سعادتمندان و شقاوتمندان در سرای آخرت

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری صاحب تفسیر مشکاة و مفسر قرآن، در نشست مجازی که امروز 9 تیرماه، با موضوع «انسانها در قیامت» برگزار شد، اظهار کرد: هنگامی که انسان‌ها پا به قیامت می‌گذارند، دو گروه می‌شوند، بعضی از آن‌ها شقی و بعضی سعید هستند و قرآن گروه سومی را مطرح نمی‌کند. خداوند در آیات ۱۸ و ۱۹ سوره «بلد» فرموده است: «أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَة؛ وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا هُمْ أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ؛ که آنها اهل یمین و سعادتند (و نامه عمل به دست راست گیرند)؛ و آنان که به آیات ما (قرآن و دیگر کتب آسمانی) کافر شدند آنها اهل شومی و شقاوتند (نامه عمل به دست چپ دارند.)»

وی بیان کرد: برخی افراد در اینجا سؤالی مطرح می‌کنند و آن این است که در دورترین نقاط جهان انسان‌هایی را مشاهده می‌شوند که نه نشانه‌های زندگی سعادتمندانه در منش آن‌ها موج می‌زند و نه نشانه‌های شقاوت را در زندگی آن‌ها به طور کامل می‌توان یافت. برای نمونه برخی انسان‌ها در سن کودکی از دنیا می‌روند و برخی افراد نیز دیوانه و مجنون هستند و تکلیف از آن‌ها ساقط است. همچنین برخی از افراد بی‌ایمان کسانی هستند که اساساً از اسلام و آموزه‌های قرآن بی‌خبرند و بی ایمانی‌شان نه به خاطر لجاجت و دشمنی، بلکه از سر بی‌خبری و ناآگاهی است. اما همان طور که بیان شد، انسان‌ها در سرای آخرت یا جزو سعادتمندان هستند، یا در زمره شقاوتمندان قرار دارد. 

انصاری گفت: بر مبنای برخی روایات، انسان‌هایی که به خاطر استضعاف فکری و جهل و ناآگاهی، حجت بر آن‌ها تمام نشده و مؤمن و مسلمان نیستند نیز سرانجام به دو گروه سُعدا و اشَقیا تقسیم می‌شوند؛ زیرا خداوند در جهان آخرت شرایطی را برای آنان مهیا و حقیقت اسلام و قرآن را به آنان عرضه می‌کند و از آنان می‌خواهد به این کتاب نورانی و دین مبین ایمان بیاورند. آن دسته از انسان‌هایی که ایمان می‌آورند، در زمره «سُعَداء » و آن دسته که ایمان نمی‌آورند و حقیقت درونی خود را برملا می‌کنند در زمره «أشَقیاء » قرار می‌گیرند.

این مفسر قرآن ادامه داد: خداوند در قیامت، تمام تشریفات حقوقی را برای دادرسی انسان‌ها پیاده می‌كند و در آن روز، که قرآن به عنوان كتاب قانون به میان آورده می‌شود، 6 شاهد دیگر به صحنه می‌‌آیند و بر اعمال تمامی انسان‌ها گواهی می‌دهند و آنگاه خداوند اعمال آنان را به قضاوت می‌نشیند.

وی در خصوص گواهی‌دهندگان تصریح کرد: خداوند در آیه ۴۶ سوره «یونس» فرموده است: «وَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا يَفْعَلُونَ؛ و اگر ما بعضی از عقاب آن منکران را که وعده کردیم (در حیات دنیا) به تو نشان دهیم یا (به تأخیر افکنده و پیشتر از عقاب آنها) قبض روح تو کنیم باز بازگشت آنان در قیامت به سوی ماست، آن گاه خدا بر اعمال آنها گواه و آگاه است.» بنابراین اولین شاهد گواهی‌دهنده خداوند متعال است. دومین گروه پس از حضرت حق، فرشتگان الهی گواه اعمال‌اند. بعد از ایشان پیامبران و رسولان هر امتی، به شهادت می‌ایستند. اما پیامبر اسلام(ص) گواه گواهان است و نه‌تنها بر امت خود، كه بر همه انسان‌ها و امت‌ها شاهد است.

انصاری افزود: گروه چهارم ائمه معصوم(ع)هستند که از شاهدان قیامت‌ محسوب می‌شوند. پنجمین شاهد، اعضای بدن انسان‌اند كه یک‌یک به سخن درمی‌آیند و بر كرده‌های آدمی شهادت می‌دهند. ششمین گروه هم شاهدان، زمین و زمان هستند. هر نقطه از زمین و هر جزء از زمان، فردای قیامت بر طاعت یا معصیت انسان‌ها زبان به شهادت خواهد گشود.