مقاومت؛ بنیان نظم نوین جهانی
نماینده ولی فقیه در خراسانرضوی با تأکید بر اینکه مقاومت امروز به یک واقعیت انکارناپذیر در سطح جهانی تبدیل شده است، گفت: در آیندهای نهچندان دور، مقاومت بهعنوان مؤلفه اصلی نظم نوین جهانی، مبنای زندگی سیاسی ملتها در شرق و غرب عالم خواهد بود.
به گزارش ایکنا از خراسانرضوی، آیتالله سیداحمد علمالهدی، نماینده ولی فقیه در خراسانرضوی و امام جمعه مشهد، امروز ۲۶ آذرماه در افتتاحیه اولین همایش بینالمللی «الهیات مقاومت» که در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: مسئله مقاومت، صرفنظر از تمام مباحث و خصوصیاتی که در تبیین آن مطرح شده و میشود، امروز به یک واقعیت انکارناپذیر در جهان تبدیل شده است. ما امروز با حقیقتی روبهرو هستیم که در آیندهای نهچندان دور، مقاومت تشکیلدهنده نظم نوین جهانی خواهد بود و اساس زندگی سیاسی ملتهای جهان، در غرب، شرق، شمال و جنوب، بر مبنای مقاومت بنیانگذاری خواهد شد. علت این امر، توسعه و سیریناپذیری جریان استکبار در جهانخواری است.
وی افزود: توسعه ارتباطات در دنیا موجب شده است که جهان بهصورت یک دهکده واحد درآید و پذیرای نوعی مدیریت واحد و یکتا شود. بدیهی است که در فرآیند شکلگیری این مدیریت واحد، جریانهای استکباری و جهانخوار، حداکثر تلاش خود را بهکار میگیرند تا عهدهدار این مدیریت یکتاب جهانی شوند و ناچارند بر این مسیر اصرار بورزند؛ زیرا توسعه روزافزون ارتباطات، چنین اقتضایی را بهدنبال دارد. اگر قدرت استکباری در مسیر تصاحب این مدیریت جهانی اقدام نکند، طبیعتاً محکوم به حاکمیت و سلطه قدرت دیگری خواهد شد.
نماینده ولی فقیه و امام جمعه مشهد با بیان اینکه جریانهای استکباری که در رأس آنها آمریکای ناپاک قرار دارد، با تمام توان، شقاوت و سرسختی برای دستیابی به حاکمیت واحد جهانی تلاش میکنند، بیان کرد: اما چون این قدرتطلبی بر پایه ظلم و جنایات بنا شده است، ملتهای زنده جهان در برابر آن میایستند. این ایستادگی، پایداری و «نه» گفتن به توسعه استکباری، بهتدریج به یک فرهنگ عمومی در سراسر جهان تبدیل خواهد شد و به همین دلیل، مسئله مقاومت در آیندهای نزدیک، بهصورت یک نظم نوین جهانی تحقق خواهد یافت.
ضرورت پیشقدمی مسلمانان در جریان مقاومت
وی با تأکید بر اینکه شناخت ابعاد مقاومت نهتنها برای ملت ما، بلکه برای همه ملتهای جهان ضروری است، ادامه داد: از همه مهمتر، مسلمانان جهان باید در این عرصه پیشقدم باشند. ما باید جریان مقاومت را با مبانی شرعی و دینی خود پیوند بزنیم؛ بهعنوان یک اصل دینی در حوزه کلام و فقه، تا دنیای اسلام و مسلمانان جهان، مقاومت را بهعنوان یک وظیفه شرعی و باور دینی در میدان عمل دنبال کنند. در حقیقت، پیگیری جریان مقاومت از سوی کشورهای اسلامی و مسلمانان جهان، زمینهای گسترده برای فرج و ظهور ولیعصر(عج) فراهم خواهد کرد. بنابراین، مسئله مقاومت امروز برای ما در شمار مهمترین وظایف شرعی قرار دارد.
فقهالمقاومه؛ پیوند توحید و وجوب مقاومت
علمالهدی در رابطه با رونمایی از کتاب «فقهالمقاومه» بیان کرد: در این کتاب، یک بحث کلامی درباره مقاومت داریم. در این بحث کلامی به این نتیجه رسیدهایم که لازمه توحید، التزام به وجوب مقاومت است؛ بهگونهای که اگر کسی ملتزم به مقاومت نباشد، در اعتقاد توحیدی خود دچار مشکل خواهد شد. این نکته، با وجود آنکه موضوع اصلی کتاب فقه مقاومت است، بهعنوان یک مبحث کلامی مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه آن این است که التزام به وجوب مقاومت، لازمه ایمان توحیدی است و بدون آن، باورمندی توحیدی کامل نخواهد بود.
وی ادامه داد: اصل مبحث کتاب، درباره فقهالمقاومه است؛ دورهای از درس خارج فقه حوزه علمیه که طی ۱۶۰ جلسه، این مطالب در جمع اساتید حوزه مورد بحث و گفتوگو قرار گرفته است. این مباحث توسط شاگردان تنظیم و تدوین شده و بهصورت یک مجموعه سهجلدی درآمده است که اکنون جلد نخست آن منتشر و امروز رونمایی میشود؛ به امید آنکه دو جلد دیگر نیز هرچه زودتر منتشر شود.
مقاومت؛ موضوعی مستقل با حکم شرعی
نماینده ولی فقیه و امام جمعه مشهد با بیان اینکه در این کتاب، از منظر فقه مقاومت، بحث تشخیص حکم «مقاومت عامه» مطرح شده است، تصریح کرد: تا امروز، آنچه در فقه مقاومت، چه در حوزه نجف و چه در حوزه علمیه قم، نوشته و بررسی شده، عمدتاً ناظر به مصادیق مقاومت؛ مانند وجوب دفاع، جهاد و امر به معروف و نهی از منکر بوده است، در حالیکه بحث اصلی ما، خود مقاومت بهعنوان یک موضوع مستقل دارای حکم شرعی است.
وی افزود: در بحث مقاومت عامه، با موضوعاتی مواجه هستیم که باید تکلیفمدارانه با آنها برخورد شود؛ موضوعاتی که در هیچیک از مصادیق شناختهشده مقاومت نمیگنجد؛ مانند مقاومت اقتصادی، سیاسی، برخی اشکال مقاومت اجتماعی و حرکتهای اجتماعی که لازمه مقاومتاند. این موارد نه ذیل عنوان جهاد قرار میگیرند، نه در چارچوب دفاع میگنجند و نه بهطور مستقیم ذیل امر به معروف و نهی از منکر قابل تعریفاند. در چنین مواردی، نیازمند استخراج و تبیین یک حکم عام فقهی هستیم که مطلق مقاومت را بهعنوان یک موضوع واجب شرعی شامل شود.
علمالهدی تصریح کرد: در صورتیکه حکم وجوب به این موضوع عام تعلق بگیرد و مقاومت عامه واجب شود، تمام مصادیق مقاومت که ذیل عناوین دفاع، جهاد و امر به معروف و نهی از منکر نمیگنجد، براساس همان حکم وجوب مقاومت عامه، واجبالانجام خواهد بود. بسیاری از موضوعاتی که امروز مقتضای مقاومت است، در داخل کشور، جامعه اسلامی و در میان مسلمانان جهان، ذیل همین عنوان قرار میگیرد؛ از اینرو، تبیین روشن عنوان و حکم مقاومت عامه ضرورتی جدی است.
وی در خصوص مفهومشناسی مقاومت گفت: در ۱۶۰ جلسه درس خارج حوزه، نخست وارد بحث مفهومشناسی مقاومت شدیم؛ زیرا آنچه در مقام بیان حکم شرعی اهمیت دارد، شناخت دقیق موضوع و مفهوم بهعنوان یک عنوان شرعی است. اگر موضوع در اصطلاح شرعی بهدرستی روشن نشود، اجرای حکم یا اثبات آن بهسادگی امکانپذیر نخواهد بود.
مقاومت در قرآن و حدیث؛ از مفهوم تا حکم
نماینده ولی فقیه و امام جمعه مشهد افزود: ابتدا مفهوم مقاومت را از منظر قرآن و حدیث بررسی کردیم و تعابیری را که این مفهوم در آیات و روایات بهکار رفته است، شناختیم. پس از روشنشدن مفهوم شرعی، قرآنی و حدیثی مقاومت، وارد مرحله بررسی حکم شدیم و وجوب مقاومت عامه را، مستقل از مصادیق، با استناد به ادله اربعه، اثبات کردیم. متأسفانه بسیاری از فقهایی که در فقه مقاومت بحث کردهاند، صرفاً بر مصادیق تمرکز داشته و به کشف ملاکهای حکم نپرداختهاند؛ در حالی که با استخراج ملاکها و علل احکام، میتوان حکم را از یک موضوع خاص به یک موضوع عام سرایت داد و عموم مقاومت را از نظر حکم روشن کرد.
وی افزود: در بررسی وجوب دفاع، آیات و روایاتی وجود دارد که ملاکها و معیارهای حکم در آنها تصریح شده است. هرگاه حکم همراه با بیان ملاک باشد، حکم به آن ملاک تعلق میگیرد، نه صرفاً به موضوع خاص؛ و از اینرو، حکم عمومیت مییابد.
نماینده ولی فقیه و امام جمعه مشهد با بیان اینکه مقاومت عامه دارای مصادیق فراوانی است، تصریح کرد: ممکن است برخی از این مصادیق در آینده پدید آیند و تاکنون مصداق خارجی نداشته باشند، اما حکم آنها از پیش، ذیل حکم مقاومت عامه، بهصورت دقیق مشخص شده است. این مسئله، جایگاه مهمی در فرآیند اجتهاد و استنباط احکام شرعی دارد. تعبیر تابآوری، واجد عنصر انفعال است؛ در حالی که اگر معادل فارسی برای مقاومت در نظر بگیریم، «پایداری» دقیقتر است، زیرا در مفهوم مقاومت، عنصر مبارزه وجود دارد. تابآوری میتواند یکی از لوازم مقاومت باشد، اما خودِ مقاومت نیست.
نماینده ولی فقیه و امام جمعه مشهد با تأکید بر اینکه مقاومت صرفاً «نه گفتن» نیست، افزود: مقاومت یک تکلیف است؛ تکلیفی که ما را موظف میکند در برابر دشمن ایستادگی کنیم. نفی، تنها یکی از لوازم مقاومت است، در حالیکه حقیقت آن، پایداری، مبارزه، سرسختی و اصرار بر اجرای احکام دینی است.
تابآوری؛ یکی از لوازم مقاومت، نه جایگزین آن
وی افزود: کاربرد واژه تابآوری در بیانات مقام معظم رهبری، ناظر به صبر و تحمل مردم در برابر سختیها بهعنوان بخشی از حرکت مقاومانه است. در این معنا، تابآوری میتواند یکی از لوازم مقاومت باشد، اما مقاومت ذاتاً واجد عنصر مبارزه و ایستادگی فعال است.
در پایان این همایش، از سه کتاب «فقهالمقاومه» اثر آیتالله سیداحمد علمالهدی، «نظریه مقاومت فعال» نوشته عباسعلی فرزندی و «نظریههای جریان مقاومت» اثر علی ابوترابی رونمایی شد.
انتهای پیام
