به گزارش ایکنا به نقل از وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، هنر تذهیب روز چهارشنبه، ۱۵ آذرماه؛ در سومین روز از هجدهمین نشست کمیته بین الدولی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس که در شهر کاسان جمهوری بوتسوانا آفریقای جنوبی برگزار می شود، در پروندهای مشترک ایران، جمهوری آذربایجان، تاجیکستان، ترکیه و ازبکستان در فهرست جهانی یونسکو قرار گرفت.
تذهیب از ریشۀ ذَهَب (به معنی طلا) گرفته شده است. تذهیب را زراندود یا طلاکاری مینامند. دلیل این نامگذاری استفاده از محلولهای طلا (سایر رنگها و محلولهای براق و درخشان) برای طراحی نقوش تذهیب بوده است. اما لغت تذهیب را در اصطلاح میتوان به معنی آراستن نیز دانست. چرا که هدف اصلی هنر تذهیب، آراستن صفحات کتاب، قطعات خوشنویسی و حاشیه نقاشیها به ویژه صفحات قرآن کریم است.
این هنر قبل از اسلام نیز رواج داشت و در آن زمان زرنگاری نامیده میشد. پس از ظهور اسلام، در ایران برای تزئین قرآن استفاده میشد. قرآنهای خوشنویسی و تذهیب قرون اولیه اسلامی مشابه نقاشیهای تزئینی دوره ساسانی است.
تذهیب دارای سبکهای مختلفی است. از جمله سبکهای تذهیب میتوان به سبک سلجوقی (مانوی)، سبک ایلخانی، سبک تیموری، سبک شیراز، سبک صفوی و سبک قاجار اشاره کرد. در عصر صفوی، اصفهان به مرکز هنر تذهیب و خوشنویسی تبدیل شد. در این مرکز با استفاده از رنگهای طلایی، لاجوردی، شنجرفی، سبز، زرد و سفید تغییرات زیبایی را در این هنر ایجاد کردند. ابزار آن شامل قلممو، خط کش، پرگار و مهره است.
از ایران ۳ پرونده برای ثبت جهانی در هجدهمین نشست کمیته بینالدولی پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس بررسی میشود که شامل افطار و مراسم اجتماعی- فرهنگی آن (مشترک با آذربایجان، ترکیه و ازبکستان)، هنر تذهیب (مشترک با آذربایجان، تاجیکستان، ترکیه و ازبکستان) و جشن سده (مشترک با تاجیکستان) است.
پرونده «افطار و سنتهای فرهنگی ـ اجتماعی آن» به عنوان بیستوسومین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران که در پروندهای بین المللی و مشترک با کشورهای جمهوری آذربایجان، ترکیه و ازبکستان در هجدهمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس که در شهر کاسان، جمهوری بوتسوانا برگزار شد، در فهرست جهانی یونسکو قرار گرفت.
هجدهمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس که در شهر کاسان، جمهوری بوتسوانا در حال برگزاری است. ایران در این دوره از اجلاس سه پرونده مشارکتی «افطار و مراسم اجتماعی-فرهنگی آن» مشترک با جمهوری آذربایجان، ترکیه و ازبکستان، هنر تذهیب مشترک با جمهوری آذربایجان، تاجیکستان، ترکیه و ازبکستان و جشن سده را مشترک با تاجیکستان را برای ثبت در فهرست میراث ناملموس ارائه کرد، که پرونده تذهیب پیش از افطار رأی اعضای این کمیته را برای ثبت جهانی گرفت.
ایران پروند افطار را به همراه هنر تذهیب بهار سال ۱۴۰۱ برای بررسی در این دور از کمیته میراث ناملموس یونسکو فرستاده بود. این آیین و فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی وابسته به آن با شماره ۲۵۵۱ در تاریخ ۲۸ دی ۱۴۰۰ ثبت ملی شده است.
در معرفی پرونده افطار آمده است: در همه کشورهایی که در این پرونده عضو هستند، افطار توسط افرادی از هر گروه سنی، جنسیتی، متعلق به پیشینههای مختلف اجتماعی، فرهنگی و آموزشی که اسلام را به عنوان دین خود میشناسند و این عنصر را به عنوان دین خود میشناسند، اجرا و از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود. افطار در واقع بخش جداییناپذیر از فرهنگ و هویت آنهاست، چه آنهایی که روزه میگیرند و چه افرادی که روزه نمیگیرند.
مسلمانان در نهمین ماه قمری از صبح تا غروب از خوردن و آشامیدن خودداری میکنند. آداب افطار در پایان هر روز انجام میشود و در جوامع مسلمان سعادت و شادی را پس از روزی سخت به ارمغان میآورد.
انتهای پیام