سیفی: تبلیغ سبک زندگی عملی است نه شعاری/ نمایش اشرافی‌گری جامعه را افسرده می‌کند

حجت‌الله سیفی، کارگردان سینما و تلویزیون، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره جایگاه فرهنگ ساده‌زیستی در تولیدات نمایشی اظهار کرد: امروزه فیلم‌ها و آثار خارجی بیشتر از تولیدات داخلی در معرض دید جوانان و خانواده هستند. بخشی از این تولیدات توسط ماهواره‌ها تأمین و بخشی دیگر از اینترنت دانلود می‌شوند. این حجم از فیلم و سریال،‌ وقتی بدون مطالعه در اختیار مردم قرار می‌گیرد، سبب می‌شود که فضای فرهنگی کشوری ملغمه‌ای از رفتار‌هایی شود که نه شاخصه‌های بومی دارد نه شکل غربی. دلیل این مسئله این است که مخاطب، مطالعه کافی درباره فرهنگ و هویت خود ندارد. پس هر آنچه را در اختیارش قرار می‌گیرد می‌پذیرد. نکته عجیب‌تر اینکه بینندگان این تولیدات متصور هستند و تماشای آثار خارجی به معنای مدرن بودن سلیقه آن‌هاست!

 

مؤسس و مدیرعامل سینمای جوان ایران افزود: معضلی که برشمردم، سبب شده از فرهنگ ایرانی فاصله بگیرم و در دام نگاهی چندمجهولی گرفتار آییم. همین گم‌گشتگی نیز درنهایت ما را به سمت بی‌هویتی پیش می‌برد، چون بدترین شکل خودباختگی آن است که ندانیم به چه سمتی حرکت می‌کنیم. گاهی مواقع ممکن است بدانیم راهی که می‌پیماییم خطاست، اما باز هم آن را طی ‌می‌کنیم. وقتی بدانیم در حال انجام چه ‌کاری هستیم، در موقع ضروری قادریم که برای رهایی از آن راهی را بیندیشیم، ولی وقتی خود نمی‌دانیم خطا می‌کنیم، در موقع لازم هم راهی برای رهایی از آن نخواهیم داشت.

 

 

کارگردان فیلم «بچه‌های جسور» ادامه داد: به تبلیغات تلویزیونی دقت کنید. قرار است روغن نباتی تبلیغ شود، اما آنچه در تیزر می‌بینید هیچ نشانی از ارزش‌های آن محصول ندارد، بلکه چیزی که به چشم می‌آید زندگی اشرافی است. در چنین شرایطی مخاطبی که این محصول را می‌بیند به کالای مورد نظر توجهی ندارد، بلکه فریفته زندگی‌ای می‌شود که می‌بیند.

---

بیشتر بخوانید:

• نگاه تلویزیون به روزی حلال سطحی است

  ---

 عضو سابق شورای طرح سیمافیلم با بیان اینکه تأکید روی ساده‌زیستی به معنای ترویج فقر نیست، متذکر شد: آسیب دیگری که در تولیدات تلویزیونی وجود دارد، برداشت غلط از ساده‌زیستی است، چون این نگاه اشتباه وجود دارد که ساده‌زیستی مترادف با فقر و  پرهیز از اشرافی‌گری و فقر توأمان است. مشکل دیگر رواج اشرافی‌گری در سینما و تلویزیون این است که مردم از جامعه عصبانی می‌شوند و این خطرناک است. در حقیقت وقتی ما به بخش عمده‌ای از کشور می‌گوییم زندگی‌ای وجود دارد که شما نمی‌توانید به آن نزدیک شوید، آن‌ها را افسرده یا عصبانی می‌کنیم.

 

 

دبیر پیشین جشنواره فیلم فجر بهترین راهکار برای دستیابی به ساده‌زیستی مطلوب را آموزش دانست و ابراز کرد: همه مردم دنیا یک عادت مشترک دارند، آن‌هم اینکه سبک زندگی فرهیختگان و نخبگان برایشان جالب است و البته اینکه نخبه به چه کسی می‌گویند بحثی مفصل است. در کشور ما نخبه‌ها متأسفانه سلبریتی‌ هستند که صحیح نیست، چون نخبه دانستن سلبریتی‌ها، در حقیقت پشت کردن به ساده‌زیستی است. برای مثال سری به شبکه‌های مجازی بزنید. چند درصد از سلبریتی را می‌یابید که به لحاظ پوشش و زندگی، تصویرگر ساده‌زیستی اسلامی باشند؟ جواب به این سؤال نشان می‌دهد که نخبه‌های حقیقی آدم‌هایی هستند که در عین داشتن امکانات، زندگی ساده‌ای را پیش ‌گرفته‌اند.

عضو سابق شورای طرح و برنامه بنیاد سینمایی فارابی، در قبال این سؤال که چرا سطحی‌نگری در تولیدات سینمایی و تلویزیونی حاکم شده است؟ پاسخ داد: وقتی قرار است فردی داعشی را در فیلم یا سریالی نشان دهیم، این کار به کلیشه‌ای‌ترین شکل انجام می‌دهیم. یعنی می‌گویم وی زندگی خانوادگی خوبی نداشته یا آدم فریب‌خورده‌ای است، درصورتی‌که برخی مواقع داعشی‌ها آدم‌های تحصیل‌کرده و موفقی در زندگی شخصی هستند، اما در جایی فریب ایدئولوژی را می‌خورند که منادی اسلام حقیقی است. در تبلیغات داعش به آن‌ها گفته می‌شود سبک زندگی واقعی و آرمانی آن نیست که در غرب می‌بینند، بلکه رجعت به اسلام حقیقی، زندگی مطلوب است. این شعاری فریبنده است. اما اگر در تولیدات نمایشی تمام این مسائل بازگو شود و در ادامه کار‌هایی را که آن‌ها به اسم خدا انجام می‌دهند نشان دهیم، مطمئن باشید دیگر فریب داعشی‌ها بی‌اثر خواهد ماند.

دبیر پیشین جشنواره مستند کیش در انتها تأکید کرد: در ایران اسلامی نخبگان و بزرگان بسیاری وجود دارند که انتظار می‌رود مردم را به‌سوی ساده‌زیستی واقعی هدایت کنند. آیت‌الله بهجت یکی از این انسان‌هایی بود که همه روی ساده‌زیستی وی متفق‌القول هستند. وی تنها در کلام حرف از ساده‌زیستی نمی‌زد، بلکه در عمل هم‌، چنین بود و همه مردم از نزدیک شاهد آن بودند. برای همین، حرف‌هایش به دل‌وجان مردم می‌نشست. امام (ره) نیز چنین بود. وی رهبری بزرگ بود، اما نظیر ساده‌ترین افراد جامعه زندگی می‌کرد. بزرگانی چون آیت‌الله بهجت، امام (ره)، مقام معظم رهبری و... را با برخی افراد که در تلویزیون حرف از ساده‌زیستی می‌زنند مقایسه کنید. آنگاه متوجه خواهید شد که چرا حرف و کلام آن‌ها برای تماشاگر پذیرفتنی است و از سوی کسانی که عمل نمی‌کنند پذیرفته نمی‌شود.