مهمترین تکلیف انسان در مجلس گناه

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة و مفسر قرآن کریم، در نشست مجازی که امروز ۱ آذرماه، با موضوع «مجلس گناه» برگزار شد، اظهار کرد: در جايی که آدمی توان زدودن گناه را ندارد، مهم‌ترين وظیفه‌ای که دارد ترک آن صحنه است. خداوند متعال به نبی مکرم اسلام(ص) می‌فرمايد: «إِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِي آيَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ‏؛ ای پيامبر، هنگامی که ديدی جمعی نشسته‌اند و با گستاخی و بی‌شرمی درباره خداوند و اوليای او سخن می‌گويند، اگر نمی‌توانی در اين وضعيت تغييری ايجاد کنی، وظيفه داری که برخيزی و از آنجا بيرون بروی. تو با ماندنت در آنجا گويا ايمان و شخصيت خودت را در اختيار آن‌ها قرار می‌دهی، پس بايد که از آن جمع بگريزی.»

وی ادامه داد: اين توصيه برخلاف نظر کسانی است که در جمع به گناه‌آلوده‌ای می‌نشينند و به گفتار سخيفانه مسخره‌کنندگان گوش می‌دهند و رفتار نادرست آن‌ها را مشاهده می‌کنند. وقتی هم که به آن‌ها گفته می‌شود بهتر است اين مکان را ترک کنيد، می‌گويند: ايمان و شخصيت من قوی‌تر از آن است که اين چيزها روی من تأثير منفی بگذارد. روشن است که اين افراد از تأثيرگذاریِ قهری ديگران بر روی خودشان ناآگاه‌اند و نمی‌دانند که افکار و رفتار اطرافيان خواهی نخواهی بر روی آدمی تأثير می‌گذارد. بنابراين در جايی که آدمی نمی‌تواند با گناه مبارزه کند و وضعيتی ناپسند را تغيير دهد، بايد از آنجا بگريزد و آن مکان را ترک کند.

انصاری گفت: غفلت، مفهومی نسبی و ذومراتب است. یعنی ممکن است کسی به غفلتی بسیار سنگین دچار باشد که همین غفلت بنیاد هستی او را برکَنَد و ممکن است انسانی مراتب ضعیف‌تری از غفلت را داشته باشد. اما برای انسان متقی غفلت ضعیف و قوی حکم یکسان دارد. او با هر غافلی که معاشرت کند و در مجلس او بنشیند، باز هم در صنف و سنخ او قرار نمی‌گیرد و صفت ذکر را از دست نمی‌دهد.

این مفسر قرآن کریم ادامه داد: غافل کسی است که اصلی‌ترین مسائل زندگی‌اش را از یاد برده است. نه می‌داند کیست و نه می‌داند کجاست، نه از وظیفه‌اش باخبر است و نه از مقصد پیش رویش اطلاعی دارد. لذا انسان باید آگاه باشد و در مجلس گناه وارد نگردد تا غفلت بیشتری دامن‌گیر آنها نشود. 

وی تصریح کرد: تقوا به منزله پیشگیری و توبه به مثابه درمان است و همیشه پیشگیری از درمان نیکوتر است. اگر آدمی مرتکب گناه شود، حتی پس از توبه، گاه آثاری از تیرگی بر قلب و جانش باقی می‌ماند. کمترین اثر باقی‌مانده از گناه خاطره آن است، خاطره‌ای که بازخوانی‌اش ممکن است آدمی را مجدداً به ورطه گناه بکشاند. بنابراین باید از ابتدا سامانه ذهن و ضمیر را با عبادت خالصانه خداوند، تفکر و تدبر در آیات و اندیشه‌ورزی در نعمت‌های او تقویت کرد تا گذرگاه‌های ورود وسوسه‌های شیطان در قلب و جان هرچه بیشتر مسدود شوند و آدمی تا حد امکان از ورطه گناه دور بماند.