دین مسیر بهره‌وری است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های کشور در اجلاس رؤسای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری با موضوع «نظام ارتقای بهره‌وری در آموزش عالی (ناب)» که امروز، چهارم بهمن در دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد آغاز به‌کار کرد و تا ۶ بهمن ادامه دارد، مراسم اظهار کرد: دین آمده تا ما در مسیر بهره‌وری قرار بگیریم و تمام امکانات را در عالی‌ترین مراتب بدون ذره‌ای اتلاف در مجموعه منابع به سمت هدف به کار بگیریم و از این جهت امیرالمؤمنین(ع) یکی از برترین الگوها هستند.

وی بیان کرد: با مراجعه به منابع دینی درمی‌یابیم تمام قالب‌هایی که در شکل‌‎های مختلفی برای بندگی به ما ارائه شده، می‌خواهد یک حرف را به ما بزند و آن اینکه منابع محدود است و مسیر طولانی است و برای رسیدن به هدف بلند و متعالی این منابع را به بهترین وجه به کار بگیر و انواع توصیه‌های دین و مطالباتی که به ما یاد داده‌اند از خداوند بخواهیم نیز در همین مسیر است. از آن جمله مضمون سخن امام زین‌العابدین(ع) است که می‌فرماید: «ان الله لا یواخذ عبده الا علی فرصته ... خداوند حسابی که از بنده می‌گیرد به اندازه فرصتی است که به او داده است». البته این فرصت، تنها زمان نیست.

رستمی به سخنی از پیامبر اسلام(ص) اشاره کرد و گفت: «یا اَباذَرٍّ؛ اِحْفَظْ ما اُوصیكَ بِهِ تَكُنْ سَعیداً فىِ‌الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ. یا اَباذَرٍّ، نِعْمَتانِ مَغْبوُنٌ فیهِما كَثیرٌ مِنَ النّاسِ: الصِّحَةُ وَالْفَراغُ. یا اَباذَرٍّ، اِغْتَنِمْ خَمْساً قَبْلَ خَمْس، شَبابَكَ، قَبْلَ هِرَمِكَ وَصِحَتَكَ قَبْلَ سُقْمِكَ وَ غِناكَ قَبْلَ فَقْرِكَ وَ فَراغَكَ قَبْلَ شُغْلِكَ وَ حیوتَكَ قَبْلَ مَوْتِكَ اى ابوذر؛ به نصیحت من عمل كن تا در دو جهان سعادتمند گردى. اى ابوذر؛ بسیارى از مردم در مورد دو نعمت مغبون هستند و از آن قدردانى نمى‌كنند: یكى نعمت تندرستى و دیگرى نعمت فراغت (و آسایش. اى ابوذر؛ پیش از آنكه پنج چیز به تو روى آورد، پنج چیز را غنیمت شمار: جوانى را پیش از پیرى، تندرستى را پیش از بیمارى، توانگرى را پیش از پریشانى، فراغت را پیش از گرفتارى و زندگى را پیش از مرگ».

وی با بیان اینکه این نکته در قرآن کریم نیز به ما تذکر داده شده است، به قرائت آیه‌های 99 و 100سوره مؤمنون پرداخت و گفت: «حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ رَبِّ ٱرۡجِعُونِ؛ آنگاه كه مرگ به سوى كسى از آنان آيد، گويد: پروردگارا،مرا بازگردان». برخی انسان‌ها هنگام مرگ متوجه می‌شوند که چه فرصت‌هایی داشتند و از آن استفاده نکرده‌اند و «لَعَلِّی أَعْمَلُ صالِحاً فِیما تَرَکْتُ کَلاّ إِنَّها کَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى یَوْمِ یُبْعَثُونَ؛ باشد كه در سرايى كه [آنجا كارهاى نيك را]فروگذار كرده‌ام، كار نيك انجام دهم، چنين نيست بى‌گمان آن سخنى است كه او آن را مى‌گويد و فرا رويشان تا روزى كه برانگيخته مى‌شوند برزخى است»، این اتمام فرصت گاهی با پایان دوره مسئولیت ما و گاه با پایان عمر است و در آن لحظه چه قرار است بگویید.

رستمی با اشاره به سخن حضرت علی(ع) اظهار کرد: ایشان در این لحظه فریاد شوق و پیروزی و نشاط سر می‌دهد « فُزْتُ وَ رَبِّ الْکَعْبَه؛ به پروردگار کعبه سوگند، رستگار شدم‏» و در پاسخ به این پرسش که رسیدن به این چنین رستگاری ممکن است، باید گفت بلی، این رستگاری به معنی بهره‌مند بودن و استفاده درست از فرصت‌هاست. 

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های کشور ادامه داد: در زیارت امین الله آمده است: «اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ نَفْسِي مُطْمَئِنَّةً بِقَدَرِكَ رَاضِيَةً بِقَضَائِكَ»؛ عالی‌ترین بهره‌وری از آنچه دارم را در این موقعیت‌ها قرار بده و وجود من را راضی و مطمئن به تصمیمات خود قرار بده، دارای ولع و شوق به سمت جلب رضایت خودت قرار بده، محب دوستان خود قرار بده و محبوب در آسمان‌ها و زمین قرار بده. انسان باید در این نقطه قرار گیرد و اینکه چگونه باید به این نقطه رسید، باید دانست که مسیر دینداری و بندگی خدا برای قرار گرفتن در این تراز است.

وی به دعای مکارم الاخلاق امام سجاد(ع) اشاره و اظهار کرد: « بَلِّغْ بِإِیمَانِی أَکمَلَ الْإِیمَانِ أَفْضَلَ الْیقِینِ، وَ انْتَهِ بِنِیتِی إِلَی أَحْسَنِ النِّیاتِ، وَ بِعَمَلِی إِلَی أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ. اللَّهُمَّ وَفِّرْ بِلُطْفِک نِیتِی، وَ صَحِّحْ بِمَا عِنْدَک یقِینِی، وَ اسْتَصْلِحْ بِقُدْرَتِک مَا فَسَدَ مِنِّی. ایمانم را به درجه کامل‌ترین ایمان رسان، و یقینم را برترین یقین گردان... » همچنانکه امام صادق(ع) فرموده است: «أَعْطِنِي بِمَسْأَلَتِي إِيَّاكَ جَمِيعَ خَيْرِ الدُّنْيَا وَ جَمِيعَ خَيْرِ الْآخِرَةِ ... وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ یَا کَرِیمُ».

رستمی خطاب به رؤسای دانشگاه‌ها گفت: شما فرصت پدری دانشجویان، اساتید و مجموعه دانشگاه را بر عهده گرفته‌اید که مسئولیت سنگینی است، چنانکه امام علی(ع) به کارگزارانش می‌فرماید: «إِنَّ عَمَلَكَ لَيْسَ لَكَ بِطُعْمَةٍ وَ لَكِنَّهُ فِي عُنُقِكَ أَمَانَةٌ ... حكمرانى براى تو طعمه نيست، بلكه امانتى است بر عهده‌‏ات».

وی با مقایسه قدرت ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی و میزان رشد و گسترش آن بیان کرد: امروز قدرت‌های استکباری پرهیز می‌کنند از بیان این که وارد جنگ نیابتی با ایران شوند، در حالی‌که آنان اهل صلح‌طلبی و رعایت حقوق بشر نیستند، غزه، تابلوی تمام عیار تمدن غرب و کودک‌کشی، محاصره، جنایت و ... است. یکی از صحنه‌های مهم، صحنه انتخابات است، از یک طرف راهبرد دشمن این است که اگر بتواند تعطیل ‌می‌کند و چون می‌داند که نمی‌تواند به پایین آوردن مشارکت و تبدیل کردن انتخابات به ضد انتخابات تبدیل می‌کند.

رستمی گفت: در نظرسنجی از کسانی‌که نمی‌خواستند در انتخابات شرکت کنند، سؤال شد چه کسی شما را به انتخابات دعوت کند، این کار را انجام می‌دهید که 49.2 درصد گفتند خانواده و 49.1 درصد گفتند اساتید که بدین معنا اولین رتبه پس از خانواده برای دعوت و جلب مشارکت و حضور در انتخابات، اساتید دانشگاه هستند، لذا باید برای این صحنه آماده شویم. انتخاب صحنه‌ای است که کارکرد چند جانبه دارد؛ تجلی اعمال حق مردم در کنار قدرت‌بخشی به مجلس و نظام، ایجاد امنیت برای کشور، ایجاد فرصت و نفوذ برای کارگزاران نظام در عرصه بین‌الملل و داخل.

انتظارمان این است که دانشگاه خلیفه الله تربیت کند

میرسامان پیشوایی، رئیس سازمان ملی بهره‌وری ایران نیز در این مراسم اظهار کرد: دغدغه اصلی ما موضوع پیشرفت و توسعه کشور است و آنچه امروز دشمن نیز بر آن سرمایه گذاری کرده همین موضوع است. در واقع دشمن با علم کردن موضوع ناکارآمدی به‌ویژه در حوزه اقتصادی سعی دارد به کشور فشار بیاورد، لذا نام‌گذاری سال‌های گذشته حول اقتصاد و رشد آن بوده است.

وی با اشاره به اینکه رشد اقتصادی از دو مجرا بیشتر اتفاق ‌افتد، بیان کرد: رشد اقتصادی یا مبتنی بر ترزیق نهاده و سرمایه است و یا بهره‌وری از منابع و خلق ارزش افزوده. امروز تکلیف بزرگی داریم که براساس سیاست‌های کلی برنامه هفتم باید اجرا شود که در ابتدای آن آمده است «هدف کلی و اولویت اصلی برنامه هفتم، تحقق رشد اقتصادی هشت درصدی با تأکید بر افزایش بهره‌وری کل عوامل تولید است» و چهار عامل مدیریت، سرمایه، منابع انسانی و فناوری نامبرده شده است و اگر می‌خواهیم این مطالبه رهبر انقلاب در حوزه رشد اقتصادی محقق شود، باید نسبت به این موضوع بازنگاهی داشته باشیم.

رئیس سازمان ملی بهره‌وری ایران گفت: معنای بهره‌وری این است که از منابعی که در اختیارمان است به بهترین نحوی طوری استفاده کنیم که ارزش بیشتری برای جامعه خلق شود و هر کس در هر جایگاهی که هست، باید این موضوع را دنبال کند.

وی با اشاره به ویژگی پیامبر(ص) از زبان علی(ع) بیان کرد: «کان رَسُول اللّه (ص) خَفیفُ الْمَؤُونَةٌ» منطق بهره‌وری در دین ماست و مطالبه رهبری و اولویت کشور است، بنابراین بهره‌وری از جمله موضوعاتی است که هم راهبردی است و هم فوریت دارد و در راستای تحقق بهره‌وری، باید یک جامعه کوثری به معنای خیر کثیر، مصرف کم و خروجی زیاد داشته باشیم.

پیشوایی با ارائه مثال‌هایی از اسراف انرژی که از راه بهره‌وری می‌توان از آن پیشگیری کرد، بیان کرد: به شهادت تجربه و علم، بهره‌وی دو ریشه بیشتر ندارد، یا از طریق نظام تدبیر درست به دست می‌آید یا از طریق نفوذ نوآوری و فناوری و باید دید آموزشی که داده می‌شود و پژوهشی که انجام می‌شود تا چه میزان در راستای نیازهای ارتقای بهره‌وری کشور است.

رئیس سازمان ملی بهره‌وری ایران تأکید کرد: علم لاینفع مانند شیطان است و سوال این است که ما چقدر علم لاینفع در دانشگاه‌هایمان داریم. علم اگر علم مفید باشد، باید خودش را در ارتقای نظام بهره‌‎وری کشور نشان دهد، لذا شاخص نهایی نظام علم، تحقیقات و فناوری کشور چیزی جز رشد مبتنی بر بهره‌وری نیست.

وی با اشاره به پژوهشی که در سازمان ملی بهره‌وری ایران انجام شده است، اظهار کرد: محاسبات ما در شاخص بهره‌وری نیروی کار نشان می‌دهد که با افزایش مدرک تحصیلی به همان میزان بهره‌وری نیروی کار افزایش نمی‌یابد، البته این موضوع ریشه‌های مختلفی دارد  که از جمله آن می‌توان عدم تطابق آموزش‌ها با نیاز بازار کار و عدم کارایی مناسب بازار را نام برد و در نتیجه بهره‌وری نیروی انسانی با مدرک رابطه مستقیم پیدا نکرده است.

پیشوایی گفت: افق و چشم‌انداز غرب از نیروی کار به سمت منبع انسانی و بعدتر به سرمایه انسانی تغییر کرده است. افق‌های ما در انقلاب اسلامی بسیار بالاتر است و ما نگاهمان به انسان خلیفه الله است و انتظارمان این است که دانشگاه ما خلیفه الله تربیت کند و باید برای آن برنامه داشته باشیم. در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی هفت محور ناظر به گام دوم آمده است که اولین محور آن علم و فناوری است و انتظار رهبر ما این است که دانایی که در گام اول محقق شد، در گام دوم تبدیل به توانایی شود، یعنی همان تبدیل علم به ثروت و ارزش ملی.