یادداشت
شب یلدا؛ فرصتی برای احیای ارزشهای دینی و پیوندهای خانوادگی
در شرایطی که سبک زندگی مدرن و ارتباطات مجازی، روابط خانوادگی را کمرنگ کرده است، دید و بازدیدهای یلدایی ظرفیتی فراتر از یک سنت تاریخی داشته و میتواند به بستری برای بازخوانی ارزشهای عمیق انسانی و دینی تبدیل شود.
شب یلدا، بهعنوان یکی از کهنترین آیینهای فرهنگی ایرانیان، ظرفیتی فراتر از یک سنت تاریخی دارد و میتواند به بستری برای بازخوانی ارزشهای عمیق انسانی و دینی تبدیل شود. این شب که نماد پایان طولانیترین تاریکی و آغاز فزونی نور است، در نگاه معناگرایانه، یادآور غلبه امید بر یأس و پیوند دوباره دلها در پرتو محبت و همدلی است، مفاهیمی که در آموزههای اسلامی نیز جایگاهی بنیادین دارند.یکی از برجستهترین جلوههای شب یلدا، گردهمآمدن خانوادهها و احیای صله رحم است، امری که در فرهنگ دینی بهعنوان یکی از وظایف اخلاقی و اجتماعی مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. پیامبر اکرم(ص) میفرمایند: «مَن سَرَّهُ أن یُبسَطَ لَهُ فی رِزقِهِ و یُنسَأَ لَهُ فی أَجَلِهِ فَلیَصِل رَحِمَهُ؛ هرکس دوست دارد روزیاش فراوان و عمرش طولانی شود، صله رحم بهجا آورد. شب یلدا میتواند مصداق عملی این حدیث شریف باشد که در آن فاصلهها کمتر شده و دلها به هم نزدیکتر میشوند.
نشستن در کنار بزرگترها و شنیدن سخنان و تجربههای آنها، از دیگر برکات این آیین است. امام علی(ع) در نهجالبلاغه، احترام به بزرگترها را نشانه بزرگواری انسان میدانند و میفرمایند: «وَقِّرُوا کِبارَکُم یُوَقِّرکُم صِغارُکُم»؛ بزرگترهای خود را احترام کنید تا کوچکترها به شما احترام بگذارند و از این جهت نیز شب یلدا فرصتی مناسب است تا این اصل اخلاقی نه در کلام، بلکه در عمل احیا شود.
در شرایطی که سبک زندگی مدرن و ارتباطات مجازی، روابط خانوادگی را کمرنگ کرده است، دید و بازدیدهای یلدایی میتواند نقش مهمی در ترمیم پیوندهای عاطفی ایفا کند. این دیدارها زمینهساز گفتوگو، رفع کدورتها و تقویت روحیه گذشت است. امام صادق(ع) میفرمایند: «تَصافَحوا فَإنَّ المُصافَحَةَ تَذهَبُ بِالسَّخیمَةِ؛ با یکدیگر دست بدهید که دست دادن کینهها را از دلها میزداید. اگرچه شکل روابط امروز تغییر کرده است، اما روح این توصیه همچنان قابل تحقق و تأمل است».
نکته مهم دیگر این است که پاسداشت این شب نباید به جمعهای محدود خانوادگی خلاصه شود. توجه به نیازمندان، سر زدن به افراد تنها و سهیمکردن محرومان در شادیها، بُعد اجتماعی این آیین را تقویت کرده و میتواند فرصتی برای عمل به این مسئولیت اجتماعی باشد. امام علی(ع) میفرمایند: «اللهَ اللهَ فِی الأَیتامِ فَلا تُغِبّوا أَفواهَهُم؛ از خدا بترسید درباره یتیمان و نگذارید گرسنه بمانند».
بنابراین اگر این آیین کهن با مفاهیمی چون صله رحم، همدلی، امید و مسئولیتپذیری اجتماعی همراه شود، میتواند به الگویی درست از پیوند فرهنگ ایرانی با معارف اهلبیت(ع) تبدیل شود که نهتنها میراث گذشته را حفظ میکند، بلکه راهی برای اصلاح و تقویت روابط انسانی در جامعه امروز میگشاید.
زهرا حسینیان، خبرنگار ایکنای خراسانرضوی
انتهای پیام 
