راز جاودانگی حضرت ام‌البنین(س)؛ ادب کم‌نظیر در برابر اهل‌بیت(ع)

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مافی‌نژاد، پژوهشگر قرآنی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی و به مناسبت سالروز رحلت حضرت ام‌البنین(س)، اظهار کرد: حضرت ام‌البنین(س) از همسران امیرالمؤمنین(ع) بود که نامش در تاریخ ماندگار شده و از جایگاه شخصیتی بسیار والایی برخوردار است. ایشان از امیرالمؤمنین(ع) درخواست کردند که او را «ام‌البنین» بنامند، چراکه خود را خادم فرزندان حضرت زهرا(س) می‌دانست و این رفتار جلوه‌ای از ادب مثال‌زدنی ایشان نسبت به خاندان اهل‌بیت(ع) بود.

وی افزود: با وجود اینکه امیرالمؤمنین(ع) غیر از حضرت زهرا(س) همسران دیگری نیز داشتند، اما در میان آنان تنها شخصیت حضرت ام‌البنین(س) تا این اندازه شناخته‌شده و جاودانه مانده است.

این پژوهشگر دینی با تأکید بر اینکه یکی از دلایل اصلی ماندگاری حضرت ام‌البنین(س) رعایت ادب در برابر اهل‌بیت(ع) بود، تصریح کرد: هرکس در برابر حضرت زهرا(س) ادب ورزد در تاریخ ماندگار خواهد شد. یکی از نمونه‌های مشابه، حرّ بن یزید ریاحی است که با وجود آغازگری واقعه کربلا، به‌دلیل ادب و بازگشت از خطا در برابر امام حسین(ع)، نامش در تاریخ ماندگار شد.

مافی‌نژاد در ادامه به یکی از جلوه‌های برجسته ادب حضرت ام‌البنین(س) اشاره کرد و گفت: زمانی که ایشان به‌عنوان عروس وارد خانه امیرالمؤمنین(ع) شدند، فرمودند که ابتدا حضرت زینب(س) حضور یابند. هنگامی که حضرت زینب(س) آمدند، با وجود کم‌سن بودن ایشان، ام‌البنین(س) خود را به دست و پای ایشان انداخت و گفت: «نیامده‌ام جای مادر بزرگوارتان را بگیرم؛ آمده‌ام کنیز فرزندان حضرت زهرا(س) باشم.» این رفتار نمونه‌ای عالی از ادب و معرفت ایشان نسبت به اهل‌بیت(ع) بود.

وی درباره معنای کنیه «ام‌البنین» توضیح داد: مشهور است که حضرت ام‌البنین(س) به امیرالمؤمنین(ع) فرمودند دیگر نام «فاطمه» را بر من نگذارید، مبادا فرزندان حضرت زهرا(س) با شنیدن این نام به یاد مادرشان افتاده و اندوهگین شوند. «ام‌البنین» در فرهنگ عرب به‌معنای «کنیز» است و ایشان خود را کنیز فرزندان حضرت زهرا(س) می‌دانست.

این پژوهشگر دینی با بیان اینکه حضرت ام‌البنین(س) جایگاهی بسیار بلند در اسلام دارند، ادامه داد: فرزند ایشان حضرت عباس(ع) نیز ادب و احترام ویژه‌ای نسبت به اهل‌بیت(ع) داشتند و این نشان می‌دهد که حضرت عباس(ع) تربیت‌یافته مکتب والای ام‌البنین(س) بوده‌اند.

وی در پاسخ به پرسشی درباره علت نام‌گذاری روز وفات ام‌البنین(س) به‌عنوان «روز مادران شهید»، گفت: این روز به‌دلیل فداکاری و تربیت فرزندانی چون حضرت عباس(ع) که در راه حق به شهادت رسیدند، روز مادران شهید نام گرفته است. هرچند ما هرگز نمی‌توانیم به مرتبه معرفتی حضرت ام‌البنین(س) برسیم، همین بس که حضرت زینب(س) پس از بازگشت از اربعین، ایشان را «مادر» خطاب کردند. به‌همین سبب، شاعران آیینی نیز اشعار زیبا و ارزشمندی در مدح این بانوی بزرگوار سروده‌اند.