یک پژوهشگر در حوزه هنر اسلامی:
گسترش عدالت فرهنگی از ویژگی‌های هنر انقلاب اسلامی است
نجمه قرایی ترشیزی گفت: گسترش عدالت فرهنگی یکی از ویژگی‌های هنر انقلاب اسلامی است و این هنر توانست دسترسی به هنر و فرهنگ را برای اقشار مختلف جامعه فراهم کند، به‌طوری‌که این امر باعث شد تا هنر از یک ابزار نخبگانی به یک وسیله عمومی و مردمی تبدیل شود.
هنر انقلاب اسلامی، سبک خاصی از هنر است که در دهه اول انقلاب ایران و در دامن ارزش‌ها و باورهای اسلامی که انقلاب را به ثمر رساند و نیز با الهام از مضامین فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایران، در آن دوره خاص شکل گرفت. خبرنگار ایکنای خراسان‌رضوی به‌مناسبت هفته هنر انقلاب اسلامی که از 20 تا 27 فروردین‌ماه است گفت‌وگویی با نجمه قرایی ترشیزی، پژوهشگر در حوزه هنر اسلامی انجام داده است که در ادامه می‌خوانیم.ایکنا _ هنر انقلاب اسلامی چه تحول بنیادین در حوزه‌های مختلف هنری ایجاد کرده است؟
پس از انقلاب 57 هنر جایگاهی فراتر از یک موضوع زیبایی‌شناختی یافت و هنر انقلاب اسلامی توانست به‌عنوان یک وسیله فرهنگی و اجتماعی برای انتقال پیام‌ها و ارزش‌های انقلاب شناخته شود و به‌عنوان یک جریان فرهنگی، توانسته است در حوزه‌های مختلف هنری تحولی بنیادین ایجاد کند، این هنر نه تنها به بازتاب ارزش‌های دینی و ملی پرداخته، بلکه بستری برای نوآوری و خلاقیت هنرمندان نیز فراهم کرده است.
در حوزه‌های سینما، ادبیات و شعر، نقاشی و هنرهای تجسمی و موسیقی و مجسمه‌سازی پس از انقلاب شاهد تغییرات شگرفی هستیم، به‌طوری‌که این هنر توانسته است به‌عنوان پلی میان فرهنگ سنتی و مدرن عمل کند و مفاهیمی چون عدالت، مقاومت و ایثار و معنویت را به شکلی خلاقانه به تصویر بکشد.
در خصوص نقش اجتماعی هنر انقلاب اسلامی نیز می‌توان گفت این هنر به‌عنوان یک زبان مشترک توانسته است مردم را در مسیر اهداف انقلاب متحد کند و در قالب‌های مختلفی مانند موسیقی، نقاشی، سینما و ادبیات، پیام‌های انقلاب را به جامعه منتقل کرده است، همچنین به‌عنوان یک پدیده فرهنگی، توانسته پیام‌های دینی و اسلامی را به شیوه‌ای نوآورانه منتقل کند.
ایکنا _ از مهم‌ترین ویژگی‌های هنر انقلاب اسلامی چیست؟
استفاده از مضامین مذهبی همچون شهادت، ایثار، مقاومت و عدالت که در قالب‌های هنری با زبان بصری و کلامی، پیام‌های معنوی را به مخاطبان منتقل می‌کند، برای نمونه، در سینما، فیلم‌هایی با موضوع دفاع مقدس، ایثار و رشادت‌ها توانسته‌اند مفاهیم دینی و اخلاقی را در دل روایت‌های داستانی به تصویر بکشند، همچنین در عرصه موسیقی، سرودهای انقلابی و دینی که با مضامین امید، ایمان و مقاومت ساخته شده‌اند، توانسته‌اند الهام‌بخش نسل‌های مختلف باشند.
ما شاهد هستیم که سینما به ابزاری برای روایت داستان‌های مقاومت و عدالت‌خواهی تبدیل شد و فیلم‌هایی با مضامین انسانی و اجتماعی تولید شدند که توانستند نگاه جهانیان را به فرهنگ ایرانی جلب کنند، همچنین در حوزه ادبیات و شعر، نویسندگان و شاعران پس از انقلاب، با الهام از مفاهیمی چون ایثار و امید، آثاری خلق کردند که نه تنها بازتاب‌دهنده واقعیت‌های جامعه بودند، بلکه به تقویت هویت ملی نیز کمک کردند.
در حوزه نقاشی و هنرهای تجسمی نیز هنرمندان این حوزه با استفاده از رنگ‌ها و فرم‌های نوآورانه، توانستند پیام‌های انقلاب را به شکلی زیبا و تأثیرگذار به تصویر بکشند، در زمینه مجسمه‌سازی هم هنرمندان با خلق آثار نمادین و ماندگار، بازتاب‌دهنده هویت و ارزش‌های ملی شدند و مجسمه‌هایی که در اماکن عمومی نصب شدند، نمادی از مقاومت و افتخار ملی بودند.
همچنین در حوزه موسیقی، موسیقی انقلابی با استفاده از اشعار حماسی و آهنگ‌های پرانرژی، به ابزاری برای تقویت روحیه مردم و انتقال پیام‌های انقلاب تبدیل شد که این تأثیرات نشان‌دهنده عمق و گستردگی هنر انقلاب اسلامی است و جایگاهی فراتر از یک ابزار زیبایی‌شناختی دارد.
ایکنا _ در خصوص تأثیرات فرهنگی هنر انقلاب اسلامی توضیح دهید.
این هنر توانسته است به‌عنوان یک الگو برای سایر کشورها و جنبش‌های آزادی‌خواهانه عمل و با استفاده از نمادها و مفاهیم بومی فرهنگ ایرانی ـ اسلامی را به جهانیان معرفی کند. نوآوری و خلاقیت نیز یکی از ویژگی‌های برجسته هنر انقلاب اسلامی است و هنرمندان این دوره تلاش کرده‌اند با استفاده از ابزارهای مدرن، پیام‌های سنتی و دینی را به شکلی جذاب و قابل فهم ارائه دهند.
پایداری و ماندگاری نیز از ویژگی‌های مهم آثار هنری انقلاب اسلامی است و به دلیل ارتباط عمیق این آثار با ارزش‌های انسانی و اجتماعی، آنها توانسته‌اند ماندگار شوند و همچنان الهام‌بخش نسل‌های جدید باشند
هنر انقلاب اسلامی با ترکیب خلاقانه مضامین دینی و تکنیک‌های هنری، توانسته است نقشی مؤثر در ترویج ارزش‌های اسلامی نیز ایفا کند، همچنین توانست با استفاده از نمادها و مفاهیم مذهبی، هویت دینی را در کنار هویت ملی تقویت کند، این هنر به مردم یادآوری کرد ارزش‌های دینی و ملی می‌توانند در کنار هم به‌عنوان ستون‌های اصلی هویت عمل کنند.
گسترش عدالت فرهنگی نیز یکی دیگر از ویژگی‌های هنر انقلاب اسلامی است و این هنر توانست دسترسی به هنر و فرهنگ را برای اقشار مختلف جامعه فراهم کند، به‌طوری‌که این امر باعث شد تا هنر از یک ابزار نخبگانی به یک وسیله عمومی و مردمی تبدیل شود، از این‌رو این تأثیرات نشان‌دهنده نقش کلیدی هنر انقلاب اسلامی در شکل‌دهی به هویت فرهنگی و اجتماعی کشور است.
یکی دیگر از خصوصیات هنر انقلاب اسلامی تأکید بر هویت ملی و اسلامی است و تلاش کرده است عناصر فرهنگی ایرانی مانند طراحی‌های سنتی، اشعار مذهبی و باورهای دینی در آثار به‌کار گرفته شوند تا پیوندی میان فرهنگ و دین ایجاد کند که خوشنویسی، به‌ویژه در نوشتن آیات قرآن و اشعار دینی، نمونه بارزی از این ارتباط است.
هنر انقلاب اسلامی نه تنها در سطح داخلی بلکه در سطح بین‌المللی نیز تأثیرگذار بوده، به‌طوری‌که توانسته است پیام‌های عدالت‌طلبانه و مقاومت را به جهان عرضه و نقشی در معرفی فرهنگ اسلامی ایفا کند.
انتهای پیام 
