تربیت، بهعنوان یکی از مهمترین ارکان شکلدهنده به شخصیت انسانها، در اسلام و قرآن کریم از جایگاه ویژهای برخوردار است و در آیات الهی و روایات معصومین، همواره بر اهمیت تربیت درست تأکید شده و بهویژه نقش خانواده، آموزش و پرورش و رسانهها بهعنوان نهادهای مؤثر در این فرایند مورد توجه قرار گرفته است.
تعلیم و تربیت اسلامی نظامی جامع و کامل است که تمام ابعاد وجودی انسان را مورد توجه قرار داده است. در فرآیند تعلیم و تربیت اسلامی جسم و روان، حیات دنیوی و اخروی، جامعه و فرد باید به یک میزان پرورش یابند و هیچیک نباید به بهای دیگری نادیده گرفته شود و آنچه هدف تعلیم و تربیت اسلامی است حقیقتجویی و حصول رستگاری است و این مسئله جز از طریق تعلم و تعقل در کنار تزکیه حاصل نمیشود.
به مناسبت هشتم اسفندماه روز امور تربیتی و تربیت اسلامی، خبرنگار ایکنای خراسان رضوی با حجتالاسلام والمسلمین سیدجعفر موسوینسب، پژوهشگر دینی گفتوگویی انجام داده است که در ادامه میخوانیم:
نسل امروز بیش از هر زمان دیگری به معارف الهی و آموزههای اسلامی نیازمند است و اگر خانوادهها توانایی و دغدغه برنامهریزی صحیح در این زمینه را پیدا کنند، میتوانند بسیاری از مشکلات و آسیبهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را که جامعه با آنها مواجه است، کاهش دهند یا حتی ریشهکن کنند. متأسفانه در حال حاضر، جامعه ما با چالشهای مختلفی روبرو است که از ناتوانی در مواجهه با تربیت اسلامی در نهادهای مختلف نشئت میگیرد و این در حالی است که توجه به تربیت اسلامی در این شرایط نهتنها امری ضروری است، بلکه باید بهعنوان یک سرمایهگذاری بلندمدت در جهت پیشرفت و استحکام پایههای جامعه شناخته شود و در صورتی که جامعه قادر باشد با تکیه بر آموزههای قرآن و سیره معصومین(ع)، برنامههای تربیتی را بهدرستی در نهادهای مختلف پیادهسازی کند، قطعاً شاهد نتایج مثبت و آیندهای روشن خواهیم بود.
امروزه نیازهای نسل جدید کاملاً مشخص و واضح است، نسل جوان با فضای پیچیدهای روبهرو است که در آن ارزشها و آموزههای اسلامی از سوی رسانهها و فرهنگ غربی تحت تأثیر قرار گرفته است و در چنین شرایطی، اگر فرزندان در خانوادهها رها شوند و هیچگونه نظارتی بر رفتار و تربیت آنها وجود نداشته باشد، یا در مدارس تربیت اسلامی بهطور مؤثر پیادهسازی نشود، قطعاً با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد، خانوادهها و مدارس باید در این مسیر نقش خود را ایفا کنند و برنامهریزیهای دقیق و جامع برای آموزش اصول تربیتی اسلامی داشته باشند.
تربیت اسلامی تنها در محیط خانه خلاصه نمیشود و آموزش و پرورش بهعنوان نهاد اصلی پرورش نسل آینده، باید برنامههای درسی و آموزشی خود را بهگونهای طراحی کند که بر اساس اصول تربیت اسلامی باشد. در این زمینه، رسانهها و بهویژه صدا و سیما نیز باید نقش فعالتری ایفا کنند تا از تأثیرات منفی فرهنگ غربی بر جوانان و نوجوانان کاسته شود. اهمیت این موضوع بهویژه در دوران کنونی که فناوری و رسانهها بخش عمدهای از زمان فرزندان را به خود اختصاص دادهاند، دوچندان است.
یکی از بزرگترین چالشهایی که در مسیر تربیت اسلامی نسل آینده وجود دارد، مواجهه با فرهنگ غرب است که بهطور جدی در تلاش است ارزشها و اصول اسلامی را ضعیف کند، ابزارهای متنوعی همچون ماهواره، فضای مجازی و شبکههای اجتماعی بهعنوان ابزارهایی برای نفوذ فرهنگی عمل میکنند و بسیاری از جوانان و نوجوانان را بهراحتی در معرض آسیب قرار میدهند.
بهویژه با گسترش استفاده از اینترنت و شبکههای اجتماعی، والدین باید هوشیار باشند و به هیچ عنوان فرزندان خود را در این فضا رها نکنند، اگر خانوادهها و نهادهای آموزشی نتوانند در این خصوص بهدرستی وارد عمل شوند، آسیبهایی جدی به تربیت نسل جدید وارد شده که اثرات آن در آینده بر جامعه نمایان خواهد شد که برای مقابله با این چالشها، باید برنامهریزی دقیق و همهجانبهای انجام شود تا فرهنگ اسلامی با تمامی زیباییها و آموزههایش در جامعه جایگاه ویژهای پیدا کند.
پدران و مادرانی که قصد دارند فرزندانی با تربیت اسلامی و اخلاقی تربیت کنند، باید آگاهی و دانش لازم را در این زمینه کسب کنند. برگزاری دورهها و کلاسهای آموزشی برای والدین بهویژه در زمینه روشهای تربیت فرزندان و آگاهی از آسیبهایی که آنها را تهدید میکند، میتواند نقش بسیار مهمی در جلوگیری از مشکلات تربیتی و اجتماعی ایفا کند، این دورهها باید بهگونهای طراحی شوند که والدین با ابزارهای مدرن و مؤثر برای مقابله با چالشهای تربیتی آشنا شوند و بتوانند به بهترین نحو ممکن از آنها استفاده کنند.
در پایان، باید تأکید کنیم که تربیت اسلامی تنها یک وظیفه فردی نیست، بلکه یک وظیفه اجتماعی است و اگر جامعه، خانوادهها، نهادهای آموزشی و رسانهها بتوانند همگام با یکدیگر در مسیر تربیت صحیح و اسلامی نسل آینده حرکت کنند، آیندهای روشنتر و جامعهای سالمتر خواهیم داشت. این مسیر بهویژه در شرایط فعلی که با چالشهای بزرگ اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی روبهرو هستیم، از هر زمان دیگری ضروریتر به نظر میرسد.
انتهای پیام