پیش‌بینی ذبح 12هزار دام طی عید قربان سال جاری در خراسان رضوی

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمود جوادی‌نژاد، مدیرکل دامپزشکی خراسان رضوی، امروز 11 خرداد، در نشست خبری با اصحاب رسانه با توجه به در پیش بودن عید قربان و لزوم اطلاع‌رسانی به شهروندان درخصوص مخاطرات ذبح غیربهداشتی دام، که در محل شبکه دامپزشکی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: در سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶، اداره کل دامپزشکی استان کمیته‌ای را تشکیل داد که کار ذبح را خلاقانه و نوآورانه در قالب طرح مدیریت بهداشتی انجام دهیم. در آن زمان عوارض بهداشتی قابل توجهی مطرح شد که ناشی از آلودگی محیط بود. این عوارض بهداشتی شامل مشکلاتی بود که در محیط زیست ایجاد می‌شد و از نظر روحی و روانی نیز برای کودکان و خانم‌ها مشکلاتی به وجود می‌آورد. به عنوان مثال، خون دام ذبح شده روی کف خیابان ریخته می‌شد و پس از خشک شدن، با حرکت خودروها به هوا بلند می‌شد و مشکلات زیادی ایجاد می‌کرد.  

وی ادامه داد: تا قبل اجرای این طرح در عیدقربان، مردم با فضولات دام‌ها مواجه می‌شدند که این موضوع باعث انتقال انگل‌های خارجی روی بدن دام‌ها می‌شد و همه این عوامل در انتقال بیماری‌های مشترک بین انسان و دام نقش بسیار پررنگی داشتند. هدف ما این بود که یک کار خیر و انسان‌دوستانه انجام دهیم، کاری اعتقادی که در کنار آن مشکلاتی برای مردم ایجاد نشود.  

جوادی‌نژاد بیان کرد: به همین دلیل، پیشنهاد این طرح توسط خراسان انجام شد تا این کار به صورت کاملاً بهداشتی انجام شود. این طرح از خراسان آغاز شد و اکنون حدود 10 تا 12سال است که به عنوان یک مطالبه ملی توسط سازمان دامپزشکی در سطح کشور اجرا می‌شود.  

مدیرکل دامپزشکی خراسان رضوی تصریح کرد: ما برنامه‌های خود را متناسب با نیاز مردم طراحی می‌کنیم، زیرا نیاز به دام زنده سالم و بهداشتی وجود دارد. طی این برنامه، مراکز مجاز دام زنده ایجاد شده‌اند که تیم‌های بهداشتی به صورت دائم و در طول سال در این مراکز فعالیت می‌کنند. در زمان‌های فعالیت ویژه، تلاش می‌شود که دام سالم و دارای شناسنامه به مردم عرضه شود. دام‌ها پس از تهیه باید به مراکز کشتارگاه مجاز هدایت شوند و از کشتار در معابر عمومی جلوگیری شود. 

وی گفت: خراسان چندین کشتارگاه مجهز دارد که از اوایل صبح عملیات کشتار در آن‌ها انجام می‌شود. پس از کشتار، بازرسی‌های بهداشتی قبل، حین و بعد از کشتار انجام می‌شود و لاشه‌های سالم و بهداشتی وارد بازار می‌شوند. همچنین، ضرورت دارد که دوره‌های پیش سرد کردن لاشه‌ها به درستی رعایت شود.  

جوادی‌نژاد افزود: در سال‌های اخیر، بیماری‌هایی مانند سی سی اچ اف (CCHF) که یک بیماری ویروسی خطرناک است، در استان مشاهده شده است. دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه گزارش داده که تا دو هفته قبل سه مورد بیماری CCHF در استان وجود داشته که دو مورد مثبت و یک مورد منفی بوده است. بنابراین، رعایت نکات بهداشتی و گذراندن دوره پیش سرد کردن لاشه‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد. توصیه می‌کنیم کسانی که قصد قربانی کردن دام دارند، لاشه را در دو لایه پلاستیکی بسته‌بندی کنند و دوره پیش سرد کردن را در منزل و در دمای یخچال (نه فریزر) بگذرانند تا از فساد گوشت جلوگیری شود.

مدیرکل دامپزشکی خراسان رضوی تصریح کرد: در مراکز مجاز نیز این مراحل به دقت انجام می‌شود. یکی دیگر از مشکلات موجود، اصرار برخی افراد بر کشتار دام در معابر عمومی است که برخلاف قوانین است. در کل سال، کشتار خارج از کشتارگاه ممنوع است به جز در ایام خاص مانند عید قربان که قانون اجازه می‌دهد. اما حتی در این ایام نیز باید کارهای آموزشی و ترویجی انجام شود تا مردم به شرایط بهداشتی و قانونی آگاه شوند.

وی ادامه داد: برای اجرای طرح مدیریت بهداشتی ذبح دام، تیم‌های مختلفی طراحی شده‌اند. بیش از ۶۵ اکیپ ثابت و بیش از ۱۰۰ اکیپ سیار در سطح شهر و بازارها فعالیت می‌کنند. حدود ۳۰۰ نیروی متخصص، ۹۹ نفر دامپزشک، ۱۶۶ بازرس بهداشتی و ۳۵ ناظر شهری در ۳۳ شهرستان استان همکاری می‌کنند تا این وظیفه بزرگ به خوبی انجام شود.

جوادی‌نژاد گفت: سالانه در روز ۹۰۰ تن گوشت در خراسان رضوی توزیع می‌شود که پس از تهران مقام دوم را دارد. همچنین، با توجه به حضور حدود ۳۰ میلیون زائر در استان، همه ما مؤظف هستیم خدمات بهداشتی و انسانی مناسبی به زائران و مجاوران ارائه دهیم. همچنین طی 10 سال گذشته، همزمان با عید قربان، حدود ۱۲ تن دام در سطح استان ذبح می‌شد که امسال نیز با توجه به شرایط، همین میزان پیش‌بینی می‌شود که امکانات سخت‌افزاری و تیم‌های اجرایی براساس این مسائل طراحی شده‌اند.

مدیرکل دامپزشکی خراسان رضوی در پایان بیان کرد: از همه همکاران تقاضا دارم که این تفکر اصرار بر کشتار در معابر عمومی را کنار بگذارند. این کار نه تنها از نظر محیط زیست و بهداشت، بلکه از نظر اعتقادی و نظم شهری جایگاهی ندارد و عوارض آن بسیار بیشتر از فواید آن است. همچنین از اصحاب رسانه خواستاریم  با توان، قلم و امکانات خود ما را در این مسیر یاری کنند تا با همکاری هم بتوانیم شهروندان را به سمت روش‌های بهداشتی و قانونی هدایت کنیم و نیت خیر خود را به بهترین شکل انجام دهیم.

در ادامه محمد سیاح، رئیس شبکه دامپزشکی شهرستان مشهد، اظهار کرد: نگاه دقیق و مستمر به مسئله اطلاع‌رسانی درباره سلامت کودکان و جامعه، به ویژه در زمینه بیماری‌های مشترک بین انسان و دام، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد، ما به عنوان متولیان سلامت و بهداشت عمومی، می‌توانیم با اجرای طرح‌های ترویجی و عملیاتی در سطح کل کشور و به‌ویژه در مشهد، نقش مؤثری در کنترل این بیماری‌ها و ارتقای سلامت مردم ایفا کنیم. طرح ترویجی کنترل کشتار غیرمجاز دام نیز که هم‌اکنون در سطح کشور و به طور ویژه در شهرستان مشهد در حال اجرا است، دارای سه هدف اصلی می‌باشد.
 
وی گفت: فرهنگ‌سازی عمومی با ارتقای آگاهی مردم درباره اهمیت انجام کشتار دام در کشتارگاه‌های مجاز و پرهیز از کشتار غیرمجاز در معابر و منازل، آماده‌سازی مراکز عرضه و کشتار دام با تجهیزات و آماده‌سازی مراکز عرضه دام، کشتارگاه‌ها، بازارهای دام و خیریه‌ها به منظور ارائه خدمات بهداشتی و ایمن در ایام پر تردد مانند عید قربان و مشارکت نهادها و ادارات با جلب همکاری و مشارکت همه دستگاه‌ها، نهادها، سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها برای اجرای هماهنگ و مؤثر طرح در سطح شهرستان و کشور  را می‌توان از این اهداف برشمرد.
 
سیاح اظهار کرد: در شهرستان مشهد طی سال‌های گذشته، به‌ویژه در منطقه توس و کشاورز که از نقاط پرخطر و شلوغ برای کشتار غیرمجاز بودند، اقدامات گسترده‌ای انجام شده است. با همکاری شهرداری، نیروی انتظامی و دستگاه قضایی، از حدود یک ماه پیش بازرسی‌های مستمر و منظم در این مناطق آغاز شده و این بازرسی‌ها شامل شناسایی و کنترل مراکز غیرمجاز عرضه و کشتار دام می‌شود و هشدارهای لازم به متخلفان داده شده است، همچنین جلسات هماهنگی و تنظیم برنامه‌های کنترلی با حضور نمایندگان دستگاه‌ها برگزار شده است تا از فعالیت افراد سودجو و فرصت‌طلب جلوگیری شود.
 
وی در خصوص روند فعالیت‌ها و برنامه‌های اطلاع‌رسانی از سال ۱۴۰۳ تاکنون بیان کرد: مکاتبات و هماهنگی‌های گسترده‌ای با دادیاری‌ها، خیریه‌ها، بازارهای دام و کشتارگاه‌ها انجام شده است و این همکاری‌ها در سال ۱۴۰۴ نیز ادامه دارد، همچنین مدیریت زمان‌بندی برای اجرای برنامه‌ها پیش‌بینی شده است. همکاران ما هر ساله یک هفته قبل از عید قربان در مساجد، به خصوص در میان اهل تسنن، جلسات ارشادی و آموزشی برگزار می‌کنند تا فرهنگ صحیح ذبح دام و رعایت نکات بهداشتی به جامعه منتقل شود.
 
سیاح افزود: مانورهای خودرویی و پرسنلی در روز ۱۶ خرداد ماه برگزار می‌شود و همه دستگاه‌های مرتبط از جمله شهرداری، بهداشت، دامپزشکی و نیروی انتظامی در آن حضور فعال خواهند داشت. در سال گذشته نیز از مجموع ۱۹۴۵ راس دام ذبح شده، ۴۶ رأس خارج از کشتارگاه ذبح شده بود که امسال پیش‌بینی می‌شود این آمار کاهش یابد.
 
رئیس شبکه دامپزشکی شهرستان مشهد از برگزاری نشست‌های تخصصی متعددی با حضور مدیران کشتارگاه‌ها، بازارهای دام و شهرداری خبرداد و گفت: این نشست‌ها شامل بازدید از کشتارگاه‌ها، بررسی روند اجرای برنامه‌ها و انجام مانورهای عملیاتی است، همچنین در نماز جمعه این هفته، نزدیک به ۹۰ مسجد در سطح شهرستان مشهد میزبان همکاران دامپزشکی و بهداشتی بودند و میزهای خدمت برای ارائه آموزش و پاسخگویی به مردم برپا شد.
 
وی اظهار کرد: برای رفاه حال مردم و جلوگیری از کشتار غیرمجاز، چندین مرکز عرضه دام و کشتارگاه مجاز در شهرستان مشهد فعال هستند و  این مراکز شامل بازار دام و کشتارگاه صنعتی گوشت مشهد در جاده فریمان، 20 کیلومتر بعد از روستای تپه سلام، بازار دام و کشتارگاه کوهان در جاده کلات، بازار دام عسکریه، واقع در بعد از سه راه فردوسی و بازار دام مهد توس، واقع در جاده بهشت رضا است که علاوه بر عرضه دام، خدمات ذبح بهداشتی و استاندارد را نیز ارائه می‌دهند.
 
سیاح افزود: در راستای اجرای موفق طرح، وظایف و نقش‌های هر دستگاه به صورت مشخص تعیین شده است و هماهنگی کلی و نظارت بر اجرای برنامه‌ها توسط فرمانداری، تأمین زیرساخت‌ها، نظارت بر مراکز عرضه و کشتار و همکاری در سم‌پاشی و ضدعفونی توسط شهرداری، کنترل و برخورد با مراکز غیرمجاز و افراد سودجو توسط نیروی انتظامی، آموزش، بازرسی و نظارت فنی توسط اداره بهداشت و دامپزشکی، مشارکت در عرضه دام و کشتار بهداشتی به نیازمندان  توسط کمیته امداد، بهزیستی و خیریه‌ها، همکاری در حفظ محیط زیست و کنترل عرضه غیرمجاز دام در جاده‌ها توسط اداره محیط زیست و راهداری و هماهنگی تأمین دام و همکاری با کشتارگاه‌ها برای تأمین دام سالم و بهداشتی توسط اتحادیه‌های صنفی انجام می‌شود.
 
وی گفت: یک هفته قبل از عید قربان، آموزش‌های لازم به مدیران کشتارگاه‌ها، عرضه‌کنندگان دام و کارکنان مرتبط ارائه می‌شود، همچنین عملیات ضدعفونی و سم‌پاشی در مراکز عرضه و کشتار انجام می‌گیرد. ارسال پیامک‌های اطلاع‌رسانی به جامعه هدف نیز یکی از اقدامات مؤثر در این زمینه است. برنامه‌های روز عید قربان و پس از آن در روز عید قربان، از ساعت ۶ صبح آغاز و عملیات بازرسی و کنترل با حضور بیش از ۳۰ اکیپ در سطح شهرستان مشهد انجام می‌شود و پس از عید نیز دفن بهداشتی ضایعات و سم‌پاشی بازارهای دام ادامه دارد تا از بروز مشکلات بهداشتی جلوگیری شود و گزارش نهایی این اقدامات به اداره کل و فرمانداری ارائه می‌‌شود.