شناسایی، توانمندسازی و نخبه‌گماری؛ اهداف بنیاد ملی نخبگان
رئیس بنیاد ملی نخبگان خراسان رضوی گفت: یکی از اهداف این بنیاد، پس از شناسایی و پرورش نخبگان، آن است که استفاده از آنها عمومیت و فرهنگ به‌کارگیری‌شان در جامعه رواج یابد.
سیدعبدالکریم سجادی، رئیس بنیاد ملی نخبگان خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایکنا از استان درباره فعالیت‌های بنیاد ملی نخبگان در راستای شناسایی و تربیت نخبگان اظهار کرد: بنیاد ملی نخبگان بر آن است تا با استفاده از ظرفیت این بنیاد، مسائل کشور را حل کند و توانمندسازی و تربیت نیروها پس از دوران تحصیل، ایجاد اشتغال به‌ویژه برای فارغ‌التحصیلان دوره‌های تحصیلات تکمیلی و پسادکتری و آشنایی با پیشرفت‌های کشور از جمله اهداف بنیاد ملی نخبگان است.
وی بیان کرد: در بنیاد ملی نخبگان نه تنها در سطح دانشگاهی، بلکه در سطح دانش‌آموزی نیز در طرح «شهاب» با همکاری آموزش و پرورش به‌دنبال شناسایی استعدادهای برتر هستیم، همچنین طرح «ایران گشت» نیز به‌منظور ایجاد شناخت، امید و انگیزه در دانش‌آموزان و برای جذب و فعالیت در مراکز پژوهشی، تولیدی و مدیریتی کشور در آینده، با برگزاری بازدیدهای دانش‌آموزی با همکاری اداره آموزش و پرورش انجام می‌شود؛ علاوه بر شناسایی، توانمندسازی دانش‌آموزان مستعد نیز در دستور کار است.
رئیس بنیاد ملی نخبگان خراسان رضوی افزود: با شناسایی دانش‌آموزان نخبه در رشته‌های مختلف، آنها را در دانشگاه نیز حمایت می‌کنیم و این موضوع به رشته، دانشگاه و مدارس خاصی تعلق ندارد، همچنین برای کسانی که فارغ‌التحصیل شده، اما هنوز وارد بازار کار رسمی نشده‌اند، دوره‌های توانمندسازی برگزار می‌شود، حتی برای استادیاران نیز برنامه‌هایی در نظر گرفته شده است و فرصت‌های مطالعاتی برای آنها ایجاد شد؛ در سال جاری نیز تاکنون سه نفر از اعضای هیئت علمی را به‌عنوان فرصت مطالعاتی در بنیاد ملی نخبگان استان به‌کار گرفته‌ایم.
وی با اشاره به اجرای طرح‌های سرآمدان ویژه دانش‌آموختگان پسادکتری و دانشیاران ادامه داد: تمامی طرح‌های بنیاد ملی نخبگان جنبه حمایتی دارد و با هدف پروراندن استعدادها و پس از آن به‌کارگیری نخبگان در دستور کار است، در واقع یکی از اهداف این بنیاد پس از شناسایی و پرورش نخبگان، آن است که استفاده از آنها عمومیت و فرهنگ به‌کارگیری‌شان در جامعه رواج یابد.
سجادی گفت: نباید به نخبگان به‌عنوان کسانی که حکومت آنان را پرورش داده و به جایی رسیده‌اند که برای خود سطحی قائل هستند، نگاه کرد، بلکه آنها به‌عنوان ابزاری کلیدی در راه‌گشایی مسائل کشور مطرح شوند، بدین‌معنا که هرگاه مشکلی وجود دارد و از عهده یک مدیر معمولی برنمی‌آید، به‌کار گرفتن نخبگان کمک به حل معضلات آن سازمان کند.
وی تصریح کرد: این فرهنگ باید جا بیفتد که در مدیریت، اجرا و همچنین در حل مسائل به حضور نخبگان نیاز داریم و این حضور در تمامی حوزه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، هنری، حقوقی، پزشکی، کشاورزی، ورزشی و ... ضرورت دارد، زیرا تمامی جوامع مشکلاتی دارند و کسانی‌که می‌توانند این مسائل را حل کنند، نخبگانی از همان جنس هستند که تخصص، علم و ایده‌هایی دارند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان خراسان رضوی اظهار کرد: شناسایی نخبگان، اولین اقدام بنیاد ملی نخبگان و توانمندسازی دومین اقدام است و هنگامی‌که نخبگان به دوره‌ای رسیدند که می‌توانند تأثیرگذاری اجتماعی داشته باشند، از آنها استفاده کنیم. جذب نخبگان در همین راستا اتفاق می‌افتد و معرفی و به‌کارگیری آنان به‌عنوان مشاور و دستیار در حوزه‌های مختلف به سازمان‌ها تعریف شده است.
وی بیان کرد: بنیاد ملی نخبگان برای انجام این فعالیت‌ها، ابزارهای حمایتی در اختیار نخبگان قرار می‌دهد. طرح «شهید وزوایی» به‌منظور هدایت هدفمند دانشجویان و طلاب صاحب استعداد برتر در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه کشور و پشتیبانی از فعالیت‌های نخبگانی آنان، به تعدادی از دانشجویان و طلاب صاحب استعداد برتر کشور تسهیلاتی را در سه مقطع «کارشناسی، سطح 2»، «کارشناسی ارشد، سطح 3» و «دکتری تخصصی، سطح 4 و بالاتر» اعطا می‌کند.
سجادی افزود: همچنین اعتبار دستیاری، کمک هزینه هسته دانشجویی مسئله‌محور (طرح شهید احمدی روشن)، کمک هزینه توانمندی آموزشی، مهارتی و کارآفرینی، کمک هزینه شرکت در مجامع علمی داخلی و خارجی، وام‌های تحصیلی، هدیه ازدواج و تولد فرزند، ارائه تخفیفات در اجرای مراسم، ودیعه اجاره مسکن دانشجویی، همچنین وام مسکن برای فارغ‌التحصیلان نخبه، کمک هزینه اعزام به فرصت مطالعاتی داخلی ـ خارجی، کمک هزینه اجرای پایان‌نامه، کمک هزینه استفاده از تسهیلات شبکه آزمایشگاهی، کمک هزینه شرکت در رویدادهای مسئله‌محور (طرح شهید بابایی) و کمک هزینه ارتباطات و امکانات علمی از دیگر اقدامات حمایتی این بنیاد است.
رئیس بنیاد ملی نخبگان خراسان رضوی با اشاره به 25 طرح مصوب «شهید احمدی روشن» در بنیاد ملی نخبگان استان گفت: هر طرح پروسه‌ای 9 ماهه دارد و به‌طور متوسط هفت تا هشت نفر در هر طرح مشغول فعالیت هستند. این طرح‌ها، ظرفیت بسیار خوبی است، زیرا علاقه‌مندی و به‌کارگیری تعداد زیادی از دانشجویان را به‌دنبال دارد، به‌طوری‌که بسیاری از هسته‌های سال‌های گذشته، به شرکت تبدیل شده‌اند.
وی با اشاره به آیین‌نامه جذب نخبگان که سال گذشته به تأیید سازمان اداری استخدامی رسید، اظهار کرد: براساس این آیین‌نامه تاکنون دوبار فراخوان جذب و به‌کارگیری نخبگان در دستگاه‌های اجرایی صورت گرفته است و فراخوان دوره سوم نیز در همین ماه اعلام می‌شود و کسانی که مایلند از این ظرفیت استفاده کنند، با دارا بودن شرایط به دستگاه مربوطه معرفی خواهند شد.
سجادی تصریح کرد: برخی نخبگان خود راهشان را باز می‌کنند، ایده می‌دهند، وارد بازار کار می‌شوند و نه تنها برای خود، بلکه برای تعداد بسیاری ایجاد اشتغال می‌کنند، بعضی دیگر با وجود توانمندی و داشتن ایده‌های برتر روحیه‌ای دارند که نیاز به حمایت دارند. علاوه بر تفاوت خصوصیات فردی همچون روحیه، پشتکار، میزان پافشاری و ... باید دانست نخبه کسی است که استعداد، ایده خوب و توانمندی دارد و می‌خواهد از آن استفاده شود. گاه روحیه آنها از نظر میزان استقامت به‌گونه‌ای است که به خارج از کشور می‌روند، اما گاه نیاز است که در داخل کشور کاری انجام دهیم تا شرایط جذب و به‌کارگیری آنها را فراهم کنیم.
وی افزود: فرهنگ عمومی جامعه باید به کمک ما بیاید و فرهنگ نخبه‌گماری در جامعه جا بیفتد، یعنی بالاترین مقامات استانی، رؤسای دانشگاه‌ها، ادارات و سازمان‌ها به این باور برسند و جامعه را اقناع کنند که می‌شود از مغز نخبگان در بهبود و رفاه جامعه بهره برد، بدین‌ترتیب با در نظر گرفتن سه عامل روحیه نخبگانی، فرهنگ عمومی و قوانین و ابزار حمایتی سازمان‌ها در کنار هم میتوان به تحول در جذب و به‌کارگیری نخبگان امید داشت و در غیر این صورت سرخوردگی، مهاجرت و بسیاری عوامل دیگر را موجب خواهد شد.
رئیس بنیاد ملی نخبگان گفت: علاوه بر مسائل اقتصادی، یکی از علل اصلی مهاجرت نخبگان قوانین و بروکراسی اداری است. ما نمی‌توانیم آنها را با سرعتی که یک جوان نخبه انتظار دارد، به بازار کار وصل کنیم، صبر و تحمل جوانان کمتر است و ممکن است با دو سه بار مراجعه کردن دلسرد شوند.
