لزوم پیوند دانشگاه و آموزش‌وپرورش برای پرورش نسلی خلاق و کتاب‌خوان
حبیب رجبی مشهدی با تأکید بر اهمیت ترویج فرهنگ مطالعه در میان کودکان و نوجوانان، گفت: ایجاد مراکز فرهنگی و کتابخانه‌های تخصصی در نهادهای آموزشی می‌تواند به گسترش دانش، تقویت تخیل و افزایش پیوند میان دانشگاه و جامعه کمک کند.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حبیب رجبی مشهدی، معاون پژوهشی دانشگاه فردوسی مشهد، در نشست «کتابخانه، کودک و دانشگاه؛ پیوندی نو»، که امروز 16 مهرماه، به مناسبت روز ملی کودک در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: من از کودکی علاقه‌مند به کتاب بودم و این علاقه را مدیون کانون فرهنگی‌ای هستم که در سال‌های ابتدایی تحصیلم به آنجا مراجعه کردم. آن تجربه موجب شد دیدگاه من نسبت به مطالعه و کتاب به‌کلی شکل بگیرد و در ادامه مسیر زندگی تأثیر عمیقی داشته باشد.
وی با اشاره به اهمیت تقویت دامنه لغات و قدرت تخیل کودکان و نوجوانان، افزود: در نسل جدید، متأسفانه شاهد کاهش علاقه کودکان به مطالعه هستیم؛ موضوعی که ناشی از عوامل متعددی از جمله گسترش فضای دیجیتال و کم‌توجهی به فرهنگ کتاب‌خوانی است. بنابراین ایجاد فضایی مشابه کانون‌های فرهنگی و کتابخانه‌های تخصصی در دانشگاه‌ها و نهادهای آموزشی می‌تواند در اصلاح این روند مؤثر باشد.
معاون پژوهشی دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: چنین مراکزی نه‌تنها به گسترش دانش تخصصی و افزایش تحقیقات در حوزه‌های مرتبط کمک می‌کنند، بلکه موجب ایجاد ارتباط عمیق‌تر میان دانشگاه و جامعه خواهند شد. این نوع فعالیت‌ها کاملاً در راستای اهداف دانشگاه‌های پژوهش‌محور است و می‌تواند به‌عنوان پلی برای انتقال دانش و فرهنگ به نسل‌های آینده عمل کند.
رجبی تصریح کرد: بسیاری از دانش‌آموزان امروز با مسائل جدی آموزشی مواجه‌اند؛ از جمله افت کیفیت آموزش و نبود هماهنگی در مباحث درسی. برای مثال، حذف برخی مباحث ریاضی پایه در دوره متوسطه، تأثیرات منفی بر دانشجویان ورودی دانشگاه‌ها گذاشته است. از این‌رو، دانشگاه‌ها باید با حساسیت کامل نسبت به سطح علمی دانشجویان جدیدالورود عمل کنند.
وی افزود: کنترل کیفیت ورودی‌ها همانند صنایع حرفه‌ای باید جدی گرفته شود تا دانشجویانی که وارد دانشگاه می‌شوند از نظر علمی و ذهنی آمادگی لازم را داشته باشند و بتوانند مسیر تحصیلی و پژوهشی خود را به بهترین شکل ادامه دهند.
معاون پژوهشی دانشگاه فردوسی مشهد در پایان بر ضرورت تعامل بیشتر میان دانشگاه و آموزش‌وپرورش تأکید کرد و گفت: امید است دانشگاه فردوسی مشهد بتواند در توسعه آموزش‌های نوین و فرهنگی در سطح ملی پیشگام باشد. همچنین باید فضایی فراهم شود که کودکان و نوجوانان فرصت بازی، قصه‌گویی و مطالعه داشته باشند و فشارهای غیرضروری امتحانات و تکالیف از دوش آنان برداشته شود تا خلاقیت و استعدادهایشان شکوفا شود.
نخستین گام انسان در راه آفرینش فناوری و تمدن
در ادامه محمد ناصر مودودی، عضو هیئت علمی دانشگاه تربت حیدریه، در توضیح ریشه‌های تاریخی نوشتن، اظهار کرد: نوشتن در اصل یک فناوری بشری است که حدود هشت هزار سال پیش در مناطق ایلام قدیم و بین‌النهرین شکل گرفت. این فناوری ابتدا با استفاده از ابزارهای کوچکی به نام «ژتون» آغاز شد که برای ثبت حساب و کتاب اقتصادی مانند شمار گوسفندها، بزها، کوزه‌ها و روغن‌ها به کار می‌رفت. این ابزارها و نظام شبه‌نگارشی آن دوران، پایه و اساس نوشتن را تشکیل دادند و به مرور زمان به خط میخی تبدیل شدند که نخستین نظام نگارشی جهان به‌شمار می‌رود.
وی افزود: خط میخی حدود پنج‌هزار و 500 سال پیش در سومر باستان، منطقه‌ای در بین‌النهرین، پدید آمد و آغاز تاریخ مکتوب بشر را رقم زد. از همین نقطه، تاریخ‌نگاران پایان سنت‌های شفاهی و ورود به دوران نوشتار را سرآغاز تمدن‌های پیشرفته دانسته‌اند.
مودودی با اشاره به دیگر نظام‌های نگارشی در تمدن‌های باستانی، گفت: همزمان با خط میخی، در مصر باستان خط هیروگلیف یا همان «نوشته‌های مقدس» پدید آمد و در چین و آمریکای مرکزی نیز سیستم‌های نگارشی خاصی به وجود آمدند. این تنوع، نشان‌دهنده اهمیت جهانی نوشتار و ثبت اطلاعات در تاریخ بشریت است.
وی بیان کرد: یکی از آثار برجسته و ماندگار این دوره، استوانه کوروش است که حدود ۲۶۰۰ سال پیش خلق شد. پس از آن، داریوش بزرگ با انتشار سنگ‌نوشته‌ای سه‌زبانه، بزرگ‌ترین سنگ‌نوشته جهان را پدید آورد که بیانگر پیشرفت فناوری نگارش در ایران باستان است.
مودودی با تأکید بر اینکه نویسندگی ریشه در تخیل و تفکر انسان دارد، تصریح کرد: آثار بزرگ ادبی همچون شاهنامه فردوسی و تاریخ بیهقی، نمونه‌های درخشان پیوند تخیل و واقعیت هستند. فردوسی تأکید می‌کند که این روایت‌ها باید با نگاه خردمندانه تحلیل شوند؛ با این حال، این آثار به عنوان میراث فرهنگی و ادبی ایران همواره الهام‌بخش نسل‌ها بوده‌اند.
وی ادامه داد: نویسندگی و فناوری از یک نقطه آغاز می‌شوند؛ از ایده‌ای که در ذهن شکل می‌گیرد. این ایده ابتدا به صورت نوشتار درمی‌آید و سپس می‌تواند به فناوری تبدیل شود. این مسیر، هرچند دشوار و پرچالش است، اما با پشتکار، دانش عمیق و نیت درست به نتیجه می‌رسد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت حیدریه در بیان اهمیت احترام به مخاطب و پاسخ‌گویی به نیازهای جامعه گفت: در بسیاری از کشورهای کمتر توسعه‌یافته، توجه کافی به مخاطب وجود ندارد و همین امر موجب می‌شود آثار تولیدی فاقد ارزش واقعی باشند. نویسنده و فناور باید بکوشند تا استانداردهای فرهنگی و زیستی جامعه را ارتقا دهند و آثارشان تأثیر مثبتی بر زندگی مردم بگذارد.
وی افزود: خلق اثر فاخر و ماندگار نیازمند زمان و تلاش مداوم است. هیچ‌کس یک‌شبه به جایگاه فردوسی یا شکسپیر نمی‌رسد؛ بلکه دستیابی به چنین سطحی از تأثیرگذاری، نتیجه ده‌ها سال کار، اندیشه و کوشش است.
مودودی تصریح کرد: فناوری نیز همانند نویسندگی از ایده و تخیل آغاز می‌شود. وقتی فردی ایده‌ای نو دارد، آن را می‌نویسد، توسعه می‌دهد و در نهایت به شکل فناوری در اختیار جامعه می‌گذارد. این روند می‌تواند مسیر زندگی و فرهنگ یک ملت را دگرگون کند.
وی در پایان گفت: تمدن‌ها زمانی شکل می‌گیرند که انباشت دانش و آگاهی رخ دهد. نویسندگی و فناوری هر دو به انسان امکان می‌دهند جهانی تازه بیافریند که فراتر از واقعیت‌های موجود است؛ جهانی که می‌تواند اندیشه و زندگی بشر را متحول سازد. یکی از چالش‌های اصلی در این مسیر، نبود حمایت و تشویق کافی است، اما کسانی که حقیقتاً صاحب ایده‌اند و به آن ایمان دارند، حتی در سخت‌ترین شرایط از مسیر خود دست نمی‌کشند.
انتهای پیام
