چرایی چرخش چین به سمت عربستان + صوت
کارشناس مسائل منطقه معتقد است نگاه کاملا اقتصادی و هزینه ـ فایده‌انگارانه چینی‌ها به روابط بین‌الملل و مبهم بودن آینده توافق هسته‌ای دو عامل اصلی در چرخش چین به سمت عربستان و دور زدن ایران بوده، زیرا از نظر چینی‌ها منافع همکاری اقتصادی با عربستان قطعا بسیار بالاتر از همکاری با ایران است.
حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل منطقه، در گفت‌وگو با ایکنا درباره اهداف چین از گسترش روابط با عربستان و برخی از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و پیام چینی‌ها به ایران با اعلام مواضع ضد ایرانی در طی دیدار با مقامات کشورهای عربی گفت:گردش سیاسی چین از ایران به سمت عربستان سعودی پیام مهمی برای منطقه، ایران و جهان دارد. چین کشوری است که اقتصاد در آن مسئله اول است و روابط سیاسی و مبتنی بر منافع دوجانبه ذیل روابط و منافع اقتصادی در سیاست خارجی چین تعریف می‌شود.
وی افزود: در برنامه‌ریزی طولانی‌مدت چین، بازار کشورهای عربی به ویژه شش کشور ثروتمند عربی حوزه خلیج فارس جایگاه ویژه‌‌ای دارد و آنها می‌خواهند با گسترش روابط و سرمایه‌گذاری در این کشورها، کالاهای خود را به این بازار سرازیر کرده و در گام بعد کالاهای خود را به سایر کشورهای عربی و آفریقا صادر کنند.
بیشتر بخوانید:
- موضع ضد ایرانی چینی‌ها برای پیشبرد همکاری عظیم راهبردی با اعراب خلیج فارس
- جذابیت پترودلارهای سعودی برای اتخاذ مواضع ضد ایرانی از سوی چین
هانی‌زاده اظهار کرد: در این میان از نگاه چینی‌ها، عربستان در جهان اسلام و دنیای عرب جایگاه مهمی دارد و فتح بازار این کشور زمینه دسترسی چین به بازار پررونق سایر کشورهای عربی را فراهم می‌کند. به همین دلیل چرخش ناگهانی چین به سمت عربستان، برآیند این تحلیل مقامات دولت چین است که بازار عربستان هم از نظر انرژی و صادرات کالاهای چینی و هم به لحاظ گردش کالاهای چینی به سایر کشورهای عربی و اسلامی پررونق‌تر از بازار ایران است و چون چین در آینده می‌خواهد یوان (پول ملی چین) را جایگزین دلار آمریکا کند، لذا در قراردادهای منعقد شده با عربستان تبادلات مالی را برمبنای یوان قرار داده و این یک پیروزی بزرگ برای چین است.
تلاش چین برای یارگیری جدید منطقه‌ای
این کارشناس مسائل منطقه ابراز کرد: البته از مدت‌ها پیش قابل پیش‌بینی بود که چین درصدد یارگیری جدیدی برآمده و کاهش حضور آمریکا در منطقه، فرصت خوبی را در اختیار چینی‌ها برای افزایش متحدان خود در غرب آسیا قرار داد و در چنین وضعیتی جمهوری اسلامی ایران باید دست به یک تغییر اساسی در همکاران و هم‌پیمانان منطقه‌ای خود بزند.
وی یادآور شد: در واقع چینی‌ها صرفا و صرفا به منافع ملی خود به ویژه در بعد اقتصادی توجه دارند و مسائل اخلاقی و هم‌پیمانی ایران با این کشور جایی در ادبیات سیاسی چینی‌ها ندارد و از همین منظر بود که چینی‌ها برای کسب منافع بیشتر به سمت عربستان متمایل شدند. به عبارتی چین با هم‌پیمانی با عربستان به نوعی ایران را دور زد زیرا منافع همکاری اقتصادی چین با عربستان قطعا بسیار بالاتر از همکاری با ایران است و این چرخش را می‌توان در درجه اول برآیند نگاه اقتصادی و هزینه ـ فایده‌انگارانه چینی‌ها تلقی کرد.
نقشه آمریکا برای جدایی چین از ایران
هانی‌زاده با اشاره به آسیب‌های احتمالی گسترش روابط با کشورهای عربی برای چین گفت: برقراری رابطه بین شش کشور عربی محافظه‌کار زیر چتر آمریکا با چین، به مثابه رقیب اصلی اقتصادی آمریکا، در آینده برای عربستان و چین هزینه خواهد داشت و آمریکایی‌ها قطعا در آینده اجازه نخواهند داد چینی‌ها به راحتی به بازارهای پررونق کشورهای عربی دست پیدا کنند.
وی تصریح کرد: در واقع این گسترش ارتباط را می‌توان یک تاکتیک گذرا از سوی آمریکایی‌ها دانست اما تداوم و تعمیق این رابطه موجب افتادن چین و عربستان در دام آمریکا می‌شود و آمریکا در آینده مجددا حضور خود را در منطقه بیشتر خواهد کرد تا مانع حضور اقتصادی گسترده چین در خلیج فارس شود.
این کارشناس مسائل منطقه بیان کرد: در واقع از آنجا که هدف آمریکا جدا کردن چین از ایران است لذا به کشورهای عرب حوزه خلیح فارس برای این اتفاق چراغ سبز نشان داد تا با قراردادهای کلان چین را به سمت خود متمایل کنند اما آمریکا در ادامه با حرکتی ناگهانی جلوی حضور بیشتر چین را در منطقه خواهد گرفت.
هزینه بالای رابطه اقتصادی با ایران
هانی‌زاده درباره تأثیر وضعیت داخلی کشور و مبهم بودن آینده توافق هسته‌ای در ناامیدی چینی‌ها از سودده بودن رابطه با ایران گفت: احساس چین این است که همکاری اقتصادی با ایران هزینه بالایی برای پکن دارد و این به خاطر تحریم‌‌های آمریکا علیه ایران و آینده نامعلوم برجام است و در این وضعیت رابطه اقتصادی و گردش مالی با ایران به آسانی امکان‌پذیر نیست و چینی‌ها نمی‌توانند بدون هزینه در این بازار پرخطر فعالیت کنند.
جفای چین به ایران
وی ادامه داد: در این شرایط راحت‌ترین راه برای چین حرکت به سمت عربستان و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بود که بازار پررونقی برای کالاهای چینی هستند. چینی‌ها چندین سال در انتظار به ثمر رسیدن برجام بودند و براساس توافق برجام همکاری 25 ساله با ایران را کلید زدند و لذا نامشخص ماندن آینده برجام موجب ناامیدی آنها از همکاری با ایران و متمایل شدن به سمت اعراب با در نظر گرفتن منافع خود شده است.
هانی‌زاده اعلام موضع چین همگام با اعراب را علیه تمامیت ارضی ایران و متهم کردن ایران به دخالت در امور داخلی کشورهای منطقه، جفای آشکار چین به ایران خواند و گفت: به هیچ‌وجه انتظار نمی‌رفت رئیس‌جمهور چین بیانیه شورای همکاری خلیج فارس را امضا کند. چین هم درگیر مشکلاتی مانند تایوان است و باید بداند کشورهای عربی می‌خواهند از ظرفیت چین برای تقابل با ایران استفاده کنند و امضای این بیانیه علیه ایران یک اشتباه راهبردی از سوی رئیس‌جمهور چین بود و به نظر می‌رسد در این زمینه چینی‌ها فریب سیگنال‌های ارسالی عربستان و برخی کشورهای عربی را به لحاظ سیاسی خورده است.
توازن در روابط خارجی
هانی‌زاده درباره حرکت ایران به سمت برقراری توازن در روابط خارجی به ویژه با به نتیجه رساندن برجام گفت: بازگشت به برجام راهکار مناسبی در این رابطه است اما نه در وضعیت فعلی که ایران تحت فشار است، زیرا غربی‌ها تصور می‌کنند ایران از موضع ضعف به مذاکرات برگشته و می‌توانند امتیازات بیشتری از ایران بگیرند.
این کارشناس مسائل سیاسی در پایان اظهار کرد: بهتر است ایران در موضع قدرت به برجام برگردد تا بتواند بهره اقتصادی لازم را از برجام ببرد و بر این مبنا ایران باید بر پیش‌‌شرط‌های خود پافشاری کرده و برجام 2105 را ملاک عمل قرار دهد. در صورت برقراری چنین توازنی در روابط خارجی است که چین هم از رویکردهای فعلی خود فاصله می‌گیرد چون می‌داند تنها انتخاب ایران نخواهد بود.
انتهای پیام
