فرهنگ پهلوانی الگویی برای رفتارهای جوانمردانه و اخلاقی است

فرهنگ پهلوانی در ایران ریشه‌ای عمیق در تاریخ، ادبیات و سنت‌های اجتماعی دارد و این فرهنگ نه‌ تنها به قدرت جسمانی بلکه به اخلاق، جوانمردی، فداکاری و احترام به دیگران تأکید دارد. با توجه به اهمیت این فرهنگ در ایران و در بین ایرانیان، روز ۲۸ فروردین به‌عنوان روز فرهنگ پهلوانی در تقویم ایران ثبت‌ شده است و چه‌ بسا پهلوانان ایرانی از گذشته‌های دور به‌عنوان نمادهای شجاعت و انسان‌دوستی شناخته‌ شده‌اند که به همین مناسبت خبرنگار ایکنا از خراسان‌رضوی گفت‌وگویی با جواد روشندل، پژوهشگر فرهنگی داشته است که در ادامه می‌خوانیم.

 

 

جوانمردی و اخلاق از مهم‌ترین ویژگی‌های فرهنگ پهلوانی هستند و پهلوانان ایرانی همواره به اصول اخلاقی پایبند بوده و در برابر ظلم ایستادگی کرده‌اند. فرهنگ پهلوانی در تربیت اجتماعی ایرانیان نقش مهمی داشته و به ایجاد جامعه‌ای متعهد و مسئول کمک کرده است. 

 

نام‌گذاری روزی در تقویم برای پاسداشت فرهنگ پهلوانی، فرصتی برای گرامیداشت این میراث ارزشمند و معرفی بیشتر آن به نسل‌های جدید را فراهم می‌کند. این فرهنگ همچنان زنده است و در میان ورزشکاران و مردم ایران جایگاه ویژه‌ای دارد، به‌ طوری‌که ورزش زورخانه‌ای به‌عنوان یک ورزش سنتی با حرکات موزون و استفاده از ابزارهای خاص، نه‌ تنها جسم را تقویت می‌کند، بلکه روحیه پهلوانی را نیز پرورش می‌دهد. 

 

 

فرهنگ پهلوانی همچنان در جامعه امروز ایران تأثیرگذار است و در ابعاد مختلف اجتماعی، اخلاقی و ورزشی نقش مهمی ایفا می‌کند، این فرهنگ که ریشه در تاریخ و سنت‌های ایرانی دارد، به‌عنوان الگویی برای رفتارهای جوانمردانه و اخلاقی در میان مردم شناخته می‌شود. فرهنگ پهلوانی باعث الهام‌گرفتن بسیاری از ورزشکاران و افراد جامعه از اصول اخلاقی پهلوانی مانند احترام، انصاف و کمک به دیگران می‌شود و به تقویت همبستگی اجتماعی و ایجاد حس مسئولیت‌پذیری در میان مردم می‌انجامد. این فرهنگ در شعر، داستان‌ها و نمایش‌های ایرانی نیز بازتاب یافته و به‌عنوان بخشی از هویت ملی حفظ‌ شده است.

 

برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که فرهنگ پهلوانی از دوران باستان تا امروز رشد کرده و با مفاهیم مذهبی و ملی پیوند خورده است، به‌ویژه با آموزه‌های حضرت علی(ع) که به‌عنوان الگوی جوانمردی شناخته می‌شود، همچنین، تلاش‌هایی برای احیای این فرهنگ در جامعه صورت گرفته تا ارزش‌های اخلاقی آن همچنان زنده بماند.

 

این فرهنگ با مفاهیمی مانند جوانمردی، عدالت‌خواهی و فداکاری پیوند خورده و در دوره‌های مختلف تاریخی، از اساطیر گرفته تا دوران معاصر تأثیرگذار بوده است.

 

 

در ایران باستان، پهلوانان نه‌ تنها جنگجویانی قدرتمند بودند، بلکه نمادهای اخلاق و انسان‌دوستی محسوب می‌شدند که داستان‌هایی مانند رستم در شاهنامه فردوسی نمونه‌ای از این فرهنگ هستند. در دوره اشکانی و ساسانی سنت‌های پهلوانی با آیین‌های رزمی و اجتماعی ترکیب شدند و پهلوانان جایگاه ویژه‌ای در جامعه داشتند، همچنین با ورود اسلام به ایران، فرهنگ پهلوانی با آموزه‌های دینی پیوند خورد و مفاهیمی مانند جوانمردی و کمک به نیازمندان تقویت شد.

 

در  دوران امروز نیز فرهنگ پهلوانی در ورزش‌های سنتی مانند زورخانه‌ای و کشتی همچنان زنده است و در رفتارهای اجتماعی مردم هم دیده می‌شود و در هنر، ادبیات و ورزش جایگاه ویژه‌ای دارد.

 

راهکارهای عملی ترویج این فرهنگ، احترام به دیگران، حمایت از افراد نیازمند، رعایت انصاف در تعاملات روزمره، ترویج روحیه جوانمردی در مسابقات ورزشی و رعایت اصول اخلاقی در رقابت‌ها، معرفی فرهنگ پهلوانی به نسل‌های جدید از طریق مدارس، رسانه‌ها و برنامه‌های فرهنگی، مشارکت در فعالیت‌های خیریه و حمایت از افراد آسیب‌پذیر و حفظ سنت‌های ملی است.

 

فرهنگ پهلوانی که بر پایه جوانمردی، انصاف، احترام و فداکاری بنا شده، در شرایط کنونی بیش‌ از پیش مورد نیاز است، زیرا در دنیای پر چالش امروز، روحیه پهلوانی می‌تواند به ایجاد روابط سالم و پایدار میان افراد کمک کند و توجه به ارزش‌های اخلاقی پهلوانی مانند صداقت و عدالت می‌تواند در کاهش رفتارهای ناپسند اجتماعی مؤثر واقع شود.