رمز حفظ و ارتقای پیوندها بخشش است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، غلامرضا اورعی، استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، امروز ششم خردادماه در نشستی با عنوان «بخشش و پیامدهای آن در زیست اجتماعی» که به مناسبت سالروز شهادت امام جواد(ع) در سالن کاظمی آشتیانی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی  برگزارشد، اظهار کرد: زندگی اجتماعی برای همکاری و تعامل به وجود آمده و این نکته مورد توجه است که اگر انسان‌ها از یکدیگر جدا زندگی کنند به چه شکلی خواهد بود و انسان‌ها به‌تدریج به این احساس خواهند رسید که بسیاری از نیازهای انسان با پول خریدنی است.

 

وی بیان کرد: برای هر کاری شاید نوآوری تعریف شده باشد، اما این تصور که همه نیازهای انسان خریدنی است تصور درستی نیست و هر چند مؤسساتی هستند که خدماتی در ازای پرداخت پول ارائه کنند، اما خلأ عاطفی را نمی توان با پول پر کرد. کسی نیست که پول بگیرد و شما را دوست داشته باشد، دلش برای شما بسوزد و مصمم باشد که به شما کمک کند، البته از این موارد که با پول نمی‌توان خرید زیاد وجود دارد و لذا انسان‌ها نیازمند یک روابط اجتماعی از جنس عاطفی هستند.

 

استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: تفاوت استعدادها و روحیه‌ها و اولویت‌های متفاوت در باب مسائل مختلف، نابرابری را شکل می‌دهد، لذا نابرابری از زندگی بشر قابل حذف نیست و همین نابرابری فاصله انسان‌ها را زیاد و احساس پیوند را تضعیف می‌کند.

 

 

وی افزود: بخشش و گذشت از ابعداد مختلف می‌تواند به شدت این مباحث را ترمیم کند، البته با کمک مالی فاصله فقر کاهش می‌یابد و حتی منجر به ایجاد روابط عاطفی می‌شود، اما  فقر عاطفی بسیار شکننده‌تر از فقر اقتصادی است، فقر اقتصادی فشار کمتری در حس انسان ایجاد می‌کند و جوامع زیادی در فقر در اعصار متوالی زیستند، اما با هم و در کنار هم بودند. اینکه مردم در یک حادثه تصادف فقط نظاره‌گر باشند جای تأمل است و آن فرد حادثه دیده به شدت احساس تنهایی خواهد کرد، لذا به صورت عادی نیاز ما به مسائل مختلف انسانی است که قیمت آن خوبی کردن است.

 

استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: وقتی خوبی کردن انجام شود و دیگری احساس کرد که خوبی کردی و چشم‌داشتی نداری، او این موضوع را احساس می‌کند و تغییر در رفتارش را خواهید دید. شرط زندگی اجتماعی باهم بودن و تعامل است، اما شرط ارتقاء زندگی اجتماعی تعاملات عاطفی نابرابر است، یعنی گذشت در برابر کسانی‌که ممکن است گذشت نکرده باشند یا دلسوزی برای افرادی که دلسوزی نکرده‌اند و این موارد جامعه را ترمیم می‌کند، ارتقاء می‌دهد و انسان ها را به هم متصل می‌کند.

 

اورعی افزود: در روابط دینی به زبان عامه توصیه شده که در برابر خویشاوندانی که قطع رابطه کرده‌اند باید منت‌کشی کنیم، لذا اگر فامیل ما قطع رابطه کرد، ما مکرر با او رابطه عاطفی برقرار کنیم تا تسلیم رابطه عاطفی شود.

 

وی گفت: پیامبر(ص) می‌فرماید: صِلْ مَنْ قطعک و قُلِ الحقَّ و لَوْ عَلیکَ یا علی نَفْسِکَ و أحْسِنْ بِمَنْ أسَاءَ إلیْکَ؛ کسی که از تو بریده  به او بپیوند همیشه و در هر جا) آنچه حق است بگو اگرچه به زیانت تمام شود، نیکی کن درباره کسی که به تو بدی کرده است، لذا بر اساس این فرمان دینی پیامبر(ص) در شبکه خویشاوندی مأمور به منت‌کشی هستید، این پیوندها از اهمیت بالایی برخوردار است تا حفظ شود و از طرفی در شبکه دوستان و همکاران هم باید این امر حفظ شود.

 

استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: اینکه انسان خود را تنها و تنهاتر می‌کند مشکلات عجیب تنهایی فاجعه عظیمی برای انسان تنهاست، لذا رمز حفظ و ارتقا پیوندها و رمز بهبود کلام اجتماعی بخشش است. در جامعه مدام از وضعیت اقتصادی صحبت می‌شود، اما آیا این ریشه اجتماعی ندارد؟ بر اساس معادلات اقتصادی و متغیرهای آن می‌توان به این امر پی برد که همه این مشکلات اقتصادی از اعمال انسان سر می‌زند و اگر کاسبی به فکر درآمد چندبرابری است این به اقتصاد ربطی ندارد و این یک موضوع اجتماعی است و اگر همه انسان‌ها با تصور اینکه همسایه ما باید شبیه ما باشد به میدان بیایند یک انقلاب اقتصادی اتفاق خواهد افتاد.

 

اورعی با اشاره به تعاملات در زندگی امروز، اظهار کرد: بر اساس پژوهش‌ها 25 درصد افراد در زندگی آپارتمانی از تعامل سطحی با همسایگان مضایقه می‌کنند یعنی تلاش می‌کنند تا جایی که ممکن است در آسانسور هم با همسایگان مواجه نشوند که این عمق بحران اجتماعی را نشان می‌دهد.

 

وی با اشاره به مغفول ماندن بعد ناب اجتماعی بیان کرد: هر چند به سایر جنبه‌های اجتماعی مرتبط با سیاست، فرهنگ و اقتصاد توجه شده، اما این بخش نادیده گرفته و معیوب شده است.

 

اورعی با اشاره به توصیه امام رضا(ع) به فرزندش درباره عبور و مرور از درب اصلی و اینکه سائل را رد نکند گفت: نص صریح قرآن است که سائل الزاماً فقیر نیست، بلکه کسی است که درخواست کرده و نباید رد کرد.

 

استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه کتاب‌های مبسوطی درباره پول توسط فلاسفه نوشته شده است، افزود: در تفکر اکثر مردم ایران پول زاینده است و از پول انتظار زایش می‌رود و از طرفی در تئوری‌های پس‌انداز در اقتصاد کلان قدرت خرید با شیب صعودی همراه نیست، اما شیب صعودی مورد انتظار مردم ایران است، لذا هیچ سیستم بیمه‌ای نمی‌تواند قراردادی ببندد که آن را ارضا کند.

 

وی بیان کرد: کشورهای دارای تورم فراوان هستند، اما کسی فکر نمی‌کند که پول زاینده است و اینکه در ایران تفکر دارند پول زاینده است این‌ها جنبه‌های تفکر اجتماعی و نه مرتبط به بحث اقتصادی است، لذا جامعه از تعادل خارج شده و درمان آن روابط اجتماعی گرم است.

 

استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: امروز زندگی شخصی نزدیکترین افراد خانواده به خاطر پرهیز از نکوهش مخفی می‌ماند، لذا در زندگی پشت صحنه تنها خواهد ماند و این فاجعه‌های عمیق انسانی در ارتباطات  فقط با نگاه بخشش و گذشت قابل ترمیم است. در یک مطالعه چندساله با کدگذاری مکرر آیات قرآن، بندگی و برادی با دیگران آن چیزی است که خدا از انسان خواسته است، لذا اگر برادری نکنیم نمی‌توانیم بندگی کنیم.