جایگاه ویژه فرهنگ و هنر در دیپلماسی دنیای امروز

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمد‌علی نبی‌پور، معاون سیاسی استاندار خراسان‌رضوی، در اختتامیه همایش «رودکی و پیوندهای فرهنگی ایران و تاجیکستان» که شامگاه پنجم دی‌ماه، در سالن رودکی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: از مسئولین برگزاری اين همايش به علت ابتکار عملی که خرج دادند، متشکرم زیرا که دنیای امروز، دنیای ارتباطات بین ملت‌ها، دولت‌ها است. 

وی ادامه داد: فرهنگ و هنر در دیپلماسی دنیای امروز، جایگاه مهمی داشته و مهم‌ترین و اساس یک ارتباط عمیق، نه تنها در ایران و فضای کنونی بلکه در بین دولت‌ها و تمام کشورها، روابط فرهنگی است. تمام دنیا برای توسعه روابط خارجی و تعمیق بخشیدن به روابط کشورها عناصر فرهنگی مشترک پرداخته می‌شود و درنتیجه این نکته حائز اهمیت است. 

معاون سیاسی استاندار خراسان‌رضوی بیان کرد: ما با این اشتراکات فرهنگی بسیار گسترده و عمیقی که بین ایران و آسیای میانه داریم؛ متاسفانه کمتر به این منطقه ورود پیدا کرده‌ایم و روابط خود را آنطور که باید در این منطقه گسترش نداده‌ایم. شاید بتوان خراسان را به عنوان یکی از نقاط بسیار ویژه در  جغرافیای فرهنگی رسمی منطقه شناخت که کشور در سطح روابط بین‌الملل می‌تواند به آن بپردازد.

نبی‌پور بیان کرد: پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ولع‌ خاصی در این ارتباط بین ایران و کشورهای منطقه به وجود آمده است و به همین دلیل من تاکیدم بر این است که این فرصت را غنیمت بشماریم و من خوشحالم که دانشگاه فردوسی با این غنای فکری و نخبگی که داشته و دارد با کمک وزارت علوم، برای اتصال اشتراکات فرهنگی بین ایران و تاجیکستان پیش قدم شده است.  

وی بیان کرد: زمانی که قرابت فرهنگی بسیار بالایی با کشورهایی مثل تاجیکستان یا ازبکستان و کشورهای دیگر منطقه داریم؛ صحیح نیست که روابط ما در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و غیره در پایین‌ترین سطح شکل بگیرد و باید در بالاترین سطح باشد.

معاون سیاسی استاندار خراسان‌رضوی گفت: امیدوارم این تعاملات متداوم باشد و این نشست‌ها برای این شاعر بزرگ که محور هسته‌ای این نشست است، برگزار شود زیرا  تداوم این جلسات در گسترش ارتباطات بین دو کشور قطعا تاثیر گذار است.

نبی‌پور ادامه داد: موقعیت خراسان نیز می‌تواند بسیار در این حوزه یاری‌رسان ما باشد. جایگاه ملی دانشگاه فردوسی، مجموعه صنایع و علوم خراسان در حوزه‌های مختلف علمی، پژوهشی، اقتصادی این استان می‌تواند در روابط خارجی و گسترش در آسیای میانه نقش داشته باشد. 

وی بیان کرد: امیدوارم که این حرکت خاموش نشود و تداوم یابد. انشالله در آینده نزدیک، بتوانیم از فرصت‌های بسیار خوبی که در این منطقه داریم در حوزه اقتصادی بهره‌ گیریم. جناب آقای دکتر مظفری، استاندار محترم به دلیل نشستی که در تهران داشتند، نتوانستند در این جمع حاضر شوند اما تاکید استاندار بر ادامه‌دار بودن این سری از رویدادها در حوزه‌های مختلف برای گسترش روابط است، زیرا که بسترساز گسترش روابط خارجی ایران با منطقه آسیای و شرق است.

در ادامه سلمان ساکت، دبیر علمی همایش رودکی و پیوندهای فرهنگی میان ایران و تاجیکستان اظهار کرد: خیلی خوشحالم که نخستین همایش رودکی در پیوندهای فرهنگی ایران و تاجیکستان به میزبانی دانشگاه فردوسی مشهد و مدیریت همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه به خوبی برگزار شده است.

وی افزود: البته در این میزبانی چندین نهاد موسسه همکاری کردند که از همه آنان سپاسگزاری می‌کنم. حقیقت آن است که صاحب نظران وقتی درباره توسعه و پیشرفت سخن می‌گویند، درباره توسعه و پیشرفت متوازن سخن می‌گویند. توسعه و پیشرفت نامتوازن کاریکاتوری خواهد شد، همه جانبگی و توجه به همه ابعاد توسعه بسیار اهمیت دارد تا توسعه پایدار باشد. حوزه همکاری‌های بین‌المللی یکی از ستون‌های اصلی پیشرفت‌های ما در محیط‌های آکادمیک و دانشگاهی است، ولی گاهی دیده می‌شوند که این توجه به حوزه‌های بین المللی از نگاه توسعه متوازن نیست.

دبیر علمی همایش رودکی و پیوندهای فرهنگی میان ایران و تاجیکستان ادامه داد: در سال‌هایی که ارتباط ما با دنیا و کشورهای دیگر بسیار مطلوب بود و بسیار بهتر از امروز و بسیاری از دانشگاه‌های ایران از جمله دانشگاه فردوسی مشهد سرآمد بود و می‌درخشید در این ارتباطات، متاسفانه ما همه کوشش و توان و نیروی خودمان رو صرف یک منطقه یا مناطق خاص کردیم و از برخی مناطق غفلت ورزیدیم و امروز نتایج آن را می‌بینیم. این توسعه نامتوازن ما در همکاری‌های بین المللی بود.

ساکت بیان کرد: اگر ۱۰ درصد توان نیرویی که ما صرف بخش‌های خاص کردیم، صرف کشورهایی هم‌ریشه، هم‌زبان و هم‌تاریخ خود می‌کردیم امروز ثمره بیشتری داشتیم و فکر می‌کنم این همایش فرصت خوبی برای یک شروع دوباره است. امیدوارم که این همایش مقدمه‌ای برای روابط بیشتر و عمیق‌تر میان دانشگاه فردوسی مشهد و مراکز علمی و فرهنگی تاجیکستان باشد. تعاملاتی که در افقی گسترده‌تر به روابط و تعاملات سازنده میان دو کشور بیانجامد.

وی بیان کرد: در پایان بیانیه نخستین همایش رودکی و پیوندهای فرهنگی ایران تاجیکستان را قرائت می‌کنند به این امید که پیشنهادهای مطرح شده در این بیانیه مورد توجه مسئولان محترم قرار گیرد.

متن بیانیه به شرح ذیل است:
« به نام خداوند جان و خرد
 به منظور تحکیم روابط فرهنگی میان دو کشور دوست، برادر و هم‌کیش، ایران و تاجیکستان؛ نخستین همایش رودکی و پیوندهای فرهنگی ایران و تاجیکستان در روز ۵ دی ماه ۱۴۰۳ با یاد دو استاد برجسته رودکی‌پژوه زنده یادان صدرالدین عینی و سعید نفیسی با حضور بیش از ۱۰ دانشمند رودکی‌پژوه از دو کشور ایران تاجیکستان در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.

شورای علمی همایش ضمن تقدیر از اهتمام مدیران دانشگاه فردوسی مشهد در برگزاری این همایش پیشنهادهای زیر را جهت گسترش و تعمیق روابط علمی و فرهنگی دانشگاه فردوسی مشهد با مراکز فرهنگی تاجیکستان مطرح می‌کند:

 ۱. تغییر روز بزرگداشت رودکی در تقویم رسمی ایران از ۴ دی ماه به ۲۲ سپتامبر که معمولاً یک مهر خواهد بود که روز بزرگداشت رودکی در تقویم رسمی کشور تاجیکستان است. بدین‌گونه دو کشور در روزی مشترک و هماهنگ با یکدیگر یاد و نام این شاعر بزرگ را که میراث مشترک قلمرو زبان فارسی است، گرامی خواهند داشت.

 ۲. تأسیس دبیرخانه دائمی گفت‌گوهای علمی، فرهنگی ایران و تاجیکستان در دانشگاه فردوسی مشهد با همکاری گروه‌های آموزشی زبان و ادبیات فارسی، تاریخ و تاریخ و تمدن ملل اسلامی.

۳. برگزاری همایش رودکی و پیوندهای فرهنگی ایران و تاجیکستان به صورت سالانه، شایسته است این همایش به طور متناوب در دانشگاه فردوسی مشهد و یکی از مراکز علمی فرهنگی شهر پنج‌کند در تاجیکستان برگزار شود.

۴. برنامه‌ریزی برای حضور گروه‌های علمی پژوهشی کشور تاجیکستان در دانشگاه فردوسی مشهد به منظور تبادل نظر میان دانشمندان و پژوهشگران رشته‌های مختلف.

 ۵. برگزاری کارگاه‌های آموزشی و پژوهشی مشترک میان دانشگاه فردوسی مشهد و انسیتو زبان و ادبیات رودکی آکادمی ملی علم‌های تاجیکستان.

۶. برگزاری همایش‌های علمی و فرهنگی بین‌المللی با میانداری مشترک دانشگاه فردوسی مشهد و مراکز علمی فرهنگی تاجیکستان.

۷. انتشار آثار علمی مشترک به ویژه در قلمرو ایران فرهنگی و زبان فارسی.

۸. فراهم کردن امکان برگردان آثار پژوهشی فاخر در حوزه‌های مختلف به ویژه زبان و ادبیات فارسی به خط سیریلیک تا در کشور تاجیکستان بیشتر مورد استفاده قرار گیرد. همچنین اهتمام در برگردان آثار برجسته پژوهشگران تاجیک به خط نیاکان یا خط فارسی برای استفاده در پژوهش‌های ایرانی.

۹. برگزاری تورهای گردشگری فرهنگی و ادبی میان دانشگاه فردوسی مشهد و مراکز علمی و فرهنگی تاجیکستان به ویژه برای اعضای هیئت علمی و جانشینان تحصیلات تکمیلی.

۱۰. برگزاری جشنواره‌ها یا رویدادهای فرهنگی هنری مشترک میان دانشگاه فردوسی مشهد و مراکز فرهنگی هنری تاجیکستان.

در پایان شورای علمی همایش اظهار امیدواری می‌کند تا با اجرایی شدن این پیشنهادها دانشگاه فردوسی مشهد به محور و مرکز ارتباطات علمی و فرهنگی با کشور تاجیکستان بدل شود و بدین‌گونه زمینه تعاملات همه‌جانبه و گسترده میان دو کشور هم‌ریشه و هم‌زبان یعنی ایران تاجیکستان فراهم آید.»