تولید سالانه بالغ بر ۴ هزار مترمربع فرش دستبافت برای حرم مطهر رضوی

حمید کارگر، مدیرعامل شرکت فرش آستان قدس رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، در خصوص فرش‌آرایی حرم مطهر رضوی گفت: علاوه بر اشتغال‌زایی قالیبافان، همچنین فرش‌آرایی حرم از سمتی جذابیت بصری و جلوه زینت‌دهنده برای اماکن متبرکه ایجاد کرده است و از سمتی تردد زائران بر روی این فرش‌های دستبافت، باعث تکریم زائران علی ابن موسی الرضا(ع) می‌شود.

مدیرعامل شرکت فرش آستان قدس رضوی ادامه داد: سالانه ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ مترمربع، فرش دستبافت برای حرم مطهر رضوی تولید می‌شود که در این راستا حدود ۵۰۰ قالیباف در دو کارگاه متمرکز شرکت فرش در مشهد و کاشمر مشغول به‌کار هستند. این فرش‌ها براساس نیاز و سفارش حرم مطهر رضوی و در انداره و طرح‌های پیشنهادی حرم، تولید می‌شوند.

وی در خصوص مواد اولیه فرش‌های آستان قدس رضوی گفت: در بافت فرش‌های حرم مطهر رضوی از بهترین مواد مرغوب در تمامی زمینه‌ها استفاده‌ می‌شود. همچنین رنگ‌هایی که در فرش‌های حرم به‌کار گرفته می‌شوند، رنگ‌های گیاهی هستند و هیچ مواد شیمیایی در آنها وجود ندارد و هیچ‌گونه تقلبی در بافت صورت نمی‌گیرد.

کارگر در خصوص سرنوشت فرش‌های استفاده شده حرم مطهر رضوی تصریح کرد: فرش‌های حرم مطهر رضوی بعد از ۵ تا ۱۰ سال استفاده در حرم مطهر رضوی، با توجه به اینکه در چه قسمتی از حرم پهن بوده‌اند و چقدر در معرض پاخوردگی زائران قرار داشته‌اند، از حرم خارج می‌شوند و در فروشگاه شرکت فرش آستان قدس، به فروش می‌رسند.

مدیرعامل شرکت فرش آستان قدس رضوی در خصوص صادرات فرش تصریح کرد: فرش ایران در گذشته یکی از مشهورترین اقلام صادراتی غیرنفتی کشور بوده‌ است و سهم چشمگیری در سبد صادرات کشور را دارا بود، اما صادرات فرش ایران در چندساله اخیر متأسفانه روند کاهشی و نزولی را طی کرده است. حتی در دهه گذشته و سایر اوقات که فرش دچار افت صادرات می‌شد، از متوسط سالانه ۵۰۰ میلیون دلار، پایین‌تر نمی‌آمد، اما متأسفانه در ۳ تا ۴ سال اخیر صادرات فرش ایران به کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار رسیده است.

وی افزود: افول صادرات فرش، علت‌های متعددی دارد. بخشی از این علت‌ها، مجموعه عوامل خارجی و بخشی از آن عوامل داخلی هستند. مهم‌ترین عامل خارجی، تحریم مستقیمی است که از سمت ایالات متحده آمریکا صورت گرفته است. 

کارگر اظهار کرد: آمریکا بزرگترین بازار و خریدار فرش دستبافت در دنیا است که سالانه بیش از ۲۰۰ میلیون دلار واردات فرش را دارد. وقتی این بازار با تحریم‌های گوناگون، فرش ایرانی را وارد نمی‌کند، حدود ۳۰ درصد از صادرات فرش ایران کاهش می‌یابد.

مدیرعامل شرکت فرش آستان قدس رضوی بیان کرد: علاوه بر تحریم مستقیم در عوامل خارجی، تحریم‌های غیرمستقیم، همچون مشکلات ناشی از تورم، ریسک بالای هزینه‌های حمل و نقل به خارج از کشور، هزینه‌های بیمه محصولات، تراکنش‌ها و مبادلات بانکی و... هم در حوزه صادرات بسیار آسیب‌رسان بوده است.

وی در خصوص عوامل درونی افول صادرات فرش ایران، گفت: برخی از قوانین متناقض و متضاد آسیب‌رسان در حوزه‌های بانکی، گمرکی، مالیاتی و بیمه‌ای بر اثر تولید و صادرات فرش ایران، در افول صادرات فرش ایران نقش بسزایی داشته است. علاوه بر این موارد تورم بسیار بالای کشور و افزایش بهای مواد اولیه فرش دستبافت باعث شده است، تا قیمت تمام شده فرش دستبافت افزایش داشته باشد.

کارگر افزود: این قیمت بالای فرش دستبافت در توان رقابتی ما با کشورهای رقیب مانند هندوستان، پاکستان، اپال و افغانستان و... تأثیر چشمگیری داشته است و موجب از بین رفتن توان رقابتی ایران گردیده است. البته در کنار این موارد، خروج قالیبافان از گرداننده تولید و بروز و ظهور کفپوش‌های جایگزین مانند موکت، پارکت و فرش ماشینی و... در کوچک شدن بازار فرش دستبافت ایران، مشارکت دارند.

مدیرعامل شرکت فرش آستان قدس رضوی در خصوص بازارهای خارج از کشور اظهار کرد: عمدتاً در خارج از کشور برای صادرات فرش، دو دسته بازار داریم. دسته اول بازارهای سنتی فرش ایران هستند، یعنی بازارهایی که از زمان گذشته فرش ایرانی در سبک زندگی آنها حضور داشته است، مانند کشورهای آلمان، آمریکا، ژاپن، کشورهای عربی، ایتالیا، فرانسه و انگلیس. همچنین دسته دوم هم بازارهای جدید هستند که حدوداً در دو دهه اخیر به واردات فرش ایرانی افزوده شده‌اند، مانند کشورهای آمریکای لاتین، آفریقای جنوبی، چین و برخی از کشورهای دیگر.

وی تصریح کرد: امروزه، فرش‌های ایرانی مقیاس خاصی برای صادرات ندارد. یعنی متأسفانه هر فرشی که خریداری داشته باشد، از کشور خارج می‌شود و نظارت و فیلتر خاصی بر صادرات حاکم است، همچنین فرش‌ها با خصوصیات گوناگون، طبق سلیقه خریداران، صادر می‌شوند.

کارگر بیان کرد: قالیبافان ایرانی که جمعیت چندصد نفره‌ای را در کشور ما شامل می‌شوند، تریبونی برای صحبت کردن و بیان دغدغه‌هایشان وجود ندارد، بنابراین لطف ویژه‌ای در خصوص آنها نمی‌شود و برخی از قانون‌های حمایتی که در خصوص آنها وضع شده است، متأسفانه به درستی اجرا نمی‌شود.