چهار مشکل به‌هم پیوسته ایران و غرب در وضعیت فعلی

علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌المللی و استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره تشدید فشارهای غرب علیه ایران به ویژه با طرح ادعای غنی‌سازی 84 درصدی اورانیوم گفت: جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر چهار مشکل به‌هم‌پیوسته با غرب دارد؛ مسئله جنگ اوکراین، مذاکرات هسته‌ای و برجام، مسائل مربوط به روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و مسائل حقوق بشری با توجه به اتفاقات چند ماه اخیر در کشور.

وی افزود: براساس این چهار مسئله، مجموعه فشارهایی که در داخل، منطقه و فضای بین‌المللی علیه ایران شکل گرفته از ابتدای انقلاب اسلامی تا الان سابقه نداشته و الان فشارها هر روز در حال افزایش است و به نظر می‌رسد غربی‌ها به دنبال جداافتادگی جمهوری اسلامی ایران هم در داخل، هم در منطقه و هم در نظام بین‌المللی یا به عبارت دیگر انزوای ایران هستند.

بیشتر بخوانید:

• اهداف جبهه عبری ـ عربی ـ غربی از فضاسازی‌های ضد ایرانی پس از شکست جنگ ترکیبی

بیگدلی اظهار کرد: ایران هم در مقابل می‌خواهد از مسئله برجام و فعالیت‌های هسته‌ای و روابط با آژانس به منزله اهرم فشار بر غرب برای نرم‌تر کردن مواضع آنها و دادن پاسخ مثبت به انتظارات ایران استفاده کند اما به نظر می‌رسد پیچیدگی و افزایش اختلافات در روابط میان ایران و غرب این مسئله را سخت و تا حدی ناممکن کرده است.

اتخاذ تصمیم قطعی و همه‌جانبه از سوی ایران

این کارشناس مسائل بین‌المللی ابراز کرد: به اعتقاد من جمهوری اسلامی ایران برای رها شدن از مشکلات اقتصادی داخلی از جمله تورم فزاینده و افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها در این وضعیت باید انعطاف بیشتری نشان دهد و یک نوع سیاست از خودگذشتگی را در مقابل این فشارها اتخاذ کند زیرا این فشارها در حال افزایش است و تحمل مردم را کاهش داده و این گسل‌های میان دولت ـ ملت را افزایش داده که می‌تواند تبعات بسیار خطرناکی داشته باشد.

وی یادآور شد: در وضعیت فعلی از آنجا که ایران حوزه غربی فضای بین‌المللی را به طور کامل از دست داده باید یک تصمیم قطعی، همه‌جانبه و گسترده را برای عبور از این وضعیت اتخاذ کند.

پیام سفر رئیس‌جمهور به چین 

بیگدلی درباره سفر رئیس‌جمهور به چین در این شرایط و امکان تأثیر آن بر کاهش فشارهای غرب علیه ایران گفت: این سفر به دنبال آن بود که هم قدرت و مشروعیت دولت را در فضای داخلی نشان دهد و هم به غربی‌ها این پیام را برساند که ایران در انزوای سیاسی قرار نگرفته است.

این کارشناس مسائل بین‌المللی افزود: در این وضعیت عملیاتی شدن قرارداد همکاری 25 ساله به هیچ‌وجه امکان‌پذیر نیست زیرا زیرساخت‌های داخلی فعلا قابلیت پذیرش سرمایه‌گذاری چینی‌ها را ندارد. چینی‌ها در جایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که کاملا ثبات داشته و احساس امنیت بکنند اما تحریم‌ها و فضای ضد ایرانی شکل‌گرفته در سطح بین‌المللی باعث شده امکان چندانی برای سرمایه‌گذاری چینی‌ها وجود نداشته باشد.

وی درباره اعلام امضای 20 سند همکاری میان ایران و چین گفت: این موافقتنامه‌ها هوز جنبه رسمی ندارد و بیشتر اعلام آمادگی برای همکاری در حوزه‌های مختلف است و لذا هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است و همانطور که ذکر کردم ایران بیشتر در پی این بود که با انجام این سفر به غربی‌ها نشان دهد نمی‌توانند ایران را در انزوا قرار دهند و ایران قادر است در عرصه بین‌المللی علیرغم این فشارها فعال باشد و با سایر کشورها همکاری کند.

حساسیت فزاینده غرب به همکاری نظامی ایران و روسیه  

بیگدلی درباره حساسیت فزاینده غربی‌ها نسبت به همکاری تسلیحاتی ایران و روسیه و مشروط کردن از سرگیری مذاکرات به قطع این همکاری‌ها از سوی ایران گفت: یکی از ابتدایی‌ترین اقداماتی که دولت می‌تواند برای تلطیف شرایط فعلی میان ایران و غرب انجام دهد آزادی برخی زندانیان خارجی است که در کاهش التهابات میان دو طرف مؤثر است.

وی بیان کرد: درباره حساسیت غرب موضوع جنگ اوکراین و کمک‌های ایران به روسیه نیز باید گفت به زعم غربی‌ها این حمایت‌ها در تضاد با قطعنامه 2231 است. از طرف دیگر سفر بایدن به اوکراین نشان از تمایل جدی غربی‌ها برای عدم عقب‌نشینی در جنگ اوکراین در مقابل روسیه دارد.

بیگدلی تصریح کرد: اینکه ایران ثابت کند کمکی به روسیه نکرده یا اگر انجام داده الان این کمک‌ها را متوقف کرده، کار بسیار مشکلی است اما در وضعیت فعلی تصمیم مقامات کشور بر نگاه به شرق از جمله روسیه است.

این کارشناس مسائل بین‌المللی در پایان اظهار کرد: به نظر می‌رسد ایران باید نشستی را در این رابطه با مقامات غربی برگزار کند تا این اختلافات حل و فصل شده و زمینه برگزاری مجدد مذاکرات برجام فراهم شود.