تسهیلات برای صنایع خلاق؛ از سرمایه‌گذاری تا خدمت سربازی + فیلم
مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری صنایع خلاق به تسهیلات گوناگونی که به شرکت‌های خلاق ارائه می‌شود، اشاره کرد و گفت: براساس توافقی که اخیراً با ستاد کل نیرو‌های مسلح انجام شده است، شرکت‌های خلاق می‌توانند از خدمت امریه استفاده کنند و اگر شرایط مندرج در آیین‌نامه اختصاصی را دارا باشند، می‌توانند در همان محل شرکت خلاق به خدمت سربازی بپردازند و دوره خدمت وظیفه را سپری کنند.
سیدمهدی سادات، مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری صنایع خلاق در گفتوگو با ایکنا، درباره صنایع خلاق و نوآور گفت: براساس نقشه جامع علمی کشور، سند توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و سال ۱۴۰۰ ابلاغ شد و از اوایل دهه ۹۰ فعالیت ستادی با عنوان فناوری‌های فرهنگی و نرم در معاونت علمی فعالیت می‌کند و به فناوری‌های فرهنگی و نرم توجه و آن را پیگیری می‌کرد.
وی افزود: پیرو این موضوع در قانون جهش تولید دانش‌بنیان با عنوان تبصره بند «ب» ماده ۶، موضوعی را با عنوان واحد‌های خلاق داریم که مسئولیت احراز صلاحیت را برعهده معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان قرار داده است. آیین‌نامه‌ای با عنوان «زیست‌بوم واحد‌های خلاق» در معاونت علمی و فناوری به تصویب رسید و به موجب آن شخصیت‌های حقوقی را که به عنوان شرکت خلاق احراز صلاحیت می‌کنیم، در حوزه‌های متعددی به عنوان «واحد خلاق» و در زمینه‌های انیمیشن، گیم، اسباب‌بازی، مد و پوشاک، طراحی، نوشت‌افزار و... فعالیت میکنند که فناوری‌های فرهنگی محسوب می‌شود.
سادات ادامه داد: احراز صلاحیت این شرکت‌ها از سال ۱۳۹۶ آغاز شد و در حال حاضر ۱۹۰۰ شرکت خلاق احراز صلاحیت شده‌اند که در شهر‌های مختلف کشور در حال فعالیت هستند. از سال ۱۴۰۰ بستر جدیدی را برای کمک به تیم‌های غیرحقوقی در حوزه فناوری‌های فرهنگی و صنایع خلاق با عنوان «خانه‌های خلاق و نوآوری» ایجاد کردیم که تاکنون حدود صد خانه خلاق و نوآوری در کشور فعال هستند و حوزه فعالیت‌های آنها نیز در حوزه فعالیت‌های سند است. در مجموع خدمات متنوعی را به شرکت‌ها و خانه‌های خلاق از ناحیه معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ارائه می‌کنیم که در قالب تجاری شدن طرح مجموعه‌ها و انواع مشاوره و آموزش‌های تخصصی است.
حمایت از تجاری شدن خانه‌های خلاق
مشاور دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم با اشاره به تسهیلات ارائه شده به این شرکت‌ها گفت: مشکلی که در شهر‌های بزرگ وجود دارد استقرار شرکت‌ها در اماکن مسکونی است که براساس قانون جهش دانش‌بنیان و توافقی که با شهرداری تهران و کلانشهر‌ها انجام شده است، شرکت‌های خلاق در کنار شرکت‌های دانش‌بنیان براساس پروسه‌ای مجاز هستند که در اماکن مسکونی هم فعالیت تجاری داشته باشند و شهرداری مانع فعالیت آنها نمی‌شود. همچنین براساس توافقی که اخیراً با ستاد کل نیرو‌های مسلح انجام شده است، شرکت‌های خلاق می‌توانند از خدمت امریه استفاده کنند و اگر شرایط مندرج در آیین‌نامه اختصاصی را دارا باشند، می‌توانند در همان محل شرکت خلاق به خدمت سربازی بپردازند و دوره خدمت وظیفه را سپری کنند و این اقدام به عنوان یکی از خدمات قابل ملاحظه است که فعالیت متخصصان و فارغ‌التحصیلان را در دانشگاه‌ها و شرکت‌های حوزه فناوری‌های فرهنگی فراهم می‌کند و تأثیر مناسبی در جلوگیری از مهاجرت دارد.
وی تصریح کرد: برای کمک به توسعه سرمایه‌گذاری بخش‌های خلاق، صندوق پژوهش و فناوری صنایع خلاق در کنار سایر صندوق‌های پژوهش و فناوری در کشور راه‌اندازی شده است که به صورت تخصصی در حوزه فناوری‌های فرهنگی و صنایع خلاق، خدمات متنوعی را از قبیل سرمایه‌گذاری حقوقی در شرکت‌ها و پروژه‌های فعال در آنها ارائه می‌کند. همچنین تسهیلات متنوعی بنا به شرایط و منابع مالی به شرکت‌ها اختصاص می‌یابد که یکی از آنها صدور ضمانت‌نامه است.
موانع توسعه صنایع خلاق
مشاور دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم بیان کرد: معمولاً برای انعقاد قرارداد‌ها از طرف قرارداد و پیمانکار تضمین می‌خواهند که این تضمین را به صورت ملک یا ضمانت‌نامه‌های بانکی دریافت میکنند. این روند طولانی و هزینه‌بر است و به موجب مجوز هیئت وزیران، ضمانت‌نامه صادرشده از طرف صندوق‌های پژوهش و فناوری از جمله صندوق پژوهش و فناوری صنایع خلاق معادل ضمانت‌نامه صادر شده بانک‌هاست و همان اعتبار را دارد، اما دارای فرآیند بسیار کوتاه مدت و شرایط آسان برای صدور ضمانت‌نامه است تا شرکت‌ها خدمات مختلفی را به کارفرما‌یان و متقاضیان ارائه کنند و در قبال قراردادهایشان تضمین بدهند و این صندوق برای فعالیت‌هایشان ضمانت‌نامه صادر می‌کند. با دستگاه‌های مختلف برای اجرای سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم همکاری می‌کنیم، همانند وزارت صمت، فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی و گردشگری و خدمات متقابلی را ارائه می‌دهیم و از حمایت این دستگاه‌ها استفاده و خدماتی را به شرکت‌های خلاق ارائه می‌کنیم.
سادات با اشاره به موانعی که بر سر راه رشد و توسعه شرکت‌های خلاق وجود دارد، گفت: عمده کسب و کارهای نوپا از جمله کسب و کارهای فناوری‌های فرهنگی مشکلات متنوعی دارند. نمی‌توانیم بگوییم که آنها موانع اختصاصی و پیچیده‌ای در قیاس با بقیه دارند. کسب و کار دشوار است و چالش‌های مختلفی دارد که این شرکت‌ها با آن مواجه هستند. یکی از چالش‌ها، شناخت نهاد‌های حاکمیت از کسب و کارهای نو است و گاهی حاکمیت آشنایی بهتری با کسب و کارهای سنتی دارد و اقتصاد و امور دارایی، سازمان تأمین اجتماعی و ... کسب و کارهای سنتی را بهتر می‌شناسند و با آنها تعامل بهتری دارند، ولی کسب و کارهای نو متفاوت هستند و شناخت بعضی از نهادها در مورد آنها ضعیف است و گاهی فرایند همکاری با آنها را دشوار می‌کند که یکی از راهکارهای آن شناسایی بهتر و تعامل نزدیکتر و آشنایی بیشتر دستگاه‌های مرتبط با حوزه فعالیت شرکت‌ها و کسب و کارهای نو است.
وی مشکل دیگر را نداشتن سرمایه خواند و تصریح کرد: معمولاً کسب و کارهای جدید مشکل تأمین مالی و سرمایه‌گذاری دارند که در سال‌های اخیر روش‌های مختلفی برای این بحث به کار گرفته شده است. یکی از روش‌ها با عنوان سرمایه‌گذاری جمعی است که سکو‌های متعددی از نهاد‌های نظارتی برای جذب منابع متعددی که در اختیار مردم است مجوز گرفتند و تزریق آنها به طرح‌ها و کسب و کارهای جدید کمک شایانی به این حوزه می‌کند، ولی به هر شکل کفایت نمی‌کند و آشنایی مردم با این کسب و کار‌ها می‌تواند مسیر را برای همکاری‌ها هموار کند.
چشم‌انداز توسعه صنایع خلاق
سادات با اشاره به چشم‌انداز ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم، گفت: صنایع خلاق، اقتصاد بزرگی را در جهان به خود اختصاص داده‌اند و متأسفانه در کشور ما آن‌طور که باید و شاید به این حوزه پرداخته نشده است و امیدوارم با رویکرد جدیدی که در دولت فعلی درباره صنایع خلاق وجود دارد، بتوانیم موانع را از سر راه این مجموعه‌ها برداریم، چراکه حوزه صنایع خلاق و فرهنگی با عامه مردم سروکار دارند و ظرفیت خوبی در اقلیم‌ها و قومیت‌های متعدد وجود دارد. بنابراین پیشینه صنایع دستی به ویژه گردشگری، زیرساخت لازم برای توسعه کسب و کار خلاق است، اما از این ظرفیت به طور کامل استفاده نکرده‌ایم و حال فرصت خوبی برای شناساندن آن به جامعه و سرمایه‌گذاران خارجی فراهم شده است تا آینده خوبی داشته باشیم.
سادات بیان کرد: بحث تمرکز در تهران فراگیر است و از این آسیب دور نبوده‌ایم و بخش قابل ملاحظه‌ای از شرکت‌های خلاق در تهران هستند، اما این‌طور نیست که به سایر استان‌ها به ویژه مناطق محروم تعلق خاطر نداشته باشیم. ظرفیت‌های بسیار خوبی در استان‌ها داریم. برای مثال تعداد قابل توجهی از شرکت‌های خلاق و بسیار فعال در استان‌های سیستان و بلوچستان و کردستان فعالیت بین‌المللی دارند و محصولاتی را صادر میکنند. همچنین، در حال پیگیری برنامه‌هایی برای ایجاد و توسعه شرکت‌های خلاق و فعالان حوزه صنایع فرهنگی در استان‌های مختلف به ویژه مناطق محروم هستیم.
گفتوگو از سمیه قربانی
انتهای پیام
