نقش مهم قصه‌های قرآنی در جذب نوجوانان به دین
پژوهشگر دینی با بیان اینکه بهره‌گیری از داستان‌های قرآنی یا ارتباط مفاهیم با زندگی روزمره دانش‌آموزان تأثیرگذار است، گفت: در صدر اسلام، اقشار مختلف جامعه به‌ویژه جوانان از سوی داستان‌های قرآنی که پیامبر اکرم(ص) نقل می‌کردند تحت تأثیر قرار می‌گرفتند و این کتاب الهی بیشترین عامل جذب مردم به اسلام بود.
با وجود گسترش ابزارهای تربیتی نوین و روش‌های آموزشی متنوع، قرآن کریم همچنان اصلی‌ترین منبع تربیت روح و اصلاح فرد و جامعه به‌شمار می‌رود. اهمیت انس با قرآن به‌ویژه در دوران کودکی، جایی است که ذهن و دل انسان بیش از هر زمان دیگری آماده‌ی پذیرش نور هدایت الهی است. در این میان، نقش خانواده، نظام آموزشی و اساتید دلسوز در پیوند دادن نسل نو با مفاهیم قرآن، بیش از پیش حیاتی است.
خبرنگار ایکنای خراسان‌رضوی با حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی شریعتی‌تبار، پژوهشگر دینی، گفت‌وگویی در خصوص «اهمیت آموزش قرآن از کودکی و شیوه‌های ایجاد علاقه‌مندی به مفاهیم قرآنی» انجام داده است، که در ادامه می‌خوانیم؛
ایکنا _ چگونه می‌توان علاقه‌مندی به مفاهیم قرآن را در دانش‌آموزان تقویت کرد؟
آموزش و تعلیم قرآن کریم در زمینه‌های قرائت، تلاوت و تفسیر قرآن جزو تکالیفی است که اولیاء، مربیان مدارس و نظام تعلیم و تربیت کشور عهده‌دار این وظیفه هستند. در این زمینه حضرت علی(ع) می‌فرمایند: انتخاب من، تربیت صحیح و آموزش قرآن کریم است. قرآن به زبان فطرت انسان سخن گفته است و مفاهیم قرآن با عقل، فطرت و وجدان انسان هماهنگ است. همچنین اولین قدم برای ایجاد علاقه‌مندی و شوق در دانش‌آموزان برای درک مفاهیم قرآن کریم، برداشت صحیح و درک آن از سوی مدرسان است و باید با درک کامل از سطح آگاهی دانش‌آموزان، این دانش را القا کنند. در نتیجه، به دلیل اینکه مفاهیم قرآن کریم فطری است و نورانیتی که دارد، در ایجاد شوق و علاقه‌مندی تأثیر دارد. همچنین داستان، یکی از روش‌هایی است که قرآن کریم در تبیین مفاهیم خود ارائه کرده است. بنابراین قرآن در فصاحت، بلاغت و محتوا نیز زیبا است.
ایکنا _ آیا بهره‌گیری از داستان‌های قرآنی در زندگی روزمره دانش‌آموزان تأثیرگذار است؟
قطعاً تأثیرگذار است و در صدر اسلام، اقشار مختلف جامعه از جمله جوانان و نوجوانان، از سوی داستان‌های قرآنی که پیامبر اکرم(ص) نقل می‌کردند تحت تأثیر قرار می‌گرفتند و بیشترین عامل جذب مردم به اسلام، قرآن کریم بود. حضرت محمد(ص) قبل از هجرت به مدینه، جوانی را که حافظ و مأمور قرائت قرآن کریم بود و با صدای زیبا قرآن کریم را تلاوت می‌کرد را به مدینه فرستاد که مردمان این شهر به همت آیات الهی به سوی اسلام حرکت کردند. اگر اساتید با علم و دانش کافی و دغدغه‌مندی لازم تمام معیار‌های قرائت قرآن را حفظ کنند بر مردم و به‌ویژه جوانان و نوجوانان تأثیر دارد. قرآن کریم به زبان فطرت سخن می‌گوید، بیشترین افرادی در بین یاران پیامبر اکرم(ص) جذب اسلام شدند، جوانان بودند.
ایکنا _ نقش خانواده‌ها در علاقه‌مندی فرزندان به قرآن چیست و چگونه می‌توانند در این زمینه مشارکت داشته باشند؟
بسیار مهم است که کودک، اولین تجربه‌هایش از قرآن کریم همراه با محبت، آرامش و حس امنیت باشد و اگر قرآن‌خوانی با تشویق، لبخند یا قصه‌گویی همراه باشد، تجربه شیرینی در ذهن فرزندان تثبیت می‌شود. از جمله مسئولیت‌های خانواده‌ها از لحاظ آموزه‌های اسلام، آموزش قرآن کریم به فرزندان است و والدین باید با برنامه‌ریزی و تشویق، زمانی را در شبانه‌روز برای آموزش به فرزندان اختصاص دهند و تلاوت جمعی قرآن کریم را ایجاد کنند و حس ارزشمندی در کودک ایجاد کنند. اما نباید کودک را با دیگران مقایسه کرد، زیرا احساس شکست می‌کند. همچنین اطلاعات دینی را به فرزندان خود ارائه دهند و با تلاوت قرآن کریم فضای منوری را ایجاد کنند. مجالس خانوادگی قرآن کریم را به‌صورت هفتگی یا ماهانه برگزار کنند و مشارکت جمعی داشته باشند.
ایکنا ـ با توجه به اینکه آموزش قرآن در مدارس بیشتر در زمینه روانخوانی است آیا سیستم آموزشی می‌تواند با روش‌های خلاقانه‌تر مهارت‌های دیگری به‌کار بگیرد که قرآن برای دانش‌آموزان جنبه مفهومی داشته باشد؟
الگوبرداری از سایر کشورها بسیار پسندیده است و باتوجه به حدیث «الحکمةُ ضالَّةُ المؤمن»، ائمه اطهار می‌فرمایند: «حکمت و دانش، گمشده مؤمن است» و برای یادگیری قرآن کریم، ابتدا روانخوانی لازم‌الاجراست و علاوه بر آن باید قرائت و صوت زیبای همراه آن در نظر گرفته شود. همچنین اساتید باید با برنامه‌ی کاربردی و مؤثر به قصه‌پردازی در ارتباط با قرآن کریم و ائمه اطهار بپردازند، در نظام آموزشی یک کشور اسلامی توجه به مفاهیم اسلامی امری شایسته است بنابراین اساتیدی مجرب باید در آموزش و پرورش خدمت کنند.
ایکنا ـ از نظر شما، آموزش تدبر در قرآن کریم از چه سنی شروع می‌شود و چگونه باید آن را ساده‌سازی کرد؟
در قرآن کریم، مراحل تخصصی از جمله تفسیر و تدبر در قرآن وجود دارد که باید در سطوح عالی مدنظر قرار بگیرد. همچنین باید از الفاظ قرآن کریم به محتوای آن پی برده شود و از محتوای قرآن کریم در صحنه‌ی زندگی استفاده شود. با توجه به آیه «إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّيْطَانِ»، قرآن کریم می‌فرماید: نجوا تنها از سوی شیطان است و تدبر در آن لازم‌الاجراست؛ که نشان می‌دهد تنها نباید به الفاظ ظاهری قرآن کریم بسنده شود بلکه باید به تعلیماتی که در زندگی مورد استفاده قرار می‌گیرد، توجه شود. با توجه به اینکه این آموزش‌ها سطوح و مراحل مختلفی دارد، بنابراین معلمان و اساتید نقش برجسته‌ای در نظام آموزشی کشور دارند که باید با همت و تلاش خود کمبود‌های موجود را در آموزش جبران کنند.
