دحوالارض؛ روز پیوند ادیان آسمانی

معصومه ظهیری، مدرس حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از قم با بیان اینکه برخی روز‌ها در تقویم سالیانه شیعیان به‌عنوان روز‌هایی بزرگ قرار داده شده که به آن‌ها یوم‌الله می‌گویند و دحوالارض نیز روز گستره زمین است، گفت: دحوالارض از نظر جغرافیایی، موضوعی و فردی مورد توجه است، اهمیت این روز از نظر جغرافیایی به‌دلیل پهن شدن زمین از کنار کعبه است، بنابراین روز شکرگزاری محسوب می‌شود.

وی بیان کرد: دحوالارض از نظر موضوعی، روز به دنیا آمدن حضرت ابراهیم(ع)، حضرت عیسی(ع) و برخی دیگر از پیامبران اولوالعزم بوده است، همچنین در برخی از روایات شیعه آمده است که یکی از جمعه‌ها، دحوالارض و روز ظهور حجة بن الحسن(عج) است. بنابراین، به نحوی پیوند میان ادیان آسمانی و عاقبت جریان حاکمیت بشر در این روز روشن می‌شود.

این مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه دحوالارض از زمان تولد پیامبران اولوالعزم تا زمانی که امام زمان(عج) ظهور کند و زمین پر از عدل و داد شود را شامل می‌شود، اظهار کرد: در روایات متعددی از پیامبر(ص) و ائمه(ع) عبارت «یَمْلَأُ اللهُ به الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً» در وصف جهان قبل از ظهور امام زمان(عج) وارد شده است که اگر عبارت مذکور مورد دقت و بررسی قرار نگیرد، می‌تواند دست‌مایه بسیاری از سوء‌برداشت‌ها و انحرافات شود.  

وی اضافه کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که ظهور بر «امتلای ظلم» متوقف نیست و مهم‌تر از علایم، ظهور شرایطی دارد که «اقبال عمومی» از جمله آن‌هاست و این اقبال عمومی به دو صورت می‌تواند اتفاق بیفتد یا اینکه بشر با اقبال معرفتی و کسب آمادگی، طالب منجی و فرج است و یا اینکه به‌خاطر سخت شدن شرایطش، اقبال اضطراری پیدا کند و در نتیجه به منجی‌طلبی کشیده شود. بنابراین، این عبارت تنها نوعی خبر از آینده است که بشر راه دوم را خواهد پیمود و دچار ظلم می‌شود.

ظهیری بیان کرد: از منظر فردی روایت داریم که دحوالارض روز ظهور حضرت حجة بن الحسن(عج) است و باید به‌منظور عدل‌گسترانی توجه بشریت بر آن باشد، زیرا یکی از دعا‌ها در این روز این است که از ظلم و ستم دوری و به سمت عدل و داد حرکت کنیم.

وی گفت: انسان در هنگام دعا از یک سو طلب مغفرت و آمرزش و از سوی دیگر به خداوند درخواست‌های خود را بیان می‌کند و دحوالارض نیز روز دعاست یعنی روزی که فرد برای پوشاندن گناهان خود خضوع و نسبت به درخواست‌های خود خواهش می‌کند.

ظهیری اظهار کرد: دحوالارض روز بیست و پنجم ذی‌القعده که به اعتقاد مسلمانان روزی است که خداوند زمین را از محل کعبه گسترانید که در قرآن در سوره‌هایی همچون نازعات، آیه ۳۰ و شمس، آیه ششم به آن اشاره شده است «وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا: قسم به زمین و آنکه گسترانید»، همچنین از دیگر اتفاقاتی که در روز دحوالارض افتاده است، آغاز حرکت برای حجة‌الوداع، آخرین حج حضرت محمد(ص) است.

وی در خصوص اعمال دحوالارض گفت: از جمله اعمال این روز شامل روزه داشتن که ثواب ۷۰ سال عبادت را دارد، احیا و شب‌زنده‌داری شب دحوالارض که برابر با یک سال عبادت است، ذکر و دعا، انجام غسل به نیت روز دحوالارض، خواندن دو رکعت نماز، نزدیک ظهر به این کیفیت که در هر رکعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره الشمس بخواند و آنگاه بعد از سلام نماز بگوید: «لا حَوْلَ و لا قوَّهَ اِلّا بِالله العلی العظیم» و سپس این دعا را بخواند: «یا مُقیلَ الْعَثَراتِ اَقِلْنی عَثْرَتی یا مُجیبَ الدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتی یا سامِعَ الْاَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتی وَ ارْحَمْنی و تَجاوَزْ عَنْ سَیئاتی وَ ما عِنْدی یا ذَالْجَلالِ وَ الْاِکْرام»، همچنین زیارت حضرت رضا(ع) در این روز از بهترین اعمال مستحب و از سنت‌های مؤکد شمرده شده است.

این مدرس حوزه و دانشگاه در پایان گفت: بنابراین در روز دحوالارض انسان به‌وسیله عبادت و دعا و روزه و نیایش، تقرب پیدا می‌کند و صدای او شنیده می‌شود و در معرض اجابت قرار می‌گیرد. در این روز همه با هم دست به دعا برداریم و برای ظهور حضرت ولی‌عصر(عج) و دفع بلایا دعا کنیم. در روایات است در دعا برای فرج ما، خداوند برای خودتان فرج و گشایش قرار داده است.

الهام حلاجیان