«ملاقات خصوصی» و «ماهان»؛ معنای ارزشمند اما ساختار ضعیف + فیلم

در چهارمین شب از جشنواره فیلم فجر دو فیلم «ملاقات خصوصی» و «ماهان» روی پرده رفت. این آثار هردو معانی زیبا و ارزشمندی داشتند اما متاسفانه قربانی کم‌تجربگی کارگردان شده و به‌نوعی معنا قربانی بی‌کیفیتی کار شده است.

«ملاقات خصوصی» قصه یک زندانی است که برای رسیدن به یک هدف خاص دختری را فریب می‌دهد تا بتواند با او ازدواج کرده و در ادامه به هدف خود برسد اما در طول رسیدن به خواسته‌اش ناخودآگاه به همسر خود علاقه‌مند شده و در مقابل هدف گذشته خود می‌ایستد.

در حقیقت «ملاقات خصوصی» اثری در ستایش عشق است و می‌خواهد بگوید عشق این قدرت را دارد که پالایشگر روح بوده و انسانی را از گمراهی به نجات هدایت کند. این پیام در جای خود بسیار ارزشمند است اما به دلیل کم‌تجربگی کارگردان، نتوانسته ساختار و فرم خوبی داشته باشد. در حقیقت دکوپاژ و میزانسن کارگردان تنها به زیبایی‌های بصری خلاصه شده و تکنیک‌های فنی از جمله هدایت بازیگران یا چینش صحنه مناسب از کار در نیامده است.

در این میان بازی هوتن‌شکیبا، پریناز ایزدیار و نادر فلاح همانند گذشته خوب است اما داشته‌های یک بازیگر نمی‌تواند سبب نجات فیلم شده و «ملاقات خصوصی» به نوعی قربانی ساختار ضعیفش می‌شود. البته فیلمبرداری این اثر نیز بسیار خوب بوده و در حقیقت شاهد کارت‌پستال‌های زیبایی در این فیلم هستیم.

فیلم دوم «ماهان» اولین تجربه حمید شاه‌حاتمی است. در این کار تهیه‌کننده علی شاه‌حاتمی؛ پدر کارگردان است اما متاسفانه همراهی پدری فیلمساز که کارهای خوبی هم در کارنامه خود دارد باعث نجات کار نشده و یکی از ضعیف‌ترین ساختارهای سینمایی را در کار حمید شاه‌حاتمی شاهد هستیم.

این فیلم در همه چیز لنگ می‌زند، چون نه کارگردانی، نه فیلمنامه و نه بازی‌های خوبی دارد. کارگردان تلاش کرده چهره‌های جدید در فیلم خود معرفی کند اما بازی‌های بسیار ناپخته او را در رسیدن به خواسته‌اش ناموفق کرده است.

در کنار تمام نقاط ضعف آشکار فیلم، باید از دو نکته به نیکی یاد کرد. ابتدا اینکه فیلم کار سختی است چون در شهرها و لوکیشن‌های بسیاری جلوی دوربین رفته است. همچنین فیلم زیبایی‌های جغرافیایی کشورمان را به تصویر می کشد، همین مسئله کار هر کارگردانی را در فیلمسازی دشوار می کند چه برسد به فیلمسازی که تجربه اول خود را پشت سر می‌گذارد.

نکته مثبت بعد پیام ارزشمند «ماهان» است. این فیلم به انسانیت توجه ویژه دارد، زیرا با محور قرار دادن کودکان سرطانی می‌خواهد پیامی انسانی را به تماشاگر منتقل کند. در ضمن بحث نزدیکی ادیان اتفاق مثبت دیگر این فیلم است که به نظرم امری ستودنی در یک کار سینمایی محسوب می‌شود پس شاید بتوان به دلیل همین دو نکته بسیار مهم از بسیاری از نقاط ضعف فیلم چشم‌پوشی کرد و در نهایت به آن نمره قبولی داد.

سخن پایانی پیرامون فیلم به کارگردان کار برمی‌گردد. حمید شاه‌حاتمی نشان داد با آثارش می‌خواهد پیام‌های ارزشمند و دینی بیان کند. در حقیقت همانند پدرش در پی دست یافتن به سینمایی ارزشی است که در آن معنا بیش از هر چیز دیگری ارزش دارد اما توصیه جدی این است که وی بیشتر روی کیفیت به ویژه میزانسن و دکوپاژهایش دقت کند تا مانند «ماهان» معنا قربانی ساختار نشود.