سرمایه‌داران رانتی در اقتصاد نفوذ کرده‌اند
استاد بازنشسته دانشگاه تهران گفت: اصول دوم و سوم قانون اساسی بر ارتقای فضیلت و تسهیل در تأمین مایحتاج ضروری ایرانیان تأکید می‌کند، اما به دلیل نفوذ سرمایه‌داران رانتی این دو اصل به صورت کامل محقق نشده است.
ابراهیم رزاقی، استاد بازنشسته دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرنگار ایکنا، با تأکید بر ناعادلانه بودن حذف مالیات بر برخی اموال لوکس در بودجه 1402 تأکید کرد: متأسفانه قرار بر این بود از خانه‌های خالی مالیات دریافت کنند اما در عمل چنین اتفاقی رخ نداد، در صورتی که دریافت مالیات از ثروتمندان و اموالی که به عمد راکد و بدون استفاده نگاه داشته می‌شوند یکی از ابزارهای مهم تحقق عدالت اقتصادی است.
وی افزود: امروز اقتصاد سرمایه‌داری منجر به تشدید فاصله طبقاتی شده و به همین دلیل سرمایه‌داران آنقدر در این کشور نفوذ پیدا کرده‌اند که به راحتی نمی‌توان از آنها مالیات گرفت اما از یک کارگر با حقوق ماهیانه هفت میلیون تومان، مالیات دریافت می‌شود.
سامان‌دهی اقتصاد با عدالت مالیاتی
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه عدالت مالیاتی به اقتصاد نابسامان ایران سازمان می‌بخشد، ادامه داد: متأسفانه امروز سرمایه‌داری به معنای واقعی کلمه که از دل کار، تولید و یک فعالیت مولد اقتصادی متولد شده باشد، وجود ندارد، بلکه سرمایه‌داری امروز در کشور حاصل فروش نفت و رانت است و افراد این‌گونه سرمایه‌دار می‌شوند. متأسفانه به جای اینکه سرمایه‌داری نشئتگرفته از کار و تولید را تقویت کنند، در بودجه سال آینده بیش از 60 میلیارد دلار برای واردات تخصیص داده‌اند و به همین دلیل است که اقتصاد از سوی سرمایه‌داران وابسته و رانتی اداره می‌شود.
رزاقی بیان کرد: اصل دوم و سوم قانون اساسی تأکید دارد دولت موظف به تأمین مسکن، خوراک و پوشاک و غیره برای همه مردم است. هدف این دو اصل از بین بردن فقر در کشور است ولی امروز مشاهده می‌کنیم نه خانه‌ای برای همه ساخته شده و نه آموزش و بهداشت رایگان به صورت همگانی در اختیار مردم قرار گرفته است و نه دیگر موارد و هیچ‌کس هم پاسخگو نیست، چرا؟ چون سرمایه‌داران رانتی در اقتصاد نفوذ کرده‌اند.
وی با بیان اینکه نبود عدالت مالیاتی و به طور کلی نبود عدالت در لایه‌های مختلف اقتصادی سبب می‌شود فساد در جامعه رونق و گسترش پیدا کند، گفت: وقتی فرد فاسد شد دیگر نمی‌توان از عدالت سخن گفت و به معنای واقعی کلمه عدالت ذبح می‌شود. امروز تبعیض و فساد اقتصاد، جمهوری اسلامی ایران را با شرایط نامساعد روبه‌رو ساخته است.
استاد بازنشسته دانشگاه تهران با اشاره به حقوق و دستمزدهایی که از مالیات معاف شده‌اند، یادآور شد: اخیراً مجلس اعلام کرده در بودجه سال آینده آنهایی که تا 10 میلیون تومان حقوق و دستمزد دریافت می‌کنند از پرداخت مالیات معاف هستند؛ اولاً بخش قابل توجهی از کارمندان و کارگران در سال آینده بیش از 10 میلیون تومان با مزایایشان دریافت خواهند کرد. آیا وقتی خط فقر حدود 20 میلیون تومان اعلام شده، آن وقت حقوق‌بگیرانی که 10 میلیون تومان دریافت می‌کنند باید از پرداخت مالیات معاف شوند؟ باید پذیرفت آنهایی که کمتر از 18 میلیون تومان درآمد دارند شرایط اقتصادی چندان مطلوبی ندارند و فقط حقوقشان کفاف زندگی معمولی را می‌دهد. ثانیا به جای اینکه از دارندگان خانه‌های لوکس و خانه‌های خالی مالیات دریافت کنند از کارمند و کارگر این مالیات را می‌گیرند.
رزاقی با اظهار تأسف از اینکه شعارها با عمل برابر نیست و وزرای مرتبط با اقتصاد و معیشت مردم، پیش از پذیرش مسئولیت نگاه آرمانی به شرایط داشتند ولی در عمل ایده محکم و کارآمدی از آنها ارائه نشد، گفت: برخی مسئولان کشور تسلیم زور و فشار سرمایه‌داران رانتی شده‌اند، سرمایه‌دارانی که اصلاً برایشان اقتدار و اعتلای نظام و ملت اهمیت ندارد و قانون اساسی برایشان مهم نیست.
به گفته وی، دشمن‌شناسی امر خیلی ساده‌ای است ولی متأسفانه اتفاق نمی‌افتد یا از این مسئله مهم غفلت می‌شود.
این استاد بازنشسته دانشگاه تهران بیان کرد: برخی هنوز باور ندارند فقر در کشور افزایش یافته و فکر می‌کنند شرایط اقتصادی گل و بلبل است و برخی مسئولان فکر می‌کنند با یارانه 400 هزار تومان شرایط اقتصادی خانوارها تقویت می‌شود. اینها واقعاً درک درستی از شرایط ندارند و این عدم درک صحیح به زیان کشور و جامعه است. سرمایه‌داری، فقرا را فقیرتر و زندگی مردم را به شدت سخت کرده است.
اجرای صحیح برنامه‌های پنج‌ساله
رزاقی معتقد است تا زمانی که عدالت توزیعی در اقتصاد به اجرا درنیاید، برنامه‌های پنج ساله به هیچ‌وجه پاسخگو و اثربخش نخواهند بود. وی بیان کرد: متأسفانه بخشی از مدیران کشور نگاه مردمی به اقتصاد ندارند و تلاش می‌کنند اقتصاد را با دستور از بالا به پایین اداره کنند و از سوی دیگر چنین مدیرانی تصدی‌گر بخش مهمی از اداره امورات اقتصادی شده‌اند و به همین دلیل است مردم هر روز فقیرتر و مشکلات اقتصادی بیشتر می‌شود.
وی سرمایه‌داری را ایدئولوژی شکست‌خورده‌ای دانست که امروز آمریکا و اروپایی‌ها را با مشکل مواجه ساخته و در جنگ اوکراین شکست این تفکر به وضوح نمایان شده است و ادامه داد: غرب به این باور رسیده که سرمایه‌داری پاسخگوی نیازهای آنها نیست ولی در ایران هنوز این باور وجود ندارد و به همین دلیل سرمایه‌داران رانتی هر روز نفوذ بیشتری پیدا می‌کنند. سرمایه‌داران رانتی اجازه نمی‌دهند برنامه هفتم به درستی اجرا شود، همانطورکه اجازه نداده‌اند برنامه پنجم و ششم به مرحله اجرای کامل درآید. اگر بندهای برنامه هفتم به صورت کامل اجرایی شود نه خبری از رانت خواهد بود و نه توزیع ناعادلانه ثروت و به همین دلیل سرمایه‌داران تلاش دارند هم بودجه و هم برنامه هفتم را به انحراف بکشانند.
این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه امروز نظام اقتصادی کشور طوری رقم خورده که سود در دلالی و واردات است، گفت: دلالان نه مالیاتی می‌دهند و نه کسی از آنها حساب می‌کشد و از سوی دیگر نفت خام را می‌فروشند و بدون پرداخت مالیات کالا وارد می‌کنند آن هم کالای فرآوری‌شده. در علم اقتصاد صادرات مواد خام به شدت نفی شده و از سوی دیگر واردات کالاهای فرآوری‌شده هم توصیه نمی‌شود، یعنی اگر قرار است وارداتی انجام دهیم باید این واردات مربوط به مواد خام باشد تا در کشور به کالای فرآوری‌شده تبدیل شود.
گفتوگو از سعید امینی
انتهای پیام
