به گزارش ایکنا، در دنیای کنونی تمام ابعاد زندگی انسان در سیطره رسانههاست و این خطر بزرگ همیشه وجود دارد که رسانهها ما را فریب دهند. به همین دلیل باید بدانیم با هر پیام و مطلب رسانهای چگونه مواجه شویم و دروغ و حقیقت پیامها را به چه نحو تشخیص دهیم.
برای یادگیری این مهم باید اصول سواد رسانهای را آموزش ببینیم. خبرگزاری ایکنا با توجه به اهمیت بسیار بالای سواد رسانهای در عصر کنونی، به تهیه و ارائه مطالب آموزشی با محور سواد رسانهای اقدام کرده است. در این مجموعه کلیپهای آموزشی حمید ضیائیپرور، استاد دانشگاه و کارشناس ارتباطات، اصلیترین تکنیکهای سواد رسانهای را به مخاطبان ایکنا آموزش میدهد.
وی هفتمین بخش از این مجموعه آموزشی را به تشریح مفهوم جنگ رسانهای اختصاص داد و گفت: جنگ رسانهای به هر نوع جنگی گفته میشود که در آن تیری شلیک نمیشود بلکه عوامل این جنگ ژورنالیستها و رسانهنگارها هستند. در واقع به جای سربازان و نیروهای نظامی هر کشور این روزنامهنگاران و رسانههای مکتوب و غیر مکتوب هستند که با هم مبارزه میکنند.
در جنگهای رسانهای معمولاً از تکنیکهایی استفاده میشود که بر روی مخاطبان در کشور هدف تأثیر گذارد؛ اما مخاطبان در کشور هدف چه کسانی هستند؟ مسئولان کشور مقابل میتوانند مخاطبان هدف در جنگ رسانهای باشند. در جهان کنونی رسانههایی داریم که فقط نخبگان و مسئولان را هدف قرار دادهاند و براساس نیازهای آنها محصول رسانهای تولید میکنند که اغلب شبکههای خبری دنیا اینگونه هستند.
درصد دیگری از رسانهها مخاطبان عام را هدف قرار میدهند. یعنی مردم عادی که علایق آنها اخبار، سیاست و مباحث کلان کشور نیست بلکه مباحث روزمره است و معمولاً سبک زندگی، مسائل اجتماعی، هنر، ورزش، حوادث و اینگونه مطالب را دنبال میکنند.
شبکههایی هستند (به خصوص در شبکههای ماهوارهای) که حتی مستندها و مطالب مربوط به طبیعت و محیط زیست را پوشش میدهند اما قصد آنها هم غالب کردن هدف خودشان در این حوزه است و از سوی دیگر میخواهند زمان مخاطب را در اختیار گیرند تا مخاطب زمان خود را صرف رسانههای خودی و یا سایر رسانهها نکند. اشغال کردن زمان مخاطب و به دست آوردن فضای توجه مخاطب یکی از تکنیکهای جنگ رسانهای است که دنبال میشود.
علاوه بر مسئولان و مردم، گروههای تصمیمساز دیگری هم هستند مثل سرمایهگذارها، نمایندگان مجلس، صاحبان تریبون، روشنفکرها و ... که در جنگ رسانهای نقش مهمی دارند. معمولاً طراحان جنگ رسانهای اقشار مهم و تأثیرگذار مربوط به حوزههای مختلف مأموریت خود را مشخص و تعیین میکنند که هر شخص چه نقشی در این جنگ میتواند ایفا کند و بر روی آن اشخاص تمرکز میکنند.
موضوع جنگ رسانهای اکنون در دنیا بسیار مطرح است و دائماً رسانهها به خصوص آنهایی که در سطح بینالمللی با هم رقابت دارند در یک جنگ رسانهای دائمی هستند. رسانههای کشورهای غربی در این زمینه صاحب سبک و قدمت فعالیت هستند اما در کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس هم شبکههایی مثل الجزیره قطر از سالها پیش این رقابت را آغاز کرده است.
ایران هم از طریق شبکههای مختلف این کار را انجام داده است، اما موضوع جنگ رسانهای از موضوعاتی است که به نظر میرسد در ایران به اندازه کافی در مورد آن فکر نشده و ضعفهای زیادی در این زمینه داریم و بخش زیادی از مخاطبان ما همچنان گیرنده محتوایی هستند که در بستر رسانههای خارجی منتشر میشود.
پس حواسمان باشد اگر گیرنده یک پیام رسانهای هستیم بدانیم که آیا در سناریوی جنگ رسانهای که دیگران به راه انداختهاند ما هم به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه ایفای نقش میکنیم یا خیر و در مواجهه به هر پیامی با توجه به مبانی سواد رسانهای آن پیام را به درستی درک و اهداف پشت پرده آن را کشف و به صورت انتقادی محتوای رسانه را دریافت کنیم.
انتهای پیام