سجایای اخلاقی و رفتاری امام جواد(ع)

حجت‌الاسلام محمد امیری، کارشناس دینی در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان با تبریک سالروز ولادت امام محمدتقی(ع)، گفت: امام محمد بن علی بن موسی مشهور به جوادالائمه(ع)، امام نهم شیعیان، سال 195 قمری در مدینه به دنیا آمدند و در آخر ذى‌القعده سال 220 هجری قمری به‌وسیله زهرى که همسرش ام‌الفضل به تحریک برادرش جعفر بن مأمون و به دستور عمویش معتصم عباسى به آن حضرت خورانید، مسموم شدند و به شهادت رسیدند.

وی با بیان اینکه امام جواد(ع) هنگام شهادت تنها 25 سال سن داشتند و جوان‌ترین امامان شیعه بودند، افزود: پیکر پاک امام در کنار جد بزرگوارشان حضرت موسی بن جعفر(ع) در قبرستان قریش در بغداد به خاک سپرده شد. بارگاه ملکوتی این دو پیشوای معصوم به کاظمین معروف است و هم‌اکنون زیارتگاه و کعبه آمال شیفتگان حق و دوستداران مکتب امامت و ولایت است.

این کارشناس دینی اضافه کرد: امام جوادالائمه(ع) که به‌عنوان برکت اعظم از ایشان یاد شده است، در مقابله با طاغوتیان زمان آنچنان مصمم بود که در جوانی به درجه رفیع شهادت نائل شد و تأسی از این امام همام برای نسل جوان ما بسیار آموزنده است.

وی با بیان اینکه این امام همام ملقب به «جواد» و «ابن‌الرضا» بودند و ملقب شدن ایشان به جواد را به‌دلیل کثرت بخشش و احسان امام دانسته‌اند، افزود: در منابع شیعی، مناقب و کرامات متعددی همچون سخن گفتن هنگام تولد، طی‌ُالارض، شفا دادن بیماران و استجابت دعا برای امام جواد(ع) نقل شده است.

امیری با اشاره به اینکه از دیگر القاب امام جواد(ع) می‌توان به «تقی، زکی، قانع، رضی، مختار، متوکل، مرتضی و منتجب» اشاره کرد و گفت: مهمترین لقب ایشان «جواد» است و ایرانیان بیشتر این حضرت را با عنوان «جوادالائمه» می‌شناسند.

این کارشناس دینی با بیان اینکه «جواد» در لغت‌نامه به معنی بخشنده است و این لقب بخشندگی بسیار زیاد امام را نشان می‌دهد، ادامه داد: البته یکی از ویژگی‌های برجسته اهل‌ بیت پیامبراکرم(ص) بخشش در راه خدا و برای جلب رضایت پروردگار و کمک‌ به نیازمندان است که این ویژگی در امام نهم ما بسیار دیده شده است.

وی در بخشی از سخنانش با بیان اینکه مدیریت جهادی در زندگی بهترین راه‌حل غلبه بر مشکلات هم در بُعد علمی، اخلاقی، تربیتی،  فرهنگی، معنوی و هم در بُعد پیشرفت‌های مادی است که حضرت هم در این زمینه‌ها سنگ تمام گذاشتند، گفت: شرایط خاص امام جواد(ع) در سنین کودکی، نوجوانی و جوانی درس‌های عملی بزرگی برای جوانان امروز جامعه ماست که با شناخت و بررسی زندگی حضرت، متوجه می‎شویم که می‌توان در سخت‌ترین شرایط صبورترین انسان شد و در مشکل‌ترین حالت زندگی سعه‌صدر داشت، چون خداوند قدرت و اراده‌ای به انسان عطا کرده که می‌تواند با تحمل، صبر، بردباری، جهاد و تلاش تمام این بن‌بست‌ها را بشکند و به اهداف خود دست یابد.

امام جواد(ع)؛ نمونه‌ای کامل از صفات و فضائل اخلاقی‌

امیری با بیان اینکه امام نهم نمونه کامل صفات و فضائل اخلاقی‌ هستند، اظهار کرد: صفات فردی امام جواد(ع) عبارت است از وقار و متانت، شجاعت، پرهیزکاری، نیکوکاری، وفادار، منزه از عیب، راهنمای امت، پاکیزه، وارث امامان، گنج رحمت، منبع حکمت، پیشرو برکت، اخلاص، حجت والامقام، کلمه والا، دعوت‌کننده خلق به حق، راهنمای امت، مفسر قرآن، یاور دین، پیشوای امت، حجت بر بندگان، مقتدا و هدایت‌گر، خشوع و فروتنی؛ و ویژگی‌های اخلاق اجتماعی حضرت را هم می‌توان در صبر، مدارا، دوراندیشی، خدمت به خلق خدا، نیکوکاری، انفاق و بخشش خلاصه کرد.

وی از حریت و آزادگی به‌عنوان یکی از ویژگی‎های مهم امام جواد(ع) یاد کرد و افزود: آن بزرگواران هیچ‌گاه تسلیم ظلم و ستم نمی‌شدند و حاضر بودند در این راه تمام سختی‌ها را تحمل کنند که این ویژگی الگویی برای ماست که در هیچ زمانی ظلم و ستم را قبول نکنیم و با آزادگی، اعتقادات و مبانی خودمان را مطرح کنیم و تسلیم فتنه‌ها و توطئه‌های دشمنان نشویم.

این کارشناس دینی با بیان اینکه امام جواد(ع) نه تنها بسیار اهل جود و بخشش بود بلکه همانند جد بزرگوارش امام علی(ع) خیلی ساده و به دور از تشریفات زندگی می‌کرد و با فقیران هم‌غذا می‌شد و به عیادت و دلجویی از بیماران می‌رفت، اظهار کرد: امام رضا(ع) وقتی به دعوت مامون به خراسان آمده از امام جواد غافل نبوده و از خراسان برای ایشان نامه‌ای فرستاده و در این نامه به فرزند عزیزش نوشته بودند: «من به دلیل حقی که بر تو دارم، از تو می‌خواهم هرگاه تصمیم به خارج شدن از منزل داری، از در بزرگ داخل و خارج شوی. هنگامی که سوار مرکب خود می‌شوی، همراه خود طلا و نقره بردار و هر کس از تو درخواست کمک نمود، به او نیکی کن.» (کلینی، الکافی، ج4، ص43)

وی با اشاره به مناظراتی که امام جواد(ع) با دانشمندان فرقه‌ها و مذاهب مختلف داشتند، ادامه داد: اینکه چگونه یک نوجوان می‌تواند در مناظرات و بحث‌های مختلف اسلامی و فکری با دانشمندان آن زمان، آنان را مغلوب کند، کرامتی بزرگ و علامتی بر حقانیت امامت ایشان بود.

امیری افزود: امام جواد(ع) با وجود کوتاهی دوران حیات و امامت، شاگردان بزرگی را تربیت کردند که از جمله آنها می‎توان از حضرت عبدالعظیم حسنی، علی بن مهزیار اهوازی، فضل بن شاذان نیشابوری، محمد بن سنان زاهری، ابونصر بزنطی کوفی و دعبل خزاعی نام برد.

وی گفت: امام جواد(ع) در طول زندگی خود بسیاری از اندیشه‌های انحرافی و باطلی که در جامعه پیدا شده بود را به چالش جدی کشید و دوباره آموزه‌های قرآنی و معجزات و بیانات روشنگر و بصیرت‌بخش آن را زنده کرد و مردم را به صراط مستقیم دعوت کرد تا از مسیر انحرافی که پس از سقیفه توسط ابوسفیان و معاویه و منافقانی از صحابه شکل گرفته بود، باز دارد و راه حقیقت و روشن را نشان دهد.