حفظ سلامت مردم؛ مبنای مطالبه بهبود وضعیت پرستاران + فیلم

پرستار، یک نام بزرگ است و زیر سایه این نام بزرگ تمام ایثارگری‌هایی که یک انسان می‌تواند در حق انسان دیگری انجام دهد تعریف می‌شود. تصور کنید هر روز با ده‌ها و گاهی صدها انسان دردمند و خانواده‌های آنها مواجه هستید؛ آلام آنها را التیام می‌دهید، علی‌رغم تمام خستگی‌ها و اندوهی که دارید لبخند می‌زنید، سر ماه حتی به اندازه بخشی از تلاش و زحمتتان هم حقوق نمی‌گیرید و در کنار تمام خطرات سلامتی که شغلتان برای شما به همراه دارد، بعضاً با ناملایمت‌هایی مواجه هستید که نفستان را به شماره می‌اندازد اما صبورانه ادامه می‌دهید.

پرستار شدن و پرستار ماندن آن هم در شرایط سخت کنونی دشوارتر از گذشته است اما انسان‌هایی هستند که ایثار با جزء جزء وجودشان عجین شده است؛ تعداد آنها هم کم نیست؛ اپیدمی کرونا این را ثابت کرد و همین مسئله نیز یعنی همیشه به آینده سلامت ایران عزیز می‌توان امیدوار بود.

امین کوهساریان، سال‌هاست که پرستار است. در حج، عمره، اربعین و گروه‌های جهادی پرستار داوطلب بوده و سمت‌های اجرایی مختلف همچون رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری تهران را نیز در کارنامه خود داراست. اکنون به مناسبت روز پرستار میهمان ایکناست. با این پرستار جوان اما با سابقه گفت‌وگوی صمیمانه‌ای داشته‌ایم که آن را با هم می‌خوانیم و می‌بینیم.

ایکنا ـ امین کوهساریان را برای ما معرفی کنید.

امین کوهساریان هستم؛ پرستار، با سابقه 18 سال کار در بالین و در خدمت مردم عزیزمان و در این سال‌ها پرستاری را از پایه و به عنوان یک پرستار عادی شروع کردم و اکنون نیز در معاونت درمان در خدمت مردم هستم.

ایکنا ـ شما علاوه بر فعالیت در بیمارستان‌ها در گروه‌‌های جهادی، مراسم اربعین و حج نیز حضور داشتید و فعالیت مدیریتی هم انجام می‌دهید؛ چه اتفاقی رخ می‌دهد که یک پرستار تصمیم می‌گیرد سایر کمک رسانی‌ها به مردم را نیز تجربه کند؟

از آنجایی که ارتباط بین مردم و پرستاران همیشگی است و از قدیم‌الایام مردم و پرستاران در کنار هم بوده‌اند و پرستاران هرگز خود را جدا از مردم ندیده‌اند، هر جایی که مردم حضور داشته باشند و هر جایی که لازم باشد خدمت رسانی می‌کنند. اربعین نیز یکی از محل‌های باشکوهی است که پرستاران ما با عشق و ارادتی که به امام حسین(ع) دارند در آنجا حضور دارند. ما پرستاران منتسب به بانوی گرامی حضرت زینب(س) هم هستیم و همه اینها زمینه‌ساز این است که پرستاران همه با عشق و علاقه خاصی در مراسم‌، مناسبت‌ها و گردهمایی که می‌توانند کمک کنند، حضور داشته باشند و به نحوی نشان دهند و بگویند که ما هم در کنار مردم برای خدمت‌رسانی و کمک هستیم.

ایکنا ـ ما عنوان پزشک بدون مرز داریم، اعزام پزشکان به مناطق محروم و ... را هم داریم؛ اما آیا ممکن است گروه پزشکی بدون پرستار به محل‌های بحران‌دیده اعزام شوند؟

خیر؛ تیم پزشکی و کادر درمان بدون حضور پرستار معنا نمی‌شود و هر جایی که همکاران پزشک و پیراپزشک ما حضور دارند قسمت اعظمی از کادر سلامت را پرستاران تشکیل می‌دهند و ما پرستاران خوبی داریم که آماده هستند و به عنوان پرستاران بحران در وزارت بهداشت و جمعیت هلال احمر دوره‌هایی را گذرانده‌اند و آماده هستند به محض اینکه در نقطه‌ای نیاز به کادر درمان و گروه پرستاری باشد، اعزام شوند.

ایکنا ـ ما تجربه سال‌های سخت کرونا را پشت سرگذاشتیم؛ آیا هنوز سختی کرونا روی دوش پرستاران ماست؟

خدا را شکر کرونا از بحران‎‌هایی بود که از آن عبور کردیم اما خواهش و تمنایی که دارم و خواسته پرستاران محسوب می‌شود این است که مسئولان آن روزهای سخت را فراموش نکنند. روزهایی که پرستاران ما در عین حال که مردم عزیزمان علی‌رغم زحماتی که برای آنها کشیده می‌شود، جانشان را از دست می‌دادند و در عین حال خودشان هم مبتلا می‌شدند اما دست از خدمت رسانی نکشیدند.

ایکنا ـ آیا قول‌هایی که به پرستاران در ایام کرونا داده شده بود، محقق شد؟

قطعاً پرستاران ما معامله اصلی خودشان را با خدا کرده‌اند چراکه وقتی مشغول خدمت‌رسانی در بحران کرونا بودند هیچ آینده‌ای برای آنها متصور نبود؛ اما این موضوع، مسئولیت را از دوش مسئولان برنمی‌دارد تا زحماتی که کشیده شده و قول‌هایی که داده شده را فراموش کنند. ما در آن دوران که کسی حاضر نبود بالای سر عضو عزیز خانواده برود، پرستارانی را داشتیم که می‌توانستند در خانه‌های خود بمانند اما طرح‌های خود را تمدید کردند و با قراردادهای 89 روزه آمدند و خدمت کردند.

البته از سال‌های قبل از کرونا ما کمبود پرستار داشتیم؛ پرستاران زمانی که می‌توانستند در سلامت و امنیت در خانه خود باشند بیمارستان‌ها را خالی نگذاشتند و با حضور خودشان کمک کردند از دوران سخت کرونا گذر کنیم اما لازم است همچنان کمبودهایی که در این زمینه وجود دارد به خصوص در زمینه نیروی انسانی جبران شود و خدمات همکاران پرستار ما که در آن ایام کمک کردند به نحو شایسته دیده شود. مقام معظم رهبری در دیدار با پرستاران فرمودند که نباید به پرستاران نگاه کارگر فصلی داشته باشیم. چون بحث سلامت مردم بسیار مهم است و اگر به شغل شریف پرستاری بی‌توجهی شود در اصل به سلامت جامعه بی‌توجهی شده است، چراکه قسمت اعظمی از خدمات بالین را پرستاران انجام می‌دهند و در کنار بیماران هستند و پزشکان و پیراپزشکان لحظاتی را در کنار بیماران هستند و زحمت می‌کشند اما خدمات پرستاری در بیمارستان‌ها 24 ساعته است و در بالین خدمات تعطیل نمی‌شود. ایامی که سیل می‌آید، برف می‌آید، هوا آلوده می‌شود و هر اتفاق و بحرانی رخ می‌دهد حضور پرستاران پررنگ‌تر می‌شود و وجودشان در بیمارستان‌ها بیشتر احساس می‌شود، اما گویی بعد از بحران این خدمات فراموش می‌شود.

ایکنا ـ در ایام بعد از کرونا رفتار با پرستاران به شکلی بود که اگر دوباره بحران مشابهی رخ دهد، پرستاران همینقدر جانانه به عرصه خدمت ورود کنند؟

انتظاری که پرستاران داشتند این بود که به نقایصی که در این حوزه وجود دارد توجه شود. ما بیشتر از آنکه نگران خودمان باشیم در بسیاری از مواقع نگران این هستیم که چرا نمی‌توانیم خدمت‌رسانی بهتری به بیماران انجام دهیم. بیماران ما مطالبه دارند ولی به دلیل کمبود نیروی انسانی که وجود دارد گاهی نمی‌توانیم آنطور که باید و شاید پاسخگوی مردم باشیم. مطالبات پرستاران مطالبه برای سلامت مردم است و چیزی که برای بهبود وضعیت پرستاران اتفاق بیفتد باعث افزایش کیفیت خدمات رسانی به مردم خواهد شد.  

مطالباتی هم در ایام کرونا مطرح شد. تأکید مقام معظم رهبری در این زمینه الگو است که به خوبی اشاره کردند که ما کمبود پرستار داریم و باید استخدام پرستاران به نحو شایسته انچام شود که متأسفانه همکارانی که در ایام کرونا فعالیت کردند نه تنها استخدام نشدند بلکه تعدیل هم شدند و از سوی دیگر مسئله تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری مطرح بود که علی‌رغم زحماتی که در این خصوص کشیده شده، همچنان پرستاران منتظر هستند تا ثمر و نتیجه آن را ببینند و هنوز نتیجه قانون تعرفه‌گذاری آنچنان که باید و شاید به ثمر ننشسته است.

ایکنا ـ مشکلات پرستاران بارها از سوی مقام معظم رهبری و رؤسای جمهور دولت‌های مختلف مطرح شده اما حل نشده است؟ گره کار کجاست؟  

اولین و مهم‌ترین نکته‌ای که باید اتفاق بیفتد ایجاد زیرساخت مناسب به خصوص در حوزه نیروی انسانی است. ما هر روز با افتخار تخت بیمارستانی افتتاح می‌کنیم که واقعاً خوشحال کننده است و اینکه زیرساخت‌ها توسعه پیدا کند ناراحت نمی‌شویم اما جایی که ما را نگران می‌کند این است که آیا به نسبت افزایش تخت بیمارستان افزایش نیروی انسانی مورد توجه است؟ آیا به استخدام پرستاران که قرار است بالای سر بیماران و کنار تخت‌ها باشند توجه شده‌ است؟ وقتی چالش‌های اساسی در حوزه‌های زیرساختی به خصوص در حوزه نیروی انسانی وجود دارد مجبور می‌شوید پرستار را در موارد مختلف مختلف به کار بگیرید که گاهی مرتبط با تمایل و تخصص فرد نیست. البته زحماتی در این خصوص کشیده شده به خصوص از زمانی که دکتر عبادی در معاونت پرستاری مشغول به کار شده‌اند. کارهای خوبی صورت گرفته است اما همچنان با استانداردها فاصله داریم.

وقتی زیرساخت خوب فراهم نشده باشد، ‌توزیع درآمدها به نحوی اتفاق می‌افتد که پرستاران احساس عادلانه بودن دستمزد را نمی‌کنند و این نکته مهمی است. در عین حال برای آنکه بتوانید نظارت دقیقی بر هزینه‌‌ها و درآمدهای بیمارستان‌ها داشته باشید باید آمار درستی از هزینه‌کردها و منابع درآمدی بیمارستان‌ها داشته باشید که در این زمینه نیز ضعف وجود دارد و علی‌رغم اینکه خواسته شده تا پرستاران در این امر دخیل باشند،‌ بهتر دیده شوند و از نظرات آنها استفاده شود متأسفانه در تیم حاکمیتی بیمارستان‌ها علی‌رغم عِده و عُده و جایگاهی که پرستاری دارد، باز هم به نحو شایسته از نظرات پرستاران استفاده نشده و نتیجه مطلوب حاصل نمی‌شود.

ایکنا ـ یعنی ما قانون خوبی داریم اما باید از پایه یعنی بیمارستان‌ها شرایط پرستاران بهبود پیدا کند؟

اصل قانون خوب است اما نباید غافل شویم که 15 سال پیش این قانون(قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری) تهیه شده و قرار بوده اجرا شود. علی‌رغم تصویب این قانون، کادر درمان و شرایط بیمارستان تغییرات زیادی داشته است و برای اینکه دستورالعمل‌ها به روز شود و تغییر پیدا کند زحمات زیادی هم کشیده شده. از سوی دیگر با توجه به تنوع بیمارستان‌ها و ارگان‌هایی که در آنها پرستاران فعالیت می‌کنند وقتی می‌خواهید دستورالعمل‌هایی را پیاده کنید با چالش‌ها و مقاومت‌هایی مواجه خواهید شد. از این نکته هم نباید گذشت که اکنون پرستاران ما در بیمارستان تأمین اجتماعی؛ بیمارستان وزارت بهداشت، بیمارستان خصوصی و ... یک کار را انجام می‌دهند اما تنوع پرداختی و اجرای قانون وجود دارد. وقتی قانون تعرفه‌گذاری هم به انبوه قوانین موجود در هر بیمارستان اضافه می‌شود، با انبوهی از قانون اجرا نشده مواجه می‌شویم و نباید اینطور باشد که ما تعداد زیادی پرستار و سازمان‌های صنفی مطالبه‌گر مثل سازمان نظام پرستاری و معاونت پرستاری وزارت بهداشت داشته باشیم تا پیگیر تصویب یک قانون شوند اما بعد از تصویب قانون دوباره زحمات زیادی متحمل شوند تا این قانون درست اجرا شود.

در کنار قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، قوانین دیگری از جمله قانون مشاغل سخت و زیان‌آور و قانون بهره‌وری و نیز قانون جوانی جمعیت(قشر زیادی از پرستاران ما خانم هستند) وجود دارد که باید در خصوص پرستاران اجرا شود تا برایند کار نتیجه بهتری داشته باشد.

ایکنا ـ با توجه به اینکه گفته می‌شود جذب پرستاران در کشور کم و مهاجرت پرستاران زیاد است، چشم‌انداز آینده کشور در این حوزه را چطور می‌بینید؟

اگر واقعاً برنامه‌ریزی خوبی در این خصوص صورت نگیرد جای نگرانی وجود دارد. روندی که در دانشگاه‌های ما برای آموزش پرستاران وجود دارد اگرچه شاید بد نباشد اما بیشترین چالش همکاران ما در دریافت مجوز سازمان امور اداری و استخدامی برای جذب و از طرفی سازمان برنامه و بودجه برای تأمین بودجه استخدام است. یعنی مشخصاً این دغدغه از سوی وزارت بهداشت و سازمان‌های صنفی مطالبه‌گر مطرح شده اما سازمان‌های اثرگذار و تسهیل‌گر در این زمینه سازمان امور اداری و استخدامی برای اعطای مجوز جذب و سازمان برنامه و بودجه برای تأمین بودجه است. بنابر اعلام وزارت بهداشت، در آزمون استخدامی امسال ۲۵ هزار و ۱۲۰ نفر قرار است جذب شوند که از این تعداد، ۱۴ هزار نفر در حوزه درمان جذب خواهند شد و فقط ۱۰ هزار نفر از افراد جذب شده مربوط به گروه پرستاری هستند.

اکنون در کلان شهر تهران ما بیمارستان حضرت مهدی(عج) را داریم که افتتاح شد اما در بحث تأمین نیروی انسانی آن چالش وجود دارد؛ همینطور بیمارستانی که در کنار بیمارستان شهدای تجریش افتتاح شد نیز همین مشکل را دارد. علی‌رغم کمبود پرستار این تخت‌ها بار مضاعفی را تحمیل می‌کنند و از سوی دیگر شرایطی که باید برای جذب سریع‌تر این پرستاران صورت گیرد وجود ندارد.

باید به بحث بازنشستگی همکاران پرستار نیز اشاره کنم. بسیاری از جذب‌های جدیدی که صورت می‌گیرد جبران بازنشستگی همکاران است و عملاً خلأ کمبود پرستار همچنان ادامه پیدا می‌کند.

در خصوص مهاجرت، کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای اروپایی قبل از کرونا جذب پرستار داشتند اما با شرایط سختی این جذب را انجام می‌دادند اما در شیوع کرونا وقتی با بحران مواجه شدند به شدت احساس خطر کردند؛ به همین دلیل جذب پرستار برای آنها اولویت پیدا کرد و بسیاری از موانع جذب پرستار را برداشتند. با توجه به رویکردی که اتفاق افتاد بعد از کرونا نیز میزان جذب را افزایش دادند و جذب پرستار را تسهیل کرده‌اند و به نسبت درآمد خوبی نیز به پرستاران می‌دهند.

از سوی دیگر پرستار ما ثبات و امنیت شغلی ندارد، دوست دارد خدمت کند اما می‌بیند شرایط کار مهیا نیست و اگر هست امنیت لازم را ندارد و ترجیح می‌دهد به جای اینکه در محیط غیر استاندارد کار کند، به کشورهای دیگر برود و این آسیب جدی است. مهاجرت پرستاران روند رو به رشدی داشته و به شدت باید در این زمینه احساس نگرانی کرد. پیگیری‌ها و اقدامات آتی باید از این اتفاق جلوگیری کند.

نباید با این شرایط به پرستاران بگوییم که مهاجرت آنها کار اشتباهی است. به هر حال آنها دوست دارند کار کنند اما ثبات و امنیت شغلی ندارند و نمی‌شود به آنها خرده گرفت مگر اینکه در اینجا شرایط را برای آنها فراهم کنیم تا انگیزه پرستاران برای خدمت در بالین بیشتر شود. زحمات خیلی زیادی کشیده می‌شود و خون‌های زیادی برای اینکه این مملکت پابگیرد و سرپا بماند کشیده شده؛ این خوب نیست که همکارانی داشته باشیم که به خاطر اینکه به آنها توجه نمی‌شود بخواهند به کشورهای دیگر بروند و خدمت کنند. قطعاً این پرستاران عناد ندارند اما شرایطی که در کشور برای آنها ایجاد شده زمینه مهاجرت آنها را فراهم کرده و خواسته ما این است که مسئولان این مسئله را مورد توجه قرار بدهند. هزینه‌ای که برای آموزش یک پرستار فقط در مقطع دانشگاهی می‌شود بسیار زیاد است. از سوی دیگر ما نیروی انسانی را از دست می‌دهیم که سال‌های سال با سوبسید تحصیل کرده است و حیف است که علی‌رغم این همه هزینه شرایطی را فراهم نکنیم که پرستاری که به مرز پختگی رسیده در کشور خودمان ایفای نقش نکند.

ایکنا ـ پرستاری در فضاهای خاصی مثل اربعین چه تفاوتی دارد؟

فضایی که در اربعین حسینی وجود دارد مشمول حال همه می‌شود و با توجه به لطفی که امام حسین(ع) دارند و پرستاران ما نیز از این قضیه مستثنی نیستند. کادر درمانی که در آنجا حضور پیدا می‌کنند از نفحات این عنایت بهره‌مند می‌شوند. هیچ چیز شیرین‌تر از این نیست که شما نیز در کنار مردمی که با دل‌های بزرگ خدمت رسانی می‌کنند، خدمت کنید. کاری که پرستاران انجام می‌دهند در برابر آن دریای بی‌کرانی که در خدمت‌رسانی به راه افتاده شاید ناچیز باشد اما پرستاران خود را جامانده از این غافله نمی‌دانند و احساس می‌کنند وقتی پانسمانی انجام می‌دهند و دارویی که زائر نیاز دارد را به او می‌دهند در کنار زائران پیاده اباعبدالله قدم برمی‌دارند. احساس پرستاران این است که وقتی زائری به حرم می‌رسد و سلام می‌دهد قطعاً ثواب آن سلام به پرستاری که بین راه در حال خدمت است هم می‌رسد.

داستان حج هم که امر فوق‌العاده‌ای است و ان‌شاءالله قسمت همه پرستاران عزیز شود. هر سال تعدادی از پرستاران با کاروان هیئت پزشکی حج و زیارت به این سفر ویژه اعزام می‌شوند و در مراکز خدمت‌رسانی مشغول هستند. هر جایی که زائران ما هستند پرستاران و کادر درمان هم حضور دارند و جایی که احساس شود کمک آنها می‌تواند به نحو شایسته زائر را از دغدغه‌ای نجات دهد، دریغ نمی‌کنند و حضور دارند. در حج هم همین حس وجود دارد که وقتی زائر طواف دور مسجدالحرام را انجام می‌دهد و سعی صفا و مروه می‌کند قطعاً پرستاران نیز از ثواب آنها بهره‌مند خواهند شد.

ایکنا ـ کدام بخش پرستار بودن خاص است؟

بزرگ‌ترین حسی که وجود دارد در پرستاری،‌نوع‌دوستی است و شما قسم یاد می‌کنید که بدون اینکه به رنگ و نژاد و بسیاری از مسائلی که گاهاً موجب فخر و جداسازی آدم‌ها می‌شود توجه نکنید و همه را در جایگاه یک انسان ببینید که نیاز به کمک دارند. این حس نوع‌دوستی در این شغل پررنگ است. در قرآن کریم نیز آمده است که وقتی فردی برای احیای انسانی تلاش کند گویی که کل بشر را احیا کرده است و واقعاً چنین حسی وجود دارد و امیدواریم این حس نوع دوستی با نگاه‌هایی که مسئولان می‌توانند داشته باشند باقی بماند و گسترده‌تر و پررنگ‌تر شود.

ایکنا ـ از تجربه‌های خاصتان برای ما تعریف کنید.

به شخصه برای من شیرین‌ترین لحظات همان زمان‌هایی بود که در اربعین حسینی به عنوان پرستار تجربه کردم  و این حس را داشتم که چون پرستار هستم جزو خادمان زائران امام حسین(ع) شده‌ام.  

ایکنا ـ خانواده پرستاران ما نگاهشان به این شغل چیست؟

از خانواده خودم سپاسگزارم. قطعاً بدون یک خانواده خوب یک پرستار نمی‌تواند به درستی ایفای نقش کند. با همه سختی‌هایی که شغل پرستاری دارد، پرستارانی داریم که فرزندان آنها هم پرستار هستند. یعنی مادر و دختر؛ مادر و پسر، پدر و پسر و دختر و پدر پرستار داریم و حتی شده که در یک بخش یا یک بیمارستان با هم همکار شده‌اند. امیدواریم با رفع مشکلاتی که این شغل شریف دارد همچنان این روند ادامه داشته باشد و گسترده شود. خانواده‌های ما، پرستار پرستاران هستند.

ایکنا ـ از خاطراتی که برای شما باارزش است و دوست دارید با مردم به اشتراک بگذارید برای ما بگویید.  

در ایام کرونا همراهان بیماران در کنار آنها نبودند. وقتی بیمار طلب حاجتی داشت و چیزی می‌خواست، احساس می‌کرد که مثلاً اگر یک لیوان آب را از دست فرزندش بگیرد بهتر است. مواقع زیادی پیش می‌آمد که پرستاران ما به جای فرزندان بیماران سعی می‌کردند ایفای نقش کنند و اگر بیمار دردی داشت که می‌خواست مطرح کند سعی می‌کردند نبود فرزندانشان را جبران کنند و لحظاتی که می‌دیدند که بیمار در حال ترخیص است و دم در همراهان بیمار منتظر او هستند و گاهی با چشم‌ اشکبار به استقبال بیماران خودشان می‌روند لحظات فراموش نشدنی بود. همه پرستاران لحظات خوب و تلخ داشته‌اند. شیرینی اینکه خدمتی در راه خدا به هم نوع خودتان بکنید خیلی گران‌بهاست.

پرستاران اولین کسانی هستند که وقتی بیمارانی که عمل جراحی قلب باز می‌شوند و به هوش می‌آیند در کنارشان هستند و باید زمینه را برای هوشیاری کامل آنها فراهم کنند. بیماری داشتیم که در لحظات به هوش آمدن با اینکه حدود 75 سال سن داشت، مادرش را صدا می‌کرد. تصور همه این است که این خانم خودش مادربزرگ است اما در آن لحظه مادرش را صدا می‌کرد و پرستاران سعی می‌کردند اولین کسی باشند که اگر کاری از دستشان برمی‌آید به عنوان مادر در خدمت او باشند و انجام دهند.

ایکنا ـ علی‌رغم تمام مشکلاتی که وجود دارد، آینده جامعه پرستاری ایران را چگونه می‌بینید؟

نه تنها در بحث کرونا و نه تنها پرستاران، نباید غافل شویم که همه مردم کشور در بحران کرونا بسیج شدند تا به هم کمک کنند. ما فراموش نمی‌کنیم روزهایی که کسانی بودند که مبالغ و هزینه اساسی زندگی و حتی هزینه ازدواجشان را مصرف کردند برای اینکه ماسک، گان و لباس پرستاران تأمین شود. هم در دوران جنگ تحملی که خاطرات آن را شنیده‌ایم و هم در کرونا آنچه که دیده‌ایم این را می‌رساند که در سال‌های آینده هم اگر مشکل و بحرانی پیش بیاید پرستاران ما در کنار مردم هستند و جدای از مردم نیستند. دعا می‌کنیم بحران و مشکلی پیش نیاید اما اگر چالشی به وجود بیاید پرستاران ما میدان را خالی نخواهند کرد. ما به ایرانی بودنمان افتخار می‌کنیم و این ایرانی بودنی که با مسلمانی عجین شده زمینه‌ای را فراهم کرده که به راحتی نمی‌شود گفت که پرستاران یا مردم ما از بحران‌هایی که پیش می‌آید شانه خالی کنند.

گفت‌وگو از زهرا ایرجی