رابطه معکوس دین‌داری ظاهری با معنویت
استاد تمام روانشناسی دانشگاه خوارزمی بیان کرد: ما افراد به ظاهر دین‌دار بسیاری داریم اما دینی که به معنویت بیانجامد، بسیار اندک است.
به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست «تأثیر معنویت در کاهش اضطراب‌های انسانی» امروز یکشنبه، ۱۴ آبان در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
شکوه نوابی‌نژاد، استاد تمام روانشناسی دانشگاه خوارزمی، سخنران این نشست در این جلسه بیان کرد: امروز در کشورهای پیشرفته موضوع معنویت در تمام ابعاد زندگی مطرح است. نخستین بار تأکید بیش از حد معنویت را پرفسور پارگامنت مطرح کرد. امروزه معنویت مبنای کار ده‌ها پژوهش و کار بالینی است و صدها کتاب برای افزایش بهزیستی معنوی در دسترس عموم قرار دارد.
وی ادامه داد: در ایران، معنویت در عمل، مفهوم، معنا و کاربرد در زندگی به شدت غریب است و جایگاهی ندارد. ما افراد به ظاهر دین‌دار بسیاری داریم اما دینی که به معنویت بیانجامد، بسیار اندک است.
این استاد روانشناسی اظهار کرد: سازمان جهانی بهداشت در تعریف سلامت روان به موضوع سلامت معنوی اشاره می‌کند و کسی که سلامت معنوی ندارد عملاً سلامت روان کامل او مختل است. مهم‌ترین عملکرد دین، معنویت است و بخش مهم و ضروری شخصیت و وجود هر انسان محسوب می‌شود.
وی اضافه کرد: معنویت به معنای نفس و روح زندگی است و دارای فرایند فعال و انفرادی است و در تمام انسان‌ها به صورت ذاتی وجود دارد و فرد را به سوی دانش و تعالی سوق می‌دهد. نظام ارزشی هر فرد در زندگی از معنویت او نشأت می‌گیرد.
تربیت معنوی از عوامل ساخت فرهنگ
نوابی‌نژاد بیان کرد: معنویت از انواع چشم‌اندازها قابل دستیابی است و در انواع شاخه‌ها می‌توان جایگاه معنوی را تعریف کرد و از طریق فرهنگ نیز بیان و ابراز می‌شود. فرهنگ بیش از هر چیز بر رفتار اجتماعی افراد یک جامعه حکم می‌کند. بنابراین تربیت معنوی یکی از رفتارهای اجتماعی و عوامل ساخت فرهنگ است.
وی با بیان اینکه معنویت ارتباط شخص با جهان است ادامه داد: مذهب را می‌توان ارتباط فرد با یک نهاد و جهان‌بینی دینی تعریف کرد. انسان می‌تواند معتقد دینی و مذهبی باشد اما اصلاً معنوی نباشد که این نوع در ایران رواج دارد؛ همچنین می‌تواند معنوی باشد اما مذهبی نباشد. اگر به آنچه که از فطرت ما برمی‌خیزد توجه کنیم، بدون تردید همه ما معنوی خواهیم شد.
این پژوهشگر مطرح کرد: دین و مذهب زیر مجموعه معنویت است بنابراین بسیاری از افراد می‌توانند بدون اینکه معنوی باشند، مذهبی باشند.
نوابی‌نژاد با بیان اینکه اگر اراده خوب و قوی داشته باشیم، می‌توانیم معنویت را گسترش دهیم، تأکید کرد: معنویت، معنا بخشیدن به زندگی است.
راهکارهای توفیق در معنویت
وی تصریح کرد: ما در دروان پر التهابی زندگی می‌کنیم و شاهد بحران‌های ناگهانی و غیر منتظره هستیم. برای توفیق یافتن در معنویت چند راهکار وجود دارد که عبارتند از استفاده و کمک گرفتن از منابع دینی، مذهبی، اجتماعی؛ تأکید بر روابط خانوادگی، معنا بخشیدن به سختی‌ها، تلقی رنج و سختی در موقعیت‌های مختلف زندگی، احساس مسئولیت‌پذیری فردی، خانوادگی و اجتماعی؛ اسنادهای علمی و معنوی، امیدواری و تمرکز داشتن بر داشته‌ها و دستاوردها، غنیمت شمردن فرصت‌ها و شکرگزاری، فرصت دانستن بحران به جای تهدید، داشتن ارزش‌ها و اهداف متعالی در زندگی، کمک گرفتن از قدرت اعتقاد و توکل به خداوند.
نوابی نژاد افزود: معنویت نگاه متفاوت به جهان هستی است. با نگاه معنویت متوجه می‌شویم که درد و فقدان، بخشی از زندگی است اما همه آن نیست. ما می‌توانیم در رنج‌ها و دردهای خود معنا، هدف، منابع جدید و الهام‌بخشی پیدا کنیم. می‌توان هروقت که حال خوبی نداریم و شاد نیستیم با مراجعه به مراکز و نهادهای خیریه و نیکوکاری حال خود را دگرگون کنیم. قدرشناسی و خودشناسی از مصادیق معنویت است. در مواجهه با مشکلات بزرگ و روابط پیچیده زندگی می‌توانیم به عنوان منبع کمکی و الهام‌بخش در کمک به دردمندان و نیازمندان با نگاه معنوی به خودمان، بهترین تسکین، آرامش و شادی را ببخشیم.
دین بخشی از معنویت است
معصومه گل‌محمدی، دبیر این نشست بیان کرد: معادل معنویت در فارسی مینوی است و دین بخشی از معنویت محسوب می‌شود. معنویت مرحله‌ای است که انسان در او آرامش و امید به دست می‌آورد. در دین تذکراتی وجود دارد تا انسان را متوجه معنویت کند.
وی افزود: یاد خدا و ذکر خدا سبب آرامش می‌شود که در قرآن نیز به آن اشاره شده است. دانشمندان نیز از نظر علمی ثابت کردند که معنویت می‌تواند به آرامش انسان کمک کند. ما در زمانه انفجار اطلاعات نیازمند معنویت هستیم تا بتوانیم به آرامش دست یابیم.
انتهای پیام
