پیام اصلی غدیر، ضرورت تمسک به قرآن و اهل‌بیت به‌ویژه امیرالمؤمنین(ع) است

عید غدیر، تجلی روشن ولایت و روز کامل شدن دین و اتمام نعمت الهی بر بندگان است؛ روزی که پیامبر رحمت(ص)، به فرمان خداوند، دست امیرالمؤمنین علی(ع) را بالا برد و با صدایی رسا فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ»؛ هرکه من مولای او هستم، علی نیز مولای اوست.

غدیر، تنها یک واقعه تاریخی نیست، بلکه یک مکتب، یک مسیر و یک عهد جاودانه است. روز غدیر، روز تجدید پیمان با ولایت و وفاداری به حقیقت ناب اسلام است. این روز خجسته، نشانه‌ای از مهر خداوند به بندگان و یادآور مسئولیت بزرگ پیروان راه امیر مؤمنان در ادامه دادن مسیر عدالت، اخلاق و معنویت است.

به مناسبت روز عید غدیر خم، خبرنگار ایکنای خراسان رضوی با حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی شریعتی‌تبار، پژوهشگر دینی، گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه می‌خوانیم:

ایکناـ عید غدیر خم از نظر تاریخی چه اهمیتی دارد و چرا این واقعه در تاریخ اسلام برجسته است؟

عید غدیر خم یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین وقایع تاریخ اسلام است که در روز هجدهم ذی‌الحجه سال دهم هجری، در منطقه‌ای به نام غدیر خم و در حضور جمعیتی انبوه که برخی روایات، آن را تا حدود صد هزار نفر ذکر کرده‌اند رخ داد. در این روز، پیامبر گرامی اسلام(ص)، به فرمان خداوند، امیرالمؤمنین علی(ع) را به عنوان جانشین و ولی امت اسلامی معرفی و منصوب کردند.

اهمیت این واقعه به قدری است که در بیانات پیامبر اسلام(ص) و سایر معصومان(ع)، از آن به عنوان عید بزرگ الهی یاد شده است. پیامبر(ص) فرمود: «عید غدیر خم، برترین عید امت من است». همچنین از امامان معصوم همچون امام صادق و امام رضا(ع) نیز روایت شده که عید غدیر، برتر از عید فطر و قربان است و نسبت آن با دیگر اعیاد، همانند نسبت ماه شب چهارده با سایر شب‌هاست.

از زمان خود امیرالمؤمنین(ع) تاکنون، این روز همواره مورد توجه و تعظیم قرار داشته و به عنوان یک عید رسمی و بزرگ دینی گرامی داشته شده است. سفارش‌هایی نیز درباره برگزاری مراسم، پوشیدن لباس نو، دید و بازدید، شکرگزاری نعمت ولایت، هدیه دادن و جشن گرفتن در این روز از سوی پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) نقل شده است. بزرگان دین همچون امام خمینی(ره) نیز تأکید داشتند که این علی(ع) است که به عید غدیر عظمت داده، نه برعکس.

ایکناـ پیام اصلی غدیر خم برای مسلمانان در زمان حال چیست؟

پیام غدیر، از ابتدا تا امروز و تا پایان تاریخ، دعوت به ولایت‌مداری و پیروی از مسیر الهی است؛ همان مسیری که پیامبر اسلام(ص) بارها بر آن تأکید کردند. ایشان در حدیث مشهور ثقلین که در روز غدیر نیز بر آن تصریح نمودند، فرمود: «من دو چیز گرانبها در میان شما باقی می‌گذارم: کتاب خدا(قرآن) و عترتم(اهل‌بیت)، اگر به آن دو تمسک جویید، هرگز گمراه نخواهید شد».

بنابراین، پیام اصلی غدیر، ضرورت تمسک به قرآن و اهل‌بیت، به‌ویژه امیرالمؤمنین علی(ع)، است. در کنار آن، غدیر بر این اصل تأکید دارد که مدیریت جامعه اسلامی باید برعهده شایسته‌ترین افراد از نظر علم، تقوا، عدالت، دیانت و پایبندی به ارزش‌ها قرار گیرد. این، یک آموزه همیشگی برای تحقق عدالت اجتماعی، جلوگیری از انحراف و حفظ وحدت امت اسلامی است.

ایکناـ  عید غدیر چه تاثیری در وحدت یا اختلافات میان مسلمانان داشته است؟

اگر پیام غدیر به‌درستی شناخته، تبیین و منتقل شود، بی‌تردید عاملی برای وحدت امت اسلامی خواهد بود. چراکه بسیاری از اصول پیام غدیر مورد قبول همه مسلمانان است. همگان، اهل‌بیت پیامبر(ص) را عزیز و محترم می‌دانند و فضایل امیرالمؤمنین علی(ع) در علم، تقوا و ایمان، مورد اذعان همه فرق اسلامی است.

تأکید غدیر بر مرجعیت علمی، معنوی و مدیریتی اهل‌بیت پیامبر، می‌تواند به عنوان نقطه‌ای مشترک در جهت انسجام امت اسلامی مطرح شود. مشروط بر آن‌که با نگاهی عقلانی و وحدت‌آفرین و نه تفرقه‌افکن، به آن پرداخته شود. پس اگر فرهنگ غدیر به شکل صحیح و منطقی در جامعه ترویج یابد، می‌تواند پلی میان فرق مختلف اسلامی ایجاد کرده و محور همگرایی در جهان اسلام گردد.

ایکناـ چگونه می‌توان پیام عید غدیر را به نسل جوان و غیر مذهبی هم منتقل کرد؟

در خود حدیث غدیر آمده است که: «الا فَلْيُبَلّغْ الشاهد الغائب»؛ یعنی حاضران باید پیام غدیر را به غایبان و نسل‌های بعدی ابلاغ کنند. انتقال این پیام، وظیفه‌ای همیشگی برای همه مسلمانان در طول تاریخ است.

برای تأثیرگذاری بر نسل جوان و به‌ویژه کسانی که ارتباط کمتری با مفاهیم دینی دارند، لازم است ابتدا پیام غدیر را به شیوه‌ای عقل‌پسند، منطقی و مبتنی بر فطرت انسانی تبیین کرد. غدیر صرفاً یک دستور دینی نیست، بلکه آموزه‌ای است که با عقل، وجدان و عدالت‌خواهی بشر هم‌خوانی دارد. معرفی شخصیت امیرالمؤمنین علی(ع) که از نظر عدالت، علم، شجاعت و انسانیت، یگانه دوران بود می‌تواند الگوی عملی برای جوانان باشد.

در این مسیر، استفاده از ابزارهای نوین مانند فضای مجازی، رسانه، هنر، شعر، کتاب، فیلم و جشن‌های مردمی ضروری است. جشن‌های غدیر، تنها نباید به پذیرایی و شادمانی ختم شوند؛ بلکه باید محتوای معرفتی نیز در کنار آن‌ها عرضه گردد. هدف نهایی، تعمیق بینش و بصیرت دینی در جامعه است.

همچنین آیه معروف سوره «مائده» که می‌فرماید: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ؛ امروز دین شما را کامل کردم، دلالتی آشکار بر اهمیت این واقعه دارد. بر این اساس، غدیر مایه اکمال دین و یأس دشمنان اسلام است. پیامبر(ص) نیز تأکید کرده‌اند که مسلمانان نباید از دشمنان بترسند، بلکه باید از خداوند بیم داشته باشند تا مبادا در عمل، پیام غدیر را نادیده بگیرند.