررسی و معرفی قرار گرفت.
حجتالاسلام سیدمهدی شفتی از نوادهگان شیخ محمدباقر شفتی، در خصوص این عالم مجاهد با توصیه به مطالعه کتاب «بیان المفاخر» که بر مبنای سیره آیتالله شفتی به قلم سیدمصلحالدین مهدوی به چاپ رسیده، اظهار کرد: ایشان به دلیل اشتیاق عجیبی که به تحصیل علم داشت در سن حدود ۱۸ سالگی به عتبات مشرف شد و ابتدا در کربلا به خدمت مرحوم سیدعلی طباطبایی، صاحب «ریاض المسائل» رسید و حدود یک سال و اندی در جلسات درس و بحث ایشان شرکت کرد. پس از آن از محضر آیتالله وحید بهبهانی که در آن زمان از فحول علمای تراز اول ایران و جهان اسلام بود، استفاده کرد.
وی افزود: شیخ محمدباقر به این میزان اکتفا نکرد و در نجف در جلسه درس بزرگانی مانند سید بحرالعلوم و شیخ جعفر کاشف الغطا حاضر شد. نقل است که ایشان به دلیل درمان یک بیماری مجبور به عزیمت به کاظمین میشود و همین بهانهای میشود تا خود را به محضر سیدمحسن اعرجی که درس مفصلی در کاظمین داشت، برساند و به این ترتیب یک سال و اندی نیز در این محافل کسب علوم و فضل میکند و کتابی هم در همین اثنا در باب قضا و شهادت مینویسد که یک کتاب استدلالی است و انشاءالله به زودی چاپ میشود.
حجتالاسلام شفتی تصریح کرد: حاج سیدمحمدباقر بعد از حدود ۸ سال تشرف در عراق و عتبات، به ایران باز میگردد و در درس مرحوم میرزای قمی که خیلی هم پرمحتوا بوده شرکت میکند. بعدها در اینخصوص میگوید استفادهای که در این شش ماه از درس میرزا بردم بیش از عراق بود. بعد هم که در کاشان به محضر ملامهدی نراقی میرسد و در نهایت به اصفهان عزیمت میکند و همان جا سکنا میگزیند.
این مؤلف و مدرس حوزه علمیه با اشاره به اینکه آیتالله شفتی در ابتدای سیر علمی و فقهیاش در فقر شدید به سر میبرد، گفت: ایشان در شرایطی به اصفهان آمد که فقط یک قبا داشت و بقچهای از نان خشک و یک کتاب مدارک که به گفته برخی وقفی بوده است.
وی ادامه داد: مرحوم سید در این شرایط گذران زندگی میکرده است که شبی، یک شهریه نذری بین طلاب توزیع میکنند که یک ریال آن هم به ایشان میرسد. مرحوم سید که در حالت ضعف و گرسنگی بوده برای رهایی از این حالت، ظاهرا شش گوسفند یا ارزانترین رحمیات گوسفند را به عنوان غذا تهیه میکند تا سد جوع کند. در مسیر مدرسه یا خانه، سگی را میبیند که در خرابهای، مشغول شیر دادن به تعدادی توله سگ است اما شیر ندارد. با دیدن این صحنه حال رقتی به مرحوم سید دست میدهد که بلافاصله همه آن جگر را تکهتکه کرده و در دهان سگ میگذارد.
نوه آیتالله شفتی اظهار کرد: بعد از این قضیه، شخصی از متمولین و خوانین رشت که پدرش به رحمت خدا رفته بود، وصیت میکند که اموال پدرش به مرحوم سید محمدباقر شفتی برسد و سفارش میکند که بخشی از این اموال را برای خودت بردار و بخش دیگری را در تجارت بگذارید و از سودش استفاده کنید و اینطور میشود که مرحوم سید از اوضاع تنگدستی و فقر به یکی از ثروتمندان شهر تبدیل میشود.
وی با اشاره به نامه تاریخی مرحوم شفتی به وزیر مختار انگلیس که منجر به خنثی شدن توطئه دستگاه استکبار بریتانیا شده، گفت: سیاست اصلی انگلستان در جنوب و جنوب غرب آسیا مبتنی بر حفظ هندوستان بود. برای حفظ مرزهای شمال غربی هند که گذرگاه ورود به شبه قاره بود و امکان حمله به آن از این مسیر وجود داشت، باید حکام و امرای وابسته به انگلستان به ویژه در هرات قدرت در دست داشتند.
این استاد حوزه ادامه داد: در دوره قاجار با حمله محمدشاه به هرات، مرزهای هند در معرض خطر قرار گرفت. سر جان مکنیل؛ وزیر مختار انگلیس درصدد برآمد تا به هر وسیلهای شاه را وادار به ترک محاصره و جنگ در هرات کند. لذا از شوراندن متنفذان محلی تا تلاش برای اخذ فتوا از علما را در برنامه قرار داد. بر همین اساس مکنیل نامهای خطاب به شیخ محمدباقر نوشت. نفوذ بالایی که مرحوم سید نزد دولت و مردم ایران داشت، اقتضا میکرد وزیر مختار انگلیس در برخی کارها متوسل به مرحوم سید شود؛ شاید بتواند از جایگاه ایشان به نفع خودشان استفاده کنند.
حجتالاسلام شفتی تصریح کرد: بصیرت و بینش دینی و هوش سرشار مرحوم سید، موجب میشد تا اقدامات او در مواقع حساس به نفع مسلمین تمام شود. مکنیل وزیرمختار دربار بریتانیا نامهای ۹۰۰ کلمهای به مرحوم سید مینویسد و قصد سواستفاده از رابطه شکرآب آیتالله شفتی و شاه ایران را میکند که سیدمحمدباقر در نامهای ۲۴۰۰ کلمهای، به طور مبسوط و مطابق با موازین فقهی و عرفی و قانونی پاسخ او را میدهد و در نامه از حمله محمدشاه به هرات دفاع میکند که مورد تعجب مکنیل قرار میگیرد. محمدشاه هم که این نامه را به نوعی حکم تأیید خود میبیند، هم نامه مکنیل و هم پاسخ سیدمرحوم را به طور وسیع منتشر میکند و به این ترتیب توطئه انگلیس خنثی میشود.
نوه آیتالله شفتی تصریح میکند: مرحوم سید دست بخشندهای داشت و وجوهاتی که به دستش میرسید را در همان لحظه بین فقرا توزیع میکرد. مرحوم تنکابنی نقل میکند که در کتابخانه، خدمت مرحوم سید رسیدم و همان لحظه وجوهاتی رسید که به صورت سیم و زر بود و به قدری زیاد بود که من که این سوی میز نشسته بودم، نمیتوانستم مرحوم سید را ببینم. آیتالله شفتی همان لحظه دستور داد فقرا را خبر کردند و به اندازهای که من یک قلیان چاق کنم، تمام آن سکههای نقره و طلا بین فقرا توزیع شد.
وی افزود: یکی از منتقدان سیدمرحوم به این ثروت اندوزی ایشان نقد وارد کرده است که آقای مهدوی در پاسخ به او نوشته است، آیتالله شفتی همانطور که دست گیرنده داشت، به همان اندازه نیز بخشش میکرد و از اموال دنیا چیزی برای خود برنداشت.
حجتالاسلام شفتی با اشاره به احداث مسجد بزرگ «سید» در اصفهان توسط سیدمحمدباقر شفتی اظهار کرد: به نظر من اصلاً یکی از مأموریتهای مرحوم سید برای رفتن به اصفهان ساختن مسجد عظیم سید بود، چراکه ساخت چنین مسجدی تا آن زمان فقط در قدرت شاهان بود که به خزانه مملکت دسترسی داشتند. جالب است که وقتی از ایشان میپرسند که ثروت شما چطور اینقدر زیاد شد، ایشان میفرماید «دست ما در خزائن الهی است». یا در جای دیگر میپرسند هزینه ساخت مسجد را از کجا آوردید که میفرمایند «از گریههای سحری»، چراکه ایشان از بکائون روزگار بودند و نقل است که تاب تحمل روضه اهل بیت و سیدالشهدا (ع) را نداشتند.
ویژه برنامه افطار شبکه قرآن و معارف سیما با عنوان «ضیافت» به مدت سی شب در ماه مبارک رمضان و با اجرای سیدعلی قوامی مهمان خانه روزهداران است.
انتهای پیام