توانمندسازی و ایجاد اشتغال؛ دو رویکرد اساسی سازمان بهزیستی

به گزارش ایکنا از خراسان‌رضوی، مهدی برجی، مدیرکل سازمان بهزیستی خراسان‌رضوی، امروز، ۲۴ تیرماه در نشست خبری خود با اصحاب رسانه که در مجتمع فرهنگی ثامن‌الائمه بهزیستی برگزار شد، اظهار کرد: در جریان جنگ ۱۲ روزه اخیر، علاوه بر گرامیداشت یاد شهدای هسته‌ای و سرداران سپاه، وظیفه خود می‌دانیم از شهدای گمنامی نیز یاد کنیم که در مسیر خدمت‌رسانی به جامعه هدف سازمان بهزیستی جان خود را از دست دادند. در نخستین روز این جنگ، متأسفانه یکی از ساختمان‌های سازمان بهزیستی در قصرشیرین هدف حمله رژیم صهیونیستی قرار گرفت که منجر به شهادت یکی از همکاران عزیز ما و مجروحیت چند تن دیگر شد.

 

وی ادامه داد: در این جنگ، سازمان بهزیستی یکی از نهادهای آسیب‌پذیر بود و با وجود این شرایط، همکاران ما در سطح ملی و بین‌المللی اقدامات ارزنده‌ای انجام دادند. شکایتی نیز به مجامع بین‌المللی ارائه شد، برای نمونه شیرخوارگاهی در تهران، تنها نیم‌ساعت پیش از حمله احتمالی، از سوی همکاران تخلیه شد و اگر لحظه‌ای در این اقدام تأخیر می‌افتاد، بیش از ۵۰ نوزاد در معرض خطر جدی قرار می‌گرفتند و متأسفانه ساختمانی در مجاورت شیرخوارگاه، دقایقی بعد هدف حمله موشکی قرار گرفت که منجر به آسیب جدی به زیرساخت‌ها شد.

 

 

مدیرکل سازمان بهزیستی خراسان‌رضوی بیان کرد: در استان خراسان نیز همکاران ما طی این ۱۲ روز به‌صورت شبانه‌روزی فعالیت کردند تا از اقشار آسیب‌پذیر جامعه که جامعه هدف اصلی بهزیستی هستند، حمایت کنند. سازمان بهزیستی به‌عنوان بزرگ‌ترین نهاد حمایتی کشور، تنها در استان خراسان بیش از ۶۰۰ هزار مددجو را تحت پوشش دارد. در سه شهرستان اصلی استان نیز با تلاش‌های مضاعف همکاران، موفق شدیم در حوزه‌های مختلف از جمله سلامت اجتماعی، مراکز مشاوره و خط ۱۴۸۰ چالش‌ها را تا حد زیادی کاهش دهیم. سازمان بهزیستی علاوه بر حمایت از جامعه هدفی که اغلب از اقشار بسیار مظلوم و نیازمند جامعه هستند، همواره رویکردی پویا داشته و تلاش کرده است خدمات خود را به‌روز و متناسب با نیازهای جامعه ارائه دهد.

 

وی بیان کرد: از زمان تأسیس بهزیستی، تمرکز اصلی بر حمایت بوده است، اما اکنون علاوه بر آن، توانمندسازی و ایجاد اشتغال نیز به‌عنوان دو رویکرد اساسی دنبال می‌شود. یکی از نمونه‌های بارز، کار مداوم همکاران در به‌روزرسانی مستمری مددجویان بود، به‌گونه‌ای که شب گذشته تا ساعت ۲۱، حداقل ۳۰ نفر از همکاران مشغول ثبت و اصلاح مستمری‌ها بودند تا بتوانیم پرداخت‌ها را به‌موقع و دقیق انجام دهیم.

 

مدیرکل سازمان بهزیستی خراسان‌رضوی در خصوص مبلغ مستمری برای خانواده‌های دارای فرزند معلول گفت: در حال حاضر مستمری برای خانواده‌های دارای یک معلول، یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان، خانواده‌های دارای دو معلول، دو میلیون تومان، خانواده‌های دارای سه معلول، دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و برای خانواده‌های دارای چهار معلول، چهار ملیون و ۲۰۰ هزار تومان است و اگرچه مبلغی ناچیز در برابر هزینه‌های زندگی امروز است، اما برای بسیاری از مددجویان جنگ میان زندگی و مرگ است و با وجود این محدودیت‌ها، تلاش می‌کنیم این حمایت‌ها به شکلی عادلانه و هدفمند انجام شود.

 

برجی افزود: در کنار این حمایت‌های مالی، رویکردهای جدید بهزیستی در زمینه توانمندسازی، پیشگیری و اشتغال نیز پیگیری می‌شود که یکی از نمونه‌های موفق، اجرای طرح‌های کاشت حلزون برای کودکان ناشنواست و با مداخلات به‌موقع و تشخیص‌های زودهنگام، توانستیم بسیاری از کودکان را به زندگی عادی بازگردانیم.

 

 

وی ضمن نگرانی افزایش آمار سالمندی در کشور اظهار کرد: در حوزه سالمندی نیز با توجه به افزایش سریع جمعیت سالمندان، اقدامات جدی در حال انجام است. براساس آمار تا سال ۱۴۳۰ بیش از ۳۱ درصد جمعیت کشور سالمند خواهند بود و به عبارتی، از هر سه نفر، یک نفر بالای ۶۰ سال خواهد بود. این آمار زنگ خطری جدی برای آینده کشور است و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اقدامات زیرساختی در حوزه خدمات سالمندی از جمله مراکز مراقبت روزانه، خدمات بهداشتی و رفاهی است.

 

مدیرکل سازمان بهزیستی خراسان‌رضوی افزود: آمارها نشان می‌دهد نرخ تولد بسیار کاهش یافته و در مقابل، جمعیت سالمند به سرعت در حال افزایش است. با نسلی روبه‌رو هستیم که بخش زیادی از آن‌ها در خانواده نقش مراقب، نان‌آور یا حتی نگهدارنده دارند و با این روند، در آینده‌ای نه‌چندان دور، کشور با چالش‌های جدی در حوزه حمایت‌های اجتماعی و خدمات درمانی و روانی مواجه خواهد شد.

 

برجی اظهار کرد: یکی دیگر از طرح‌های موفق سازمان، ایجاد «مراکز مثبت زندگی» در سال ۱۳۹۹ است. این مراکز با سه رویکرد در دسترس بودن، استفاده از فناوری اطلاعات و محله‌محور بودن طراحی شدند و هم‌اکنون بیش از ۷۳ مرکز مثبت زندگی در سطح استان فعال هستند که خدمات متنوعی را با استفاده از ۶۳۰ مددکار و روانشناس به جامعه هدف ارائه می‌دهند و هر مددکار در این مراکز مسئول رسیدگی به حدود ۴۵۰ پرونده مددکاری است. سازمان بهزیستی نه‌تنها یک نهاد حمایتی بلکه یک ساختار پویاست که با رویکردی پیشرو و آینده‌نگر به دنبال توسعه خدمات و ارتقای کیفیت زندگی برای همه گروه‌های نیازمند است. ما در این مسیر، به همراهی، حمایت و نگاه دلسوزانه مردم، رسانه‌ها و نهادهای دیگر نیازمندیم.

 

مدیرکل سازمان بهزیستی خراسان‌رضوی بیان کرد: امروز با نسلی روبه‌رو هستیم که آن را «نسل نقره‌ای» یا همان نسل سالمندان می‌نامند، نسلی که روزی موتور محرک اقتصاد این کشور بودند و امروز با سرعت زیادی به سوی دوران سالمندی حرکت می‌کنند. در کشور ما، متأسفانه برنامه‌ریزی مناسبی برای مواجهه با نیازهای این نسل انجام نشده است و اغلب آن‌ها بدون حمایت کافی وارد مرحله‌ای از زندگی می‌شوند که به شدت نیاز به توجه دارند، مرحله‌ای که کیفیت زندگی، عزت‌نفس و حفظ کرامت انسانی اهمیت بالایی دارد.

 

 

برجی بیان کرد: آسیب‌پذیری مردان نسبت به زنان در برخی زمینه‌ها به‌ویژه در حوزه سلامت روان بیشتر است. آمارها نشان می‌دهد مردان بیش از زنان در معرض اختلالات عصبی، روان‌شناختی، کم‌توانی ذهنی، ناشنوایی، نابینایی، ADHD و اوتیسم قرار دارند. برای نمونه، نرخ بروز اوتیسم در مردان 6 برابر بیشتر از زنان است، در مراکز اعصاب و روان، عمدتاً مردان بستری هستند و این یعنی جامعه‌ مردان نیازمند حمایت‌های گسترده‌تری در حوزه بهداشت روان و اجتماعی است.

 

وی ادامه داد: از سوی دیگر، زنان آسیب‌دیده، دختران در معرض آسیب، کودکان کار و خیابانی نیز از اقشار نیازمند حمایت جدی هستند. در این راستا، سازمان بهزیستی با رویکردی توانمندسازانه، خدمات گسترده‌ای ارائه می‌دهد. نمونه‌ بارز آن، پشتیبانی از بیش از ۳۸۰۰ نفر از افراد بهبودیافته از اعتیاد است. این افراد تحت مراقبت مراکز ماده ۱۵ و ۱۶ بوده‌اند و با راه‌اندازی برنامه مدیریت موردی، توانستیم نرخ موفقیت در ترک پایدار را از زیر پنج درصد به بیش از ۷۰ درصد برسانیم. به‌جای رها کردن این افراد پس از پایان دوره درمان، با مددکاران اجتماعی متخصص، در مسیر اشتغال، بازگشت به خانواده و توانمندسازی آنان همراه‌شان هستیم. سال گذشته، پژوهش‌های تخصصی از دانشگاه‌های معتبر کشور نیز این الگو را بررسی و تأیید کردند.

 

برجی افزود: در حوزه بانوان نیز نگاه ما از یک نگاه صرفاً حمایتی، به سمت توانمندسازی، اشتغال‌زایی و بازتوانی سوق داده شده است. امروز، برای بیش از ۲۰ هزار و ۵۰۰ زن سرپرست خانوار برنامه‌های اشتغال و آموزش در دستورکار قرار گرفته تا استقلال مالی، عزت‌نفس و امنیت روانی آن‌ها تضمین شود. در مراکز شبه‌خانواده نیز ۱۹۲۰ کودک بالای سه سال و ۴۷ کودک شیرخوار تحت مراقبت هستند. نگاه ما صرفاً نگهداری نیست، بلکه هدف، استعدادیابی، آموزش و آماده‌سازی این کودکان برای زندگی مستقل پس از ۱۸ سالگی است. روز پنجشنبه، دوم مرداد، مرکز استعدادیابی و توانمندسازی کودکان در مشهد با عنوان «گلستان علی» افتتاح می‌شود تا به این هدف جامه عمل بپوشانیم.

 

مدیرکل سازمان بهزیستی خراسان‌رضوی گفت: ما با همکاری شرکای اجتماعی، مؤسسات مردم‌نهاد و خیران، خدمات متنوع آموزشی، فرهنگی، ورزشی و روان‌شناختی را برای این کودکان فراهم کرده‌ایم. کیفیت خدمات در این مراکز، چه از نظر پوشاک، خوراک، آموزش و مراقبت، به‌گونه‌ای است که با افتخار می‌توانیم بگوییم حتی بهتر از شرایط برخی خانواده‌های عادی جامعه است.

 

وی تصریح کرد: با این حال، باور داریم بهترین محیط برای رشد کودک خانواده است و به همین دلیل، برنامه «بازپیوند با خانواده زیستی» را با همکاری مددکاران، مشاوران و روانشناسان آغاز کرده‌ایم. در این مسیر، حتی اگر مادر دچار آسیب‌های شدید اجتماعی باشد، تلاش می‌کنیم تا با توانمندسازی او شرایط بازگشت کودک به آغوش خانواده‌اش را فراهم کنیم. اکنون ۲۵۲۵ کودک که در خانواده‌های اقوام زیستی نگهداری می‌شوند، خدمات امدادی دریافت می‌کنند که این طرح در حال گسترش است و هدف آن کاهش اقامت در مراکز شبانه‌روزی و افزایش زندگی در بستر خانواده است.

 

مدیرکل سازمان بهزیستی خراسان‌رضوی در پایان گفت: در حال حاضر پرونده‌های فعالی داریم که از خدمات بهره‌مند می‌شوند. کودکانی که از سوی تیم ما شناسایی شده‌اند، تحت طرح غربالگری قرار می‌گیرند، این طرح با همکاری نیروی انتظامی و شهرداری اجرا می‌شود و هدف آن شناسایی کودکان کار است. در این مرحله، ارزیابی اولیه‌ای به مدت ۲۱ روز انجام می‌گیرد که در نهایت کودک یا به خانواده بازگردانده و یا در صورت نبود خانواده مؤثر، به مراکز نگهداری میان‌مدت یا بلندمدت منتقل می‌شود.