حامد بخشی، عضو هیئت علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، به مناسبت هفته گردشگری، درخصوص «تاثیر مناسبات سیاسی صلح آمیزی در عرصه بینالملل در شکلگیری بهتر اقتصاد گردشگری»، در گفتوگو با ایکنا از خراسان رضوی، اظهار کرد: مهم است که بدانیم گردشگری چگونه میتواند به فرایند صلح کمک کند. دولتها حتی در کشورهای دموکراتیک کاملا منطبق بر خواست مردمشان نیستند، یعنی در کنار اینکه، برآمده از آرای مردم بر اساس رویکرد کارکردگرایی هستند، برآمده از خواست طبقات و اقشار دارای ثروت و قدرت نیز براساس رویکرد تضادگراییاند. یعنی تاکید بسیاری بر قدرت سرمایه در این حیطه شده است.
وی ادامه داد: در نظام دموکراسی فعلی با وجود اینکه بسیار سعی شده است این سهم را کم کنند، اما کاندیداهایی میتوانند پیش روند که بتوانند سهم احزاب و نهادهای قدرت و ثروتمند را به همراه خود داشته باشد. به همین خاطر در برخی از مواقع مثلا در هنگام جنگ، شاهد این هستیم که افکار عمومی، خواهان جنگ به معنای خشن آن نیستند و معمولا دولتها پیشقراول جنگ میشوند و دلیل اصلی آن این است که دولتها در مقایسه با ملتها کمتر مورد آسیب قرار میگیرند و بیشتر نفع میبرند، این درحالی است که ملتها حتی اگر در جنگ، پیروز میدان هم شوند، بیشتر مورد آسیب قرار میگیرند.
بخشی با تاکید بر اینکه در جنگطلبی و پیش بردن جنگ میان دولتها و ملتها فاصلهای وجود دارد، بیان کرد: آنچه که در روابط بین ملتها حاکم میشود، قاعدتا دولتها هستند، چراکه دولتها تصمیمگیرنده اصلی در به راه انداختن جنگ هستند و چیزی که میتواند میان ایندو حائل شود این است که ملتها بتوانند در این خصوص سهم جدیتری داشته باشند.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی تصریح کرد: دولتها برای راه انداختن یک جنگ، نیازمند اقناع افکار عمومی هستند و زمانی که افکار عمومی مساعد نباشد از جنگ نیز پشتیبانی نخواهد کرد. یکی از کارهایی که دولتها برای راهاندازی جنگ و اقناع، آمادهسازی و پذیرش افکار عمومی انجام میدهند، انسانزدایی از تصویری است که از کشور مقابل وجود دارد و این نکته اهمیت بسیار زیادی دارد.
وی افزود: در سینمای جنگ همواره از دشمن تصویری انسانزدایی شده دیده میشود و سعی بر این است که چهرهای از او نشان داده نشود تا همراهی با او صورت گیرد. گردشگری نیز با فرایند ارتباط بین ملتها از مسیر غیر از رسانههای رسمی، باعث میشود تا تصویری انسانی از جوامع در بین جوامع دیگر شکل بگیرد. به طور مثال وقتی شخصی به کشور چین سفر میکند تصویری که از این دریافت میکند و به دیگران ارائه میدهد تصویری انسانی است، چراکه با اجتماع آنان سر و کار داشته است، نه با دولت چین.
بخشی با تاکید بر این نکته که هر اندازه گردشگری در دنیا رواج بیشتری پیدا کند، اقناع افکار عمومی برای راهاندازی جنگ دشوارتر خواهد شد، بیان کرد: ارتباط بین انسانها که از طریق گردشگری شکل میگیرد از این مسیر باعث میشود که در جوامع و افکار عمومی تصویری انسانی از سایر ملل شکل گیرد و دولتها نتوانند به سادگی از دیگر ملتها تصویری غیرانسانی ارائه دهند و سپس آنان را مورد شکار قرار دهند، بنابراین در این راستا اجتماعات صلحمحور، جنبشها و کمپینهای طرفدار صلح شکل میگیرد. این مسیری است که گردشگری در سطح بینالمللی میتواند مروج و شکلدهنده صلح باشد.
وی در ادامه گفت: درسطح خرد و بومی، گردشگری میتواند با کمرنگ کردن پیشداوریهای منفی مانند پیشداوریهای شهری و روستایی یا قومیتی زمینه را برای روابط صلحآمیز آماده کند و تعامل با دیگران باعث کاهش این پیشداوریهای منفی خواهد شد. در سطح کلان نیز باید این را به خاطر بسپاریم که ما همیشه فرصت نداریم و پنجره مذاکره همیشه برای باز نخواهد بود و تا زمانی میتوان مذاکره و توافق کرد و دست برتر را در ایجاد صلح داشت که دارای قدرت اجتماعی با پشتوانه سنگین مردمی، قدرت امنیتی، قدرت سیاسی و قدرت اقتصادی باشیم.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی تصریح کرد: اکنون در حوزه گردشگری در سطح بومی ما یک گردشگری معیشتی داریم که رقم آن هم بالاست. از این مسیر، صنعت گردشگری ما هم کمی رونق دارد اما مسائل گردشگری در سطح بینالملل در کشور ما نه تنها در وزارت بلکه بالاتر از آن باید تعیین شود.
در ادامه گفتوگو، سیدمحمدرضا وزیری یزدی عضو جامعه هتلداران خراسان رضوی، بیان کرد: گردشگری، تنها باعث صلح نیست، بلکه جنبههای مختلفی دارد. اگر گردشگری وارد محیطی شود که دو طرف تعصبات شدید بر روی تفکرات و عقاید خود داشته باشند، حتی ممکن است منجر به اختلافات داخلی و خارجی شود، اما اینکه در این حوزه، صلح را خیلی پررنگ کردهاند، به دلیل نیاز برحق دنیا به صلح و آشتی بوده است. حقیقت این است که صلح در ابعاد کوچک هم میتواند توسعه پیدا کند، همانطور که میگویند مهربانی واگیر دارد و توسعه پیدا میکند.
وی افزود: در گردشگری دید و بازدیدهای خوبی اتفاق میافتد که برقرارکننده صلح است، اما ما در تبلیغات آن خیلی ضعیف عمل کردهایم. تبلیغات ضد ایران و ایرانی در دنیا موفق بوده است، صدها بار از توریستهای خارجی و ایرانیانی که خارج از کشور زندگی میکنند، این را شنیدهایم. شاید ایران را با افغانستان یا مناطق دیگر مقایسه میکنند. بنابراین، ببینید چگونه تبلیغات قوی منفی انجام دادهاند که تصویر ذهنی جهان از ایران خوب به نظر نرسد تا بتوانند از این برای مقاصد خود استفاده کنند.
وزیری یزدی با اشاره به اینکه ایران جزو کشورهای پر پتانسیل گردشگری چه از نظر آب و هوایی، و چه از نظر جاذبههای میراثی است، افزود: ممکن است هتلهایی بسیار زیباتر از هتلهای ایران در جهان وجود داشته باشد، اما بومگردی ایران را کجا میشود تجربه کرد؟. کشور ما در خیلی از زمینههای گردشگری قدرتمند است اما شاید این در کشور، خیلی اولویت نبوده است، با اینکه گردشگری سالهاست که صنعت اول دنیاست.
وی در ادامه گفت: حتی اگر عدد کوچکی از گردشگر که وارد کشور ما میشود باعث ایجاد صلح بین دوتا ملت شود، بسیار برای ما مهم است اما گردشگری که پس از صلح بین ایران و عراق، بین دو کشور برقرار شد. همچنین گردشگری خوراک در ایران بسیار جذاب است و این خود نکته قابل تأملی است. توریستهای خارجی که وارد کشور ما میشوند، از غذاهای ما لذت میبرند و افسوس میخورند که چرا مثلاً ما این غذا را در کشورهای خارجی در قالب یک برند یا یک رستوران ثبت نکردهایم. در ایران از شمال تا جنوب غذاهای مختلفی وجود دارد که امیدواریم این انرژی بالقوه در کشورمان بالفعل شود.
این فعال گردشگردی در زمینه هتلداری با تاکید بر افزایش آگاهی درباره تعاملات و رفتار با گردشگردان، گفت: بحث آموزش در این زمینه بسیار مهم است و علاوه بر آن، نکته دیگری وجود دارد و آن این است که ما در مشهد خیلی توریستهای اروپایی یا چینی یا آمریکایی نداریم برای همین آن چیزی که آماده شده، بیشتر برای توریستهای زیارتی و عرب زبان است که جمعیت بیشتری دارند یعنی تنها به ظرفیت موجود پرداخته شده است و احساس نیاز برای آموزش در این زمینه کمتر بوده است که جای کار بهتر و بیشتری دارد.
وی افزود: صنعت هتلداری مانند صنعت مهندسی و پزشکی در دانشگاههای دولتی ما مثل دانشگاه فردوسی تدریس نمیشود همچنین اساتید تربیت شده در این صنعت مناسب ظرفیت صنعت هتلداری و غذا و نوشیدنی وجود ندارد. اگر گردشگری ما بخواهد قوی شود، باید از اساتید نمونه و تجربیات و دانش آنها استفاده شود.
وزیری یزدی بیان کرد: مهمترین انتظار جامعه هتلداران، نگاه تخصصی به هتل است که در سازمانهای دولتی مرتبط با هتلها وجود ندارد. امروزه آژانسهای مسافرتی و هتلهای ما بالاترین چالش را با اداره دارایی دارند، چون آنها دقیقا نمیدانند مسائل و چالشهای هتلها و آژانسها چیست. همچنین در ارتباط با اداره استاندارد، بهداشت، دامپزشکی و غیره. ما با هر مجموعهای که وارد مذاکره میشویم، تخصصی به هتل نگاه نمیکنند و تنها یکسری قوانین کلی زیر نظر دولت را تعمیم میدهند که این آسیبزننده است.
این عضو جامعه هتلداران، بیان کرد: مسئله دیگری که خیلی در مشهد با آن درگیر هستیم، نگاه سرمایهداری به هتلها است. امروزه برگشت سرمایه منطقی یک بیزینس که بین 4 تا 5 سال باید اتفاق بیافتد، شاید در هتلهای ما به ۲۰ و ۳۰ سال رسیده است، یعنی بهرهوری اینها به قدری پایین آمده و استهلاک تجهیزات آنها به قدری سنگین است که مجموعه هتلداران را بسیار تحت فشار قرار داده است. همچنین بحث حمل و نقل در این حوزه بسیار مهم است، ما در طول سال گردشگرانی را به دلیل عدم وجود بلیط کافی از دست میدهیم. مشهد به دلیل لوکیشن دور خود نسبت به کل کشور نیازمند حمایت بیشتر صنعت حمل و نقل است.
انتهای پیام