به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) شعبه شرق آسیا، علیاکبر ضیائی، کارشناس مسائل بینالمللی اسلامی منطقه شرق آسیا در یادداشتی با عنوان «نقش عربستان سعودی در تربیت نسل جدید مسلمانان ویتنام» آورده است: نابسامانی وضعیت اقتصادی و فرهنگی گروهی از مسلمانان ویتنام با نام اقوام «چام» به حدی است که بسیاری از جوانان چام مجبور به مهاجرت به مالزی و ادامه تحصیل در این کشور شدهاند.
کمبود کادرهای دینی و امامان مساجد و مدارس دینی در ویتنام سبب شده است تا مسلمانان ویتنام برای دریافت کمک به سمت مؤسسات دینی مالزی رفته و در این میان از نوع نگرشهای دینی آنها متأثر شوند.
مسلمانان ویتنام به صورت سنتی شافعیمذهب و از نظر اعتقادی اشعری هستند و از این جهت با مسلمانان مالزی اشتراک کامل دارند، با این فرق که عربستان سعودی و تفکرات سلفی و افراطگرایی دینی در بدنه مؤسسات دینی مالزی رسوخ و قشری از جوانان مسلمان مالزیایی به سمت و سوی این نوع تفکرات گرایش پیدا کردهاند و هدایت فکری مسلمانان نوپای ویتنام که تازه از فشارهای کمونیسم رهایی یافتهاند به دست سازمانها و مؤسساتی از مالزی افتاده است که روابط دیرینه فکری با «رابطة العالم الاسلامی: انجمن جهانی اسلام» عربستان سعودی دارند و بیشتر بودجهها و کادرهای آموزشی آنها را عربستان تأمین میکند. شورای هماهنگی دعوت اسلامی منطقه شرق آسیا و اقیانوسیه مالزی با حمایت و سازماندهی انجمن جهانی اسلام عربستان تأسیس و راهاندازی شده است.
مبلغان متعددی از سرزمین چام ویتنام به مالزی مسافرت و مشکلات و مسائل دینی خود را با مؤسسات تبلیغی مالزی حل و فصل میکنند، غافل از این که بسیاری از این مراکز مالزیایی از آداب و رسوم سنتی اسلامی فاصله زیادی گرفته و به مذهب سنتی خود یعنی شافعی و اعتقادات اشعری چندان پایبند نیستند.
استاد عبدالرحمن ابراهیم یکی از این مبلغان چام ویتنام است که در جمعیت اسلامی شهر «هوچی مینه» ویتنام به تبلیغ دینی میپردازد و در تاریخ 23 نوامبر 2011 به شورای هماهنگی دعوت اسلامی شرق آسیا و اقیانوسیه در مالزی مراجعه میکند تا زمینه را برای اعزام مبغان مالزیائی به ویتنام و آموزش قرآن کریم فراهم کند. وی نه تنها در شهر هوچی مینه ویتنام به آموزشهای معمول اسلامی و سخنرانی میپردازد؛ بلکه علاقه ویژهای به تربیت نسل جوان چام براساس روشهای مدرن آموزشی نیز دارد و به همین علت از هر فرصتی برای اعزام دانشآموزان خود جهت ادامه تحصیل در مدارس مالزی استفاده و عموما آنها را به «ترنگانو» و دانشکده «انسانیه» در «کداح» اعزام میکند.
دانشکده انسانیه در کداح از جمله مراکزی است که تحت نفوذ حزب اسلامی «پاس» است و تعداد زیادی از اساتید رشتههای دینی و عربی از فلسطین و مصر را به کار گرفته و نسبت به مواضع وحدتگرایانه در امت اسلامی نیز حساسیت خاصی داشته و حتی یکی از اساتید دینی خود را به اتهام نداشتن موضع خصمانه علیه تشیع به علت حمایت از وحدت شیعی و سنی اخراج کرده است. بدین ترتیب جوانان چام ویتنام به جای فراگرفتن اصول دینی اهل سنت با مبانی افراطگرایانه سلفی آشنا میشوند و برای تبلیغ این نوع افکار به منطقه خود یعنی چام باز میگردند و به نوبه خود چالشی را در میان مسلمانان بومی شافعی به وجود میآورند و با تقسیمبندی ویتنام به دارالحرب و دارالاسلام و معرفی سلفیه به عنوان اسلام راستین به تکفیر بخش عمدهای از مسلمانان چام میپردازند. در حال حاضر تعداد 40 دانشآموز ویتنامی در مدرسه دارالسلام در شهر «کوالا اوبای»، مدرسه قرآنی در «کوبانگ پوجوک» و مدرسه «مظاهر العلوم» در منطقه «بوکیت پایونگ» در شهر ترنگانو مالزی به تحصیل میپردازند و تعداد 6 دانشآموز دیگر ویتنامی نیز به مدرسه دارالتحفیظ قرآن در دارالسلام پیوستهاند.
یکی از مأموریتهای استاد عبدالرحمن پیداکردن سازمانها و مؤسساتی است که بتوانند دانشآموزان چام ویتنام را برای ادامه تحصیل کمک کند. استاد عبدالرحمن به مقامات مالزیایی گفته است که هنوز تعداد زیادی از جوانان چام علاقمند به تحصیل در مالزی هستند و کودکان چام برای فراگرفتن دین مجبور هستند به مساجد و نه مدارس دینی در ویتنام فرستاده شوند. به همین علت وی درخواست کمک بیشتری برای آموزش مسلمانان چام به سبک مدارس و دانشگاههای مالزی نموده است.
وی گفته است که جوانان مسلمان در شهر هوچی مینه برای آشنایی با اسلام مجبورند به مسجد بروند و به سبک سنتی به سخنرانیهای دینی گوش فرادهند و از تحصیلات دانشگاهی و مدارس دینی مدرن محروم هستند.
شورای هماهنگی دعوت اسلامی شرق آسیا و اقیانوسیه با تمرکز بر جذب مسلمانان چام برای بانوان چامی نیز برنامههای متعددی را تدارک دیده و تعدادی از فعالان زن ویتنامی را برای گذراندن دورههای تخصصی آموزش دینی به کوالالامپور دعوت کرده است. این شورا برای ترویج افکار دینی در میان مسلمانان ویتنام کنفرانسهای بینالمللی را سازماندهی میکند که از جمله آنها کنفرانس ماه دسامبر 2011 در کوالالامپور بود که تعدادی از نخبگان ویتنامی نیز در آن شرکت کرده بودند.
استاد عبدالرحمن برای برنامهریزی فعالیتهای آموزشی خود در مالزی مجبور شد تا همه ائمه ویتنامی را که در سالهای گذشته در مالزی دوره دیدهاند، برای این طرح سازماندهی کند و از آنان برای توسعه نفوذ مالزی در ویتنام بهره بگیرد که از جمله آنان میتوان به استاد ماث رزالی، ساناوی ابراهیم، صالح علی، عبدالرحمن ابراهیم، دمالوکس، احمد اتری، محمد امین و روزلیندا اسماعیل اشاره کرد.
شورای مذکور هم به موضوع آموزشهای دینی مردم چام در ویتنام و مالزی اهتمام دارد. این شورا در اوائل 2010م یک دوره تربیت امام جماعت در مسجد «جامعالمسلمین» شهر هوچی مینه برای تربیت 27 امام سازماندهی کرد. در 23 ژوئن تا 11 ژولای 2014 دانشگاه بینالمللی اسلامی مالزی دورهای آموزشی را برای 12 نفر از کشورهای ژاپن، تایلند، ویتنام، میانمار، فلیپین و کامبوج ترتیب داد تا در ماه رمضان با آداب روزه در مالزی نیز آشنا شوند. همه هزینههای اسکان و غذای شرکتکنندگان بر عهده دانشگاه بود. در این دوره بازدیدهایی از مسجد «پوتراجایا» و نیز مراسم کفن و دفن میت تدارک دیده شد.