محرم، نخستین ماه از تقویم هجری قمری، جایگاهی ویژه در فرهنگ و تاریخ اسلامی دارد، بهویژه در میان شیعیان که این ماه را با یاد و نام امام حسین(ع) و قیام عاشورا گرامی میدارند. محرم، ماه اندوه و تأمل است؛ ماهی که در آن، مظلومیت، ایستادگی و حقیقتجویی در برابر ظلم و فساد، جلوهای جاودانه یافت. واقعه عاشورا در دهم این ماه، نه تنها نقطه عطفی در تاریخ اسلام، بلکه الگویی ماندگار برای مبارزه با بیعدالتی و حفظ کرامت انسانی بهشمار میآید. آیینهای عزاداری، سوگواری و بازخوانی این رویداد، هر سال در محرم، فرصتی را برای بازنگری در ارزشهای انسانی، اخلاقی و اجتماعی فراهم میکند و هویتی جمعی و معنوی را در جوامع اسلامی بازتولید میسازد.
در همین خصوص، خبرنگار ایکنای خراسانرضوی با سیدحسن موسوی، مدرس دانشکده علوم قرآنی مشهد گفتوگویی انجام داده است که در ادامه میخوانیم؛
ماه محرم یکی از چهار ماه حرام است. قرآن کریم در آیه ۳۶ سوره «توبه» صراحتاً به حرمت ماههای حرام حکم داده است. هرگونه جنگ و نبرد در آنها حرام شمرده شده است. ناگفته نماند که اگر دشمن بخواهد از این قانون اسلامی سوء استفاده کند و حریم ماههای حرام را بشکند، اجازه مقابله به مثل داده شده است. ماه محرم اهمیت ویژهای در فرهنگ و دین اسلام دارد؛ مهمترین جنبه اهمیت ماه محرم، واقعه عاشوراست که در دهمین روز این ماه رخ داد. در این واقعه، امام حسین(ع) و یاران باوفای ایشان با از خودگذشتگی، اخلاص و شجاعت بینظیر در برابر سپاه یزید ایستادگی کردند و به شهادت رسیدند.
این واقعه نماد مظلومیت، ایثار، شهادت، مبارزه با ظلم و ستم، و حقطلبی در اسلام است. همچنین، محرم فرصتی برای ترویج ارزشهای دینی و انسانی مانند عدالت، شجاعت، و ایستادگی در برابر باطل است. در برخی جوامع اسلامی، محرم بهعنوان فرصتی برای تقویت وحدت اسلامی و همدلی بین مسلمانان تلقی میشود. ماه محرم تأثیر قابل توجهی نیز بر فرهنگ و هنر اسلامی داشته است. از جمله آیینها و رسوم مختلفی که در این ماه برای عزاداری برگزار میشود و همچنین آثار ادبی و هنری که در این زمینه خلق شدهاند.
محرم آموزههای اخلاقی و دینی فراوانی را به مسلمانان منتقل میکند که از جمله آنها میتوان به اهمیت پیروی و تبعیت از حق و امام برحق و یاری به او، ایستادگی در برابر باطل، هوشیاری نسبت به استحاله فرهنگى و سياسى يک جامعه ارزشمدار، حساسیت داشتن آحاد جامعه اسلامی بهویژه خواص جامعه در برابر انحرافات و بدعتها و تلاش برای پیشگیری و اصلاح انحرافات در جامعه و اهمیت امر به معروف و نهی از منکر اشاره کرد. هنگامی که عبدالله بن عباس، از امام حسین(ع) میخواهد که از رفتنش خودداری کند، امام حسین(ع) میفرماید: «و أَنِّی لَم أَخرُج أَشِراً و لَا بَطراً و لَا مُفسِداً و لَا ظَالِماً و إِنَّمَا خَرَجتُ لِطَلبِ الإِصلاَحِ فِی أُمَّةِ جَدِّی صلَّی الله علیه و آله، أُرِیدُ أَن آمَرَ بالمَعرُوفِ و أَنهی عَنِ المُنكَر و أسِیرُ بِسِیرةِ جَدِّی و أبی علی بن أبی طالب علیه السلام؛ خروج و قیام من از روى سرکشى و خوشگذرانى و فساد و ظلم نیست، تنها براى اصلاح در امت جدم قیام کردم و میخواهم به معروف امر کنم و از منکر بازدارم و به سیره جدم و پدرم على بن ابیطالب(ع) عمل کنم.»
ما باید از خود بپرسیم، چه اتفاقی در جامعه آن زمان افتاد که امام حسین(ع) میفرماید: «من میخواهم امت جدم را اصلاح کنم»، یعنی جامعه و امت از مسیر اصلی منحرف شده و امام حسین(ع) میخواهد آن را اصلاح کند، سیره پیامبر اکرم(ص) و امیرالمؤمنین(ع) نیز به فراموشی سپرده شده و امام میخواهد آن را احیا کند. انجام وظیفه و حفظ دین مهمترین هدف امام(ع) بود.
نگاه اسلام به قیام امام حسین(ع) یک قیام برای احیای اسلام راستین و مقابله با ظلم و ستم است. این قیام درسهای بسیاری برای امروز ما دارد، از جمله اهمیت امر به معروف و نهی از منکر، پایداری بر حق، ایثار و فداکاری و توکل بر خداوند در سختترین شرایط. قیام امام حسین(ع) در مقابل انحرافات و بدعتهایی که در دین اسلام از سوی حکومت اموی ایجاد شده بود، انجام شد. هدف اصلی امام حسین(ع) احیای اسلام ناب محمدی و بازگرداندن آن به مسیر درست بود. امام حسین(ع) با ظلم و ستم یزید و حکومت اموی به مبارزه برخاست. این قیام یک الگوی بینظیر در برابر حاکمان ظالم و دفاع از مظلومان است.
یکی از مهمترین اهداف قیام امام حسین(ع)، احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر بود. ایشان با این کار میخواستند جامعه اسلامی را از فساد و انحراف دور نگه دارند. سیدالشهدا(ع) با تمام وجود تسلیم امر الهی بود و در راه رضای او جان خود را فدا کرد. این تسلیم و رضا، درس بزرگی برای مسلمانان است تا در برابر سختیها و مشکلات، به خداوند توکل کنند.
درسهای قیام امام حسین(ع) برای امروز ما اهمیت امر به معروف و نهی از منکر، پایداری بر حق، الگوی رهبری، عزت و کرامت و الگوی مقاومت است. در دنیای امروز که فساد و انحراف در ابعاد مختلف وجود دارد، اهمیت امر به معروف و نهی از منکر بیش از پیش احساس میشود. باید در برابر منکرات ایستاد و امر به معروف کرد. امام حسین(ع) با وجود تمام سختیها، از حق و حقیقت دست برنداشت.
این پایداری بر حق، درس بزرگی برای ماست تا در برابر ظالمان و ستمگران بایستیم و از حق دفاع کنیم. امروزه ملتهای مسلمان و آزادیخواهان جهان با تمسک به سیره نورانی حضرت سیدالشهدا(ع) و قیام تاریخی ایشان و در نظر داشتن پیروزی خون بر شمشیر، میتوانند در برابر ستمگران جهان و استکبار جهانی و در رأس آن شیطان بزرگ آمریکای جنایتکار و سگ هارش یعنی رژیم رذل، منحوس، کودککش و اشغالگر اسرائیل و سایر ایادی استکبار و طاغوت و در یک کلام در برابر جبهه کفر و نفاق بایستند و مقاومت کنند و دشمنان حق و حقیقت را وادار به شکست نمایند. تجربه زیسته ملت قهرمان ایران در چهار دهه اخیر و جبهه مقاومت نیز ثابت میکند که هرجا در مقابل دشمنان و مستکبران عالم استقامت و پایداری شد، دشمنان مجبور به عقبنشینی شده و متحمل شکست شدند.
امام حسین(ع) با رهبری حکیمانه خود، الگویی برای رهبران مسلمانان در طول تاریخ شد. این الگو، رهبری براساس تقوا، عدالت و ایستادگی در برابر ظلم را نشان میدهد. امام حسین(ع) با قیام خود، عزت و کرامت انسان را حفظ کرد. این قیام نشان میدهد که انسان باید در برابر ظلم تسلیم نشود و برای حفظ کرامت خود تلاش کند. قیام امام حسین(ع) یک الگوی مقاومت در برابر ظلم و ستم است. این قیام نشان میدهد که در برابر ظلم و ستم، نباید تسلیم شد و باید ایستاد و مقاومت کرد.
انتهای پیام