آمادگی خراسان رضوی برای میزبانی گسترده زائران اربعین
حجت‌الاسلام والمسلمین تیمورعلی عسکری گفت: در آستانه اربعین، ۱۴ کمیته در خراسان رضوی فعال شده‌اند تا با همکاری آستان قدس، شهرداری و فرمانداری، خدمات گسترده‌ای به زائران ارائه دهند و ظرفیت اسکان و ناوگان حمل‌ونقل افزایش یابد.
حجت‌الاسلام والمسلمین تیمورعلی عسکری، معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان‌رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، با حضور در تحریریه ایکنا، با اشاره به دهه پایانی صفر، اظهار کرد: در آستانه ماه‌های محرم و صفر، ۱۴ کمیته کاری در قالب ستاد سفر برای میزبانی شایسته از زائران در سطح استان خراسان رضوی فعال شده‌اند. همچنین فرمانداری مشهد به‌عنوان فرمانداری ویژه، ۱۳ کمیته تخصصی تشکیل داده که مسئولیت تأمین اقلام خوراکی، بهداشت و سلامت از جمله نمونه‌گیری و تست غذا، و نیز خدمات حمل‌ونقل شهری شامل قطارشهری، اتوبوس، ون و تاکسی را بر عهده دارند.
فعالیت گسترده کمیته‌ها با وجود محدودیت‌های ترافیکی و امنیتی نزدیک حرم
وی افزود: با توجه به ورود زائران با خودروهای شخصی و محدودیت‌های ترافیکی و امنیتی در اطراف حرم مطهر رضوی، کمیته‌های مختلف با حجم بالایی از فعالیت‌ها در حال ارائه خدمات هستند. علاوه بر این، کمیته‌های تخصصی خدمات شهری، استقبال، امداد و نجات، امنیتی و فرهنگی نیز در این ایام فعال شده‌اند. کمیته فرهنگی نیز از لحظه ورود زائران به مشهد از طریق قطار یا هواپیما، با پخش فیلم‌های مناسبتی و برنامه‌های زیارت خاصه، در مسیر ارتقای تجربه معنوی زائران گام برمی‌دارد.
معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه علاوه بر ۱۴ کمیته فعال در استان، آستان قدس رضوی نیز به‌صورت متمرکز در محدوده حرم مطهر رضوی به ارائه خدمات می‌پردازد، گفت: آستان قدس رضوی با برنامه‌هایی مانند پذیرش و اطعام، نقش محوری در خدمت‌رسانی به زائران دارد و پس از آن، شهرداری و فرمانداری مسئولیت‌های مشخص‌شده را بر عهده دارند. وی افزود: در سطح ملی و استانی، ستاد خدمات زائر و مسافر نیز فعال است و از بدو ورود زائران به سه مسیر اصلی ورودی استان شامل سلطان‌ابراهیم قوچان، منطقه سبزوار و نیشابور، همچنین مسیرهای یزد و خراسان جنوبی از طریق گناباد و تربت‌حیدریه، و سه ورودی فرعی سرخس، فریمان و کلات نادری، خدمات لازم را ارائه می‌دهد.
تسهیل ورود و خدمات ویژه به زائران خارجی در مشهد
عسکری با اشاره به تمهیدات ویژه برای زائران خارجی اظهار کرد: از زمان صدور ویزا و دریافت مجوز زیارت یا سلامت از سوی وزارت امور خارجه، روند ورود این زائران به مشهد تسهیل می‌شود. در فرودگاه نیز مراسم استقبال برگزار شده و خدماتی از جمله حضور مترجم و ارائه امکانات موردنیاز در اختیار آنان قرار می‌گیرد. همچنین جامعه هتلداران مشهد با بیش از ۵۰ درصد ظرفیت خود، آماده پذیرش زائران خارجی است.
کمک‌هزینه رفاهی زائران اربعین با شرایط و پرداخت معادل ریالی
وی در خصوص حمایت‌های مالی از زائران اربعین، گفت: کمک‌هزینه‌ای برای زائران در نظر گرفته شده که متقاضیان می‌توانند با طی مراحل و شرایط مشخص‌شده، نسبت به دریافت آن اقدام کنند. این کمک‌هزینه شامل پرداخت معادل ۲۰۰ دینار عراقی به نرخ ارز دولتی است. وی تأکید کرد: این مبلغ به‌صورت رایگان ارائه نمی‌شود و زائران با پرداخت مبلغ ریالی مربوطه، آن را دریافت خواهند کرد.
معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی اظهار کرد: بخشی از خدمات بین‌راهی از طریق مراکز محدود جهانگردی یا برخی خدمات رایگان در مشهد مانند بلیط بازدید از آرامگاه فردوسی و باغ نادری ارائه می‌شود. با این حال، امکان ارائه کمک‌های مستقیم به زائران وجود ندارد، مگر آنکه شرایط آن تسهیل شود. وی افزود: اغلب فعالیت‌ها در قالب ستادهای مشخص انجام می‌گیرد و کمک‌های محدودی نیز از محل تملک دارایی به برخی حسینیه‌ها و هیئت‌ها تخصیص یافته است تا از طریق این مراکز، خدمات غذایی و رفاهی مشابه آنچه جمعیت خدمتگزار زائران پیاده ارائه می‌دهد، در اختیار زائران قرار گیرد.
عسکری با اشاره به اینکه شهردار مسئولیت مدیریت خدمات به زائران اربعین را بر عهده گرفته است، گفت: این اقدام با الهام از تجربیات موفق ارائه خدمات به زائران در کشور عراق صورت گرفته است. وی افزود: پیش‌تر قراردادی با یک شرکت برای ارائه خدمات به زائران ایرانی منعقد شده بود که به دلایلی ناتمام ماند. در مشهد نیز تلاش می‌شود فرهنگ میزبانی از زائران، مشابه آنچه در عراق جریان دارد، ترویج شود، هرچند هنوز تفاوت‌هایی وجود دارد. به‌عنوان نمونه، در عراق همه امکانات شهرداری‌ها و سازمان‌ها به‌صورت گسترده در خدمت زائران قرار نمی‌گیرد، اما برخی خودروهای ادارات از ایران به عراق اعزام می‌شوند.
تقویت ناوگان حمل‌ونقل با حمایت کارگروه ملی زیارت و همکاری موکب‌ها و راه‌آهن
وی با اشاره به فرسودگی ناوگان‌های حمل‌ونقل مانند هواپیما، قطار و اتوبوس و مشکلات احتمالی ناشی از آن برای زائران، اظهار کرد: در کارگروه ملی زیارت تلاش می‌شود تا در حد توان، حمایت‌های مالی لازم به شهرداری اختصاص یابد تا ناوگان اتوبوسرانی تقویت شود. وی افزود: در زمینه حمل‌ونقل زائران اربعین، موکب‌ها با هماهنگی اداره‌کل راه و شهرسازی نسبت به تأمین اتوبوس اقدام می‌کنند و راه‌آهن نیز با راه‌اندازی سه رام قطار، امکان جابه‌جایی زائران را فراهم کرده است. البته تمامی هزینه‌های حمل‌ونقل بر عهده خود زائران خواهد بود.
معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه شهرداری در حوزه خدمات غذایی به موکب‌ها کمک می‌کند، اظهار کرد: با این حال، تهیه و تأمین غذا عمدتاً توسط خود موکب‌ها انجام می‌شود. وی افزود: استانداری خراسان رضوی حدود ۱۳۰ موکب به کشور عراق اعزام می‌کند و این موکب‌ها علاوه بر ارائه خدمات پذیرایی در محل استقرار، مواد غذایی مورد نیاز خود را نیز از مشهد تأمین می‌کنند.
عسکری افزود: مدیریت داخلی حرم مطهر به‌عهده آستان قدس رضوی است و استانداری نیز از طریق کمیته امنیت و سایر نهادهای ذی‌ربط همکاری‌های لازم را در این زمینه دارد. وی با تأکید بر اهمیت امنیت به‌عنوان «شاه‌بیت» برنامه‌های اجرایی تصریح کرد: در مراسم روز قدس تلاش‌هایی برای ایجاد اختلال صورت گرفت که با هوشیاری نیروهای امنیتی خنثی شد. به‌عنوان نمونه، تیمی از زاهدان قصد ورود به مشهد را داشت که با اقدام به‌موقع مأموران، ناکام ماند.
آمادگی برای افزایش ظرفیت اسکان زائران اربعین در مشهد
معاون معاونت فرهنگی، اجتماعی و زیارت استان خراسان رضوی تصریح کرد: نامه‌ای به وزیر کشور و معاون اول رئیس‌جمهور درباره افزایش ظرفیت اسکان زائران اربعین در دهه آخر صفر ارسال شده است. وی افزود: با توجه به اینکه تعداد زائران واردشده به مشهد در ایام اربعین تقریباً دو برابر ظرفیت این شهر است، برنامه‌های لازم برای افزایش ظرفیت اسکان زائران در مشهد در دست پیگیری قرار دارد.
وی در ادامه افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی، پژوهشکده زیارت را تصویب کرده است. همچنین آستان قدس رضوی و جهاد دانشگاهی در زمینه پژوهش‌های مرتبط فعالیت دارند که در آستان قدس، بیشتر بر تولید محتوا تمرکز شده است. با این حال، ضرورت انجام پژوهش‌های علمی گسترده‌تر در این حوزه احساس می‌شود. همچنین در موضوع زیارت، پژوهش‌ها به صورت متفاوت و با گرایش‌های خاص انجام می‌گیرد.
عسکری بیان کرد: طی گفت‌وگوهایی با رئیس دانشگاه فردوسی مشهد، مقرر شده است نشست علمی پس از اربعین و چهل و هشتم ماه محرم برگزار شود. تاکنون نیز چند جلسه علمی در این زمینه برگزار شده است. وی تأکید کرد که در حوزه زیارت، توجه ویژه‌ای باید به مباحث امام‌شناسی و معرفت‌شناسی معطوف شود. همچنین افزود: تلاش داریم در زمینه اقتصاد زیارت، ثبات و پایداری این حوزه به مرحله تولید انبوه برسد.
عسکری گفت: نامه‌ای به وزیر کشور و معاون اول رئیس‌جمهور درباره افزایش ظرفیت اسکان زائران اربعین در دهه آخر صفر ارسال شده است. با توجه به اینکه تعداد زائران واردشده به مشهد در ایام اربعین تقریباً دو برابر ظرفیت این شهر است، برنامه‌های افزایش ظرفیت اسکان زائران در دست اقدام قرار دارد. تجهیزات ویژه‌ای در مسیرهای زائران پیاده فراهم شده و خدمات مناسبی در زمینه اسکان و تغذیه برای آنان در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، امکانات دستگاه‌های دولتی در بخش مهمان‌پذیری به کار گرفته می‌شود. همچنین پارکینگ‌ها، حسینیه‌ها، مساجد و مدارس برای اسکان زائران مورد استفاده قرار می‌گیرند و مدارس نیز در حال تجهیز برای این منظور هستند.
